مترجم: حمید وثیق زاده
منبع:راسخون




 

به گوش باشید!

از حضور در تخت‌ها یا اتاقک‌هایی که جهت برنزه سازی استفاده می‌شوند، دوری نمایید به این دلیل که از اشعه UV مصنوعی جهت برنزه ساختن پوست استفاده می‌نمایند و حتی اگر نسبت به ایمنی آن به شما اطمینان دهند، سرانجام و در دراز مدت، تدریجاً پوستتان تحلیل رفته و پیش از موعد طبیعی شروع به آوردن چین و چروک می‌کند.
از دوران کودکی، در حال شنیدن این مطلب هستیم که اشعه‌های ماوراء بنفش مضرند لذا جهت محافظت از پوستمان در برابر سوختگی از بهترین لوسیون‌های ضد آفتاب خود استفاده می‌کنیم. اما در مورد این اشعه‌ها چیزی فراتر از سوختگی وجود دارد! ما شما را با برخی از حقایق جالب در مورد اشعه UVآشنا می‌سازیم که احتمالاً از آن اطلاعی نداشتید و قطعاً به آگاهی نیاز داشته تا از خود و اطرافیانتان در برابر عوارض جانبی آن محافظت نمایید.
اشعه‌های ماوراء بنفش (UV)، اشعه‌هایی هستند که از خورشید ساطع شده و نسبت به اشعه‌‌هایی که با چشم انسان قابل دیدن هستند، دارای طول موج کوتاه‌تری می‌باشند. بنابراین، آنها را نمی‌توان دید. هنگامی که این اشعه‌ها به پوستمان نفوذ می‌کنند، جهت محافظت از پوست در برابر آسیب، رنگدانه‌ای به نام ملانین تولید می‌شود. این عمل باعث می‌شود رنگ پوست برنزه به نظر برسد. اما قرار گرفتن در معرض اشعه‌ی UV شدید می‌تواند موجب جهش DNAشده که در نتیجه به پیری زودرس و چین و چروک پوست می‌انجامد. و همچنین باعث سرطان پوست شده که محدودیت سنی ندارد. فردی که در سن 20 سالگی است نیز می‌تواند به سرطان پوست مبتلا شود که ناشی از اشعه UV است.

سه نوع اشعه UV وجود دارد: UVA، UVB، و UVC.

اشعه‌های UVA را که همچنین با نام تابش فرابنفش یا نور سیاه می‌شناسند، می‌توانند به اشعه‌‌های UV «پیری» منتسب باشند. این اشعه بر روی پیری پوست حداکثر تأثیر را دارد. 99% پرتوهای UV که به سطح زمین می‌رسند، اشعه‌های UVA می‌باشند در میان سه نوع، این اشعه کمترین آسیب را دارد، اما هنوز هم می‌تواند موجب پیری، جهش DNA و سرطان پوست شود.
اشعه‌های UVB را می‌توان به اشعه‌های UV «سوزاندن» منتسب کرد. این اشعه‌ها تولید ویتامین D در بدن را فعال می‌کنند که نکته‌ی مثبتی است؛ با این حال، قرار گرفتن دائمی در معرض اشعه‌ی UVB موجب آغاز از بین رفتن ویتامین A و آسیب بیشتر به پوست می‌گردد.
اشعه‌های UVC را می‌توان به عنوان اشعه‌های UV «فاجعه انگیز» در نظر گرفت. و از خطرناک‌ترین اشعه‌های UV بوده که بالاترین انرژی را دارند. بهترین مزیت این است که لایه ازنی که اطراف زمین را احاطه کرده از ورود این اشعه‌ها ممانعت به عمل می‌آورد.

حقایق جالب در مورد اشعه‌های UV

سرعت اشعه ماوراء بنفش درست مانند سرعت نور به طور چشمگیری زیاد است.!
حدود 80% اشعه‌ی UV توسط برف، 15٪ توسط شن و ماسه، و 10٪ توسط جاده و آب منعکس می‌شود. بنابراین، نه تنها اشعه UV از بالا ما را مورد حمله قرار می‌دهد، بلکه سطوح اطراف نیز آن را منعکس می‌کنند.
اشعه UV می‌تواند تا حدی از طریق شیشه نفوذ نماید. بنابراین، اگر با ماشین خود قصد رفتن به یک سفر طولانی را دارید، فراموش ننمایید در داخل ماشین نیز به ضد آفتاب نیاز دارید!
در ارتفاعات بالاتر، پرتوهای UV به دلیل حفاظ اتمسفریک کمتر، اغلب در سطح زمین می‌باشند. در کوه‌های پوشیده از برف، 80% اشعه‌های UV صرف نظر از پرتوهایی که به طور مستقیم از بالا می‌آیند، توسط برف و یخ منعکس می‌شوند.
مشخص شده است که قرنیه‌ی چشم نور مرئی UV را به خوبی جذب می‌نماید. با وجود این، جذب مقادیر بالایی از UV موجب کدر شدن قرنیه و در نتیجه به برف کوری موقت ختم می‌شود.
شاخصUV ، اندازه‌گیری استاندارد اشعه UV است که توسط دانشمندان جهت اطلاع مردم در اختیار آنها قرار داده شده است تا آگاهی یابند چه زمانی بایستی از محافظ در برابر اشعه‌های مضر استفاده نمایند. این شاخص در پیش بینی آب و هوا نمایش داده می‌شود و زمانی که این شاخص به 3 می‌رسد، به افراد هشدار داده می‌شود.
اشعه‌های UV دارای قابلیت از بین بردن سیستین، متیونین، و اسیدهای آمینه معطرند.
رنگ بذرها، گل‌ها، میوه‌ها در نورهای UV درخشان‌تر و سیرتر از نمونه‌ی آن در طیف نوری مصنوعی به نظر می‌رسد.
جزئیات لحظه به لحظه زندگی حشرات، پرندگان، و حیوانات می‌تواند از طریق نور UV دیده شود. حتی فضولات آنها مانند ادرار و دیگر ترشحات در زیر نور UV قابل مشاهده هستند.

اثرات پرتوهای UV با رطوبت افزایش می‌یابند.

فرآیندی تحت عنوان فتوتراپی یا نوردرمانی لک و پیس می‌تواند جهت رنگریزه شدن مجدد پوست مفید باشد.
تراکم پرتوهای UV با نزدیک شدن به خط استوا نسبت به دو قطب در حدود 1000 برابر بیشتر افزایش می‌یابد. بنابراین زندگی آبزیان در نزدیکی خط استوا نسبت به اشعه UV عادی‌تر است.

کاربردهای اشعه ماوراء بنفش

مولکول‌های UVA به عنوان جاذب نور در مواد آلی یا ارگانیک مانند رنگ و پلیمر استفاده می شوند.
UVC که همچنین تحت عنوان پرتوهای میکروب کشی UV شناخته شده‌اند، می‌توانند جهت کنترل میکروبی استفاده شوند.
تله‌ی نوری حشرات، که اغلب در مکانهای مواد غذایی و یا منازل دیده می‌شوند، از نورهای UV جهت به دام انداختن مگسهای کوچک استفاده می‌کنند.
ابزار و دستگاه‌های مورد استفاده در آزمایشگاه‌های پزشکی و یا دیگر کارگاه‌های آموزشی با استفاده از نور لامپ UV ضد عفونی می‌شوند.
آب سیب و شربت سیب حاوی عوامل بیماری‌زای میکروبی هستند. نور UV جهت کاهش نسبی این عوامل مورد استفاده قرار می‌گیرد.
آب میوه‌ها را با عبور از منابع شدید نور UV پاستوریزه می‌کنند.
جهت از بین بردن هرگونه میکروارگانیسم ناخواسته در بعضی فراورده‌ی غذایی از نور UV کمک گرفته می‌شود.
بسیاری از انواع ویروس، کپک قارچی و باکتری را می‌توان با استفاده از اشعه UV درمان کرد.
نور UV همچنین به عنوان ضد عفونی کننده آب و هوا استفاده می‌شود.
بسیاری از توالت‌های عمومی و متصدیان حمل و نقل عمومی جهت از بین بردن میکروب‌های بیماری‌زا از اشعه UV استفاده می‌نمایند.

/ج