اخلاص، اعتماد به خدا، موقع شناسي؛ سه صفت برجسته امام حسين (ع)

برگزيده بيانات عاشورايي رهبر معظم انقلاب

در خلال دهها و صدها خصوصيتي که امت اسلام به برکت اسلام و قرآن و اهل بيت از آن برخوردار است، يکي هم اين است که مردم ما الگوهاي بزرگ و درخشاني در جلو چشم خود دارند. براي ملتها، الگو خيلي مهم است. شما ببينيد؛ ملتهاي مختلف، اگر در شخصيتي رشحه اي از عظمت وجود داشته است، او را مطلق مي کنند، بزرگ مي کنند، نام او را جاودانه مي کنند؛ براي اين که حرکت عمومي نسلهايشان را به آن سمتي که مي خواهند، جهت بدهند. گاهي شخصيت واقعي هم ندارند؛ اما در داستانها و شعرها و افسانه هاي گوناگون ملي و اساطير، آنها را مطرح مي کنند. اينها همه از اين سرچشمه گرفته است که ملتها از ميان خود، به ديدن نمونه هاي بزرگ احتياج دارند. اين در اسلام به صورت فراوان و بي نظيري هست، که از جمله بزرگترين آنها حضرت اباعبدالله (عليه السلام) پيشواي مسلمين و فرزند پيامبر و شهيد بزرگ تاريخ بشر است.
برجستگي وجود اباعبدالله (عليه السلام) داراي ابعاد است که هر کدام از اين ابعاد هم بحث و توضيح و تبيين فراواني به دنبال دارد؛ ولي اگر دو، سه صفت برجسته را در ميان همه اين برجستگيها اسم بياوريم، يکي از آنها « اخلاص » است؛ يعني رعايت کردن وظيفه خدايي و دخالت ندادن منافع شخصي و گروهي و انگيزه هاي مادي در کار. صفت برجسته ديگر « اعتماد به خدا »ست. ظواهر حکم مي کرد که اين شعله در صحراي کربلا خاموش خواهد شد. چطور اين را « فرزدق » شاعر مي ديد؛ اما امام حسين (عليه السلام) نمي ديد؟! نصيحت کنندگاني که از کوفه مي آمدند، مي ديدند؛ اما حسين بن علي (عليه السلام) که عين الله بود، نمي ديد و نمي فهميد؟! ظواهر همين بود؛ ولي اعتماد به خدا حکم مي کرد که علي رغم اين ظواهر، يقين کند که حرف حق و سخن درست او غالب خواهد شد. اصل قضيه هم اين است که نيت و هدف انسان تحقق پيدا کند. اگر هدف تحقق پيدا کرد، براي انسانِ با اخلاص، شخص خود او که مهم نيست.
يکي از بزرگان اهل سلوک و معرفت را ديدم در نامه اي نوشته است که اگر فرض کنيم - به فرض محال - همه کارهايي که نبي مکرم اسلام (صلي الله عليه و آله و سلم) انجام داد و هدف او بود که آنها را انجام دهد، انجام مي گرفت، منتها به نام يک کس ديگر، آيا در آن صورت پيامبر اسلام ناراضي بود؟ آيا مي گفت که چون به نام ديگري است، نخواهم کرد؟ آيا اين گونه بود؟ يا نه؛ هدف اين است که آن کارها انجام گيرد؛ به نام چه کسي انجام گيرد، مهم نيست. پس،‌ هدف مهم است. « شخص » و « من » و « خود » براي انسان با اخلاص اهميتي ندارد. اخلاص را دارد، اعتماد به خدا را هم دارد. مي داند که خداي متعال حتماً اين هدف را غالب خواهد کرد؛ چون فرموده است: « و ان جندنا لهم الغالبون » خيلي از اين جنودي که غالبند، در ميدان جهاد به خاک شهادت مي افتند و از بين مي روند؛ ليکن فرموده است: « و ان جندنا لهم الغالبون »؛ در عين حال غلبه با آنهاست.
خصوصيت سوم، شناختن « موقع » است. امام حسين (عليه السلام) در فهم « موقع » اشتباه نکرد. در قبل از حادثه کربلا، ده سال امامت و مسؤوليت با او بود. آن حضرت در مدينه مشغول کارهاي ديگري بود و کار کربلايي نمي کرد؛ اما به مجرد اين که فرصت به او اجازه داد که آن کار مهم را انجام دهد، فرصت را شناخت و آن را چسبيد؛ موقع را شناخت و آن را از دست نداد. اين سه خصوصيت، تعيين کننده است. در تمام ادوار نيز همين طور است؛ در انقلاب نيز همين گونه بود. امام ما هم که مي بينيد اين قدر خداي متعال او را به مقام رفيع رساند - و رفعناه مکانا عليا - و علي رغم همه عوامل در سرتاسر دنياي ماديت و استکبار که مي خواستند او را محو کنند، به فراموشي دهند و کوچک کنند، او را حفظ و بزرگ کرد و ماندگار و جاودان نمود، علت همين بود که اين سه خصوصيت را داشت: اولاً با اخلاص بود و براي خود چيزي نمي خواست؛ ثانياً به خداي خود اعتماد داشت و مي دانست که کار و هدف، تحقق پيدا خواهد کرد - به بندگان خدا هم اعتماد داشت - ثالثاً زمان و « موقع » را از دست نداد. در لحظه لازم، اقدام لازم، صحبت لازم، اشاره لازم و حرکت لازم را کرد.
بيانات مقام معظم رهبري در ديدار گروه کثيري از پاسداران و بسيجيان به مناسبت ميلاد امام حسين (عليه السلام) و روز پاسدار - 1377/9/2
منبع مقاله :
مختارپور قهرودي، عليرضا؛ 72 سخن عاشورايي (از بيانات رهبر معظم انقلاب اسلامي)، تهران: انتشارات انقلاب اسلامي، چاپ دوم (1390)