نویسنده: جمشید خدادادی




 

سالادها عموماً از مواد خام و عمدتاً از سبزیجات فصل تهیه می شوند. موادی كه سالاد را تشكیل می دهند دارای انواع ویتامین ها و املاح معدنی هستند كه برای سلول های اندام های مختلف بدن، بسیار مفیدند و الكترولیت های بدن را تنظیم می كنند. این مواد علاوه بر داشتن ویتامین و مواد معدنی، دارای فیبر گیاهی اند كه برای فعال كردن سیستم گوارش فوق العاده مفیدند؛ این امر در تأمین سلامتی انسان، اهمیت زیادی دارد. برای تهیه انواع سالادها بهتر است از سبزیجات فصل به طور كامل استفاده شود و اگر جوانه ها را به سالاد بیفزاییم، نتایج مطلوبی از آن در پیش گیری از بیماری ها خواهیم گرفت.
برای استفاده ی مفید از سالادها، بهتر است اولاً آن ها را قبل از غذا میل كرد و ثانیاً آن را خوب جوید. این امر از چاق شدن نیز جلوگیری می كند. اضافه نمودن جوانه ها به سالاد، منافع بسیاری دارد. جوانه ی گندم از چروك شدن پوست جلوگیری كرده، باعث مشكی شدن موی سر می شود. مسئله ی مهم دیگر این كه جوانه ی گندم سیستم غدد جنسی را در مردان و زنان فعال می كند، این موضوع از اهمیت خاصی در زندگی افراد برخوردار است.
اضافه كردن جوانه ی بذر یونجه، موجب جلوگیری از خون دماغ شدن وخون ریزی زیاد در دوران عادت ماهانه ی خانم ها می شود. خداوند متعال نعمت های فراوانی به نام میوه جات و سبزیجات در اختیار ما انسان ها قرار داده، ما باید شكرگزار این نعمت های الهی باشیم. توصیه ای كه می شود این است كه هیچ وقت مواد پخته شده و مواد خام را با یكدیگر تركیب نكنید. سالادهایی كه به صورت تركیبی هستند؛ عموماً ایجاد ناراحتی های گوارشی می كنند.
سالادها معمولاً از تنوع رنگی خوبی برخوردارند و از این نظر نیز ضامن سلامتی و نشاط انسان اند. سالادها اشتها را تحریك و سیستم گوارش را فعال می كنند. با استفاده ی مداوم و منظم از انواع سالادها، می توانید جوانی، نشاط و شادابی را در زندگی خود و خانواده به ارمغان آورید.

1. سالاد كاهو برای 2 نفر

مواد لازم:

كاهو ..................... 6 برگ
خیار ....................... 1 عدد
هویج ...................... 1 عدد متوسط
پونه ی كوهی ....................... یك قاشق مرباخوری
آبِ لیموترش تازه ..................... به مقدار لازم
نمك ....................... به مقدار كم
روغن زیتون ....................... 3 قاشق غذاخوری
جوانه ی گندم ....................... 1 قاشق سوپ خوری

طرز تهیه:

مواد سالاد را شسته، در صافی بگذارید تا آب آن ها كشیده شود. بعد، كاهو و خیار را ریز خُرد كرده، هویج را رنده كنید. سپس آن ها را با جوانه ی گندم، خوب مخلوط كرده، نمك و پونه در انتها، آبِ لیموترش تازه و روغن را به آن بیفزایید. این سالاد را قبل از غذا میل كنید و آن را خوب بجوید. این سالاد اشتهاآور است و برای كم خونی، رفع حالت تهوع مداوم و ناراحتی های كلیوی نیز بسیار مفید است.

2. سالاد كرفس

مواد لازم:

ساقه ی تُرد كرفس ..................... 4 عدد
گل كلم ..................... 300 گرم
جعفری ...................... 20 شاخه
پونه ی كوهی ...................... 1 قاشق مرباخوری
آبِ لیموترش تازه ..................... به مقدار لازم
نمك ..................... به مقدار كم
روغن زیتون ..................... 3 قاشق سوپ خوری
جوانه ی گندم ...................... 1 قاشق سوپ خوری

طرز تهیه:

مواد سالاد را شسته، در صافی بگذارید تا آب آن ها كشیده شود. ساقه ی كرفس ها را از عرض برش داده، گل كلم و جعفری ها را ریز خُرد كرده، سپس همه ی آن ها را به همراه جوانه ی گندم، نمك و پونه ی كوهی خوب مخلوط كنید. در انتها، آبِ لیموترش و روغن زیتون را به آن بیفزایید. این سالاد را قبل از غذا میل كرده، آن را خوب بجوید. این سالاد برای رفع كمبود كلسیم و پادرد بسیار مفید است.

3. سالاد فصل برای 3-4 نفر

مواد لازم:

كاهو ...................... 6 برگ
خیار بوته ای ..................... 2 عدد با پوست و ته
هویج فرنگی ..................... 1 عدد متوسط
گل كلم ..................... 300 گرم
پیاز ..................... 1عدد كوچك
گوجه فرنگی ...................... 4 عدد متوسط
جوانه ی گندم ..................... 2 قاشق غذاخوری
فلفل دلمه ..................... نصف 1 عدد متوسط
نمك ..................... به مقدار لازم
لیموترش تازه ..................... 3 عدد
روغن زیتون ...................... 4 قاشق غذاخوری
كلم برگ ..................... 100 گرم

طرز تهیه:

تمام مواد سالاد را تمیز شسته، در صافی بریزید تا آب آن كشیده شود، سپس آن ها را به قطعات كوچك خُرد كرده، هویج را رنده نموده، همه را با هم مخلوط كنید. در انتها، جوانه ی گندم و نمك و آبِ لیموترش و روغن زیتون را به آن افزوده، خوب هم بزنید و قبل از غذا میل نمایید.
این سالاد حاوی انواع ویتامین ها و مواد معدنی مفید است؛ به ویژه به خاطر جوانه ی گندم، فواید بسیاری دارد.

4. سالاد مخصوص (1) برای 3-4 نفر

مواد لازم:

كاهو ....................... 7 برگ
خیار بوته ای ..................... 2 عدد
انواع كلم (برگ گُل كلم قُمری و بروكلی) ..................... 400 گرم
جوانه ی گندم ....................... 2 قاشق غذاخوری
كنجد با پوست ..................... 1 قاشق غذاخوری
سیب درختی ..................... 1 عدد
مغز بادام خام یا رنده شده ..................... 15 عدد
گوجه فرنگی رسیده متوسط ..................... 2 عدد
پیاز كوچك ..................... 1 عدد
نمك ..................... به مقدار لازم
روغن زیتون ..................... 5 قاشق سوپ خوری
لیموترش تازه ی بندری ...................... 1 عدد
پونه ی كوهی ....................... 1 قاشق غذاخوری سَرصاف
سیر خام ..................... 1 حبه رنده شده
پودر نارگیل ..................... 1 قاشق غذاخوری

طرز تهیه:

تمام مواد را تمیز شسته، در صافی بریزید تا آب آن ها كشیده شود. سپس آن ها را ریز خُرد كرده، در یك ظرف مناسب بریزید. پس از آن، پونه ی كوهی، جوانه ی گندم، آبِ لیموترش تازه، روغن زیتون و نمك نیز به آن افزوده، خوب هم بزنید. در آخر، پودر نارگیل را روی سالاد بریزید. این سالاد باید به خوبی جویده شود. این سالاد خود یك وعده ی غذا محسوب می شود و برای لاغری بسیار مناسب است.

5. سالاد مخصوص (2) برای 2-3 نفر

مواد لازم:

كاهو ..................... 8 برگ
خیار بوته ای ..................... 2 عدد با پوست
هویج فرنگی ..................... 1 عدد
سیب درختی ..................... 1 عدد
جوانه ی گندم ...................... 2 قاشق غذاخوری
نمك ..................... به مقدار لازم
روغن زیتون ....................... 3 قاشق غذاخوری
لیموترش تازه ی بندری ..................... 1 عدد
عسل ..................... 1 قاشق غذاخوری
مغز بادام خام رنده شده ..................... 15 عدد

طرز تهیه:

تمام مواد ذكر شده در بالا را تمیز شسته، در صافی بریزید تا آب آن ها كشیده شود، سپس آن ها را ریز خُرد كرده یا درشت رنده كنید و در یك ظرف مناسب ریخته، جوانه ی گندم را به همراه آبِ لیموترش تازه، روغن زیتون و مغز بادام رنده شده به آن افزوده، به خوبی آن ها را هم بزنید. در انتها، عسل را طوری روی سالادها بریزید كه همه ی آن را بپوشاند. این سالاد برای ناراحتی های كلیوی و خصوصاً افرادی كه در شرف دیالیزند؛ بسیار مفید است.

6. سالاد جوانه ها برای 2-3 نفر

مواد لازم:

جوانه ی گندم ..................... 2 قاشق غذاخوری
جوانه ی ماش ..................... 3 قاشق غذاخوری
جوانه ی بذر یونجه ............... 2 قاشق غذاخوری
نخودفرنگی خام و تازه ..................... 2 قاشق غذاخوری
جعفری خُرد شده ..................... 100 گرم
خیار بوته ای رنده شده با پوست و ته ..................... 2 عدد
گوجه فرنگی رسیده متوسط خُرد شده ....................... 2 عدد
پونه ی كوهی ..................... 1 قاشق مرباخوری
روغن زیتون ..................... 5 قاشق سوپ خوری
آبِ لیموترش تازه ی بندری ..................... به مقدار لازم
نمك ..................... به مقدار لازم

طرز تهیه:

همه ی مواد فوق را در یك ظرف چینی یا پیركس مخلوط كرده، سعی كنید این سالاد را هفته ای 2 بار میل نمایید و آن را خوب بجوید؛ زیرا دارای انواع ویتامین ها و مواد معدنی است و از چروك شدن پوست جلوگیری می كند؛ همچنین سیستم غدد جنسی را فعال می كند و نشاط و شادابی خاصی به انسان می بخشد.

7. سالاد بخارپز با سُس مخصوص برای 4-5 نفر

مواد لازم:

گل كلم ..................... 500 گرم
هویج فرنگی متوسط ..................... 4 عدد
كلم بروكلی ..................... 500 گرم
ساقه ی كرفس ..................... 4 عدد
چغندر قرمز متوسط ....................... 1 عدد
مارچوبه ..................... 10 عدد

طرز تهیه:

همه ی مواد را پس از شستن به قطعات مناسب خُرد كرده، آن ها را بخارپز كرده و بعد در یك ظرف مناسب ریخته، به همراه سُس ارده میل نمایید. این سالاد برای ناراحتی های قلبی و فشار خون بسیار مفید است.

توجه:

افرادی كه قادر به مصرف موادخام نیستند، می توانند این سالاد را به راحتی میل كنند.

8. سالاد الویه برای 12-15 نفر

مواد لازم:

سیب زمینی ..................... 2 كیلوگرم
خیارشور نول ....................... 750 گرم
نخودفرنگی ..................... 200 گرم
پیاز متوسط ..................... 1 عدد
سیر متوسط ..................... 2 حبه

مواد لازم برای تهیه ی سُس الویه (مایونز گیاهی):

روغن مایع ...................... 1 لیوان
ارده ....................... 5 تا 6 قاشق غذاخوری
سركه ی سیب ..................... 5 تا 6 قاشق غذاخوری
آبِ لیموترش تازه ...................... نصف لیوان
سیر درشت ..................... 1 حبه
نمك ..................... 1 قاشق چای خوری
فلفل قرمز ..................... نصف قاشق چای خوری
نخود پخته ..................... 5 تا 7 قاشق غذاخوری
كتیرای گل پودر شده ...................... 1 قاشق چای خوری

طرز تهیه:

ابتدا سیب زمینی ها را بخارپر كرده، پس از خنك شدن آن ها را پوست كنده، به طور نگینی خُرد می كنیم. سپس خیارشورها و پیاز را ریز خُردكرده، به همراه نخودفرنگی پخته، به سیب زمینی می افزاییم. در انتها، 1 حبه ی سیر را ریز رنده كرده، خوب با سایر مواد مخلوط می كنیم و آن را كنار می گذاریم.

طرز تهیه ی سُس الویه:

تمام مواد لازم برای سُس الویه را به طور كامل در مخلوط كن، مخلوط كنید تا سُس نسبتاً سفتی به دست آید. در صورت شُل بودنِ سُس می توانید یك تا دو قاشق غذاخوری نخود و در صورت سفت بودن بیش از حد، مقداری روغن و آبِ لیموترش به آن افزوده و سُس به دست آمده را به مواد الویه اضافه نمایید، به آرامی هم بزنید تا سالاد یكنواخت شود. آن گاه آن را در یك ظرف مناسب ریخته، روی آن را صاف كرده، با سلفون بپوشانید تا هوا به آن نرسد و آن را در یخچال نگهداری كنید. این سالاد هرچه خنك تر شود، خوش مزه تر می شود.
سالاد الویه برای رفع یبوست مزاج بسیار مفید است و می توان آن را به عنوان یك وعده ی غذا نیز مصرف كرد. بهتر است این سالاد به همراه سالاد جعفری میل شود.

9. سالاد جعفری برای 3-4 نفر

مواد لازم:

جعفری خُرد شده ....................... 2 لیوان
پیاز ریز خلال شده ...................... 1 عدد متوسط
گوجه فرنگی متوسط ..................... 1 عدد
نمك ....................... به مقدار كم
روغن زیتون ..................... 2 قاشق سوپ خوری
لیموترش تازه ..................... به مقدار دلخواه

طرز تهیه:

ابتدا جعفری ها و گوجه فرنگی ها را به صورت ریز خُرد و پیاز را خلال كنید، آن گاه جعفری های خُرد شده، پیاز خلال شده و گوجه فرنگی ریز شده را در یك ظرف چینی با هم خوب مخلوط نمایید. در انتها، نمك، روغن زیتون و مقدار كمی آبِ لیموترش تازه به آن بیفزایید. این سالاد را می توان به همراه سالاد الویه میل كرد. این سالاد برای افرادی كه دچار سرماخوردگی و كسالت اند، بسیار مفید است.

10. سالاد بروكلی برای 3-4 نفر

مواد لازم:

كلم بروكلی ...................... 500 گرم
كلم بروكسل ..................... 3 عدد
گل كلم ..................... 250 گرم
ساقه ی تُرد كرفس ....................... 2 عدد
كاهو ....................... 5 برگ
جعفری خُرد شده ....................... نصف لیوان
جوانه ی ماش ..................... 2 قاشق غذاخوری
لیموترش تازه ..................... به مقدار لازم
نمك ..................... به مقدار كم
روغن زیتون ..................... 5 قاشق سوپ خوری
پونه ی كوهی ..................... 1 قاشق مرباخوری

طرز تهیه:

كرفس ها را از عرض و بقیه ی مواد را به صورت ریز خُرد كرده، در یك ظرف مناسب ریخته، خوب مخلوط كنید. در انتها، جعفری خُرد شده و جوانه ی ماش را به همراه نمك، آبِ لیموترش تازه، روغن زیتون و پونه ی كوهی به آن بیفزایید و قبل از غذا، آن را میل كنید. این سالاد برای سلامتی و حفظ جوانی بسیار مؤثر است.

11. سالاد گوجه فرنگی برای 3-4 نفر

مواد لازم:

گوجه فرنگی رسیده و سالم ..................... 500 گرم
سیر ..................... 1 حبه
پونه ی كوهی ..................... 1 قاشق مرباخوری
خیار بوته ای متوسط ..................... 1 عدد
لیموترش تازه ..................... به مقدار كم
روغن زیتون ..................... 3 قاشق سوپ خوری
جعفری خُرد شده ..................... 2 قاشق غذاخوری
نمك ..................... به مقدار لازم

طرز تهیه:

گوجه فرنگی و خیار را به صورت درشت و سیر را به صورت ریز رنده كرده، سپس جعفری خرد شده و آبِ لیموترش تازه را به آن اضافه كنید. در انتها، نمك را به آن بیفزایید و خوب هم بزنید و آن را در یك ظرف مناسب ریخته، روغن زیتون را روی آن بریزید و سپس پونه ی كوهی را روی آن بپاشید. اكنون سالاد، آماده ی میل كردن است. این سالاد بسیار اشتهاآور و نشاط آور است.

12. سالاد سبزیجات برای 2-3 نفر

مواد لازم:

نعناع ....................... 50 گرم
ترخون ......................50 گرم
مرزه ..................... 30 گرم
جعفری ..................... 100 گرم
پیازچه ...................... 2 تا 3 شاخه
شوید ..................... 50 گرم
خیار بوته ای با پوست و ته ..................... 2 عدد
گوجه فرنگی رسیده ..................... 2 عدد
ساقه ی تُرد كرفس ..................... 3 عدد
نمك ....................... به مقدار كم
لیموترش تازه ..................... به مقدار دلخواه
روغن زیتون ..................... 4 قاشق سوپ خوری

طرز تهیه:

همه ی سبزیجات را به همراه خیار و گوجه فرنگی به صورت ریز ساقه ی كرفس ها را از عرض خُرد كنید و در یك ظرف مناسب بریزید. در انتها، نمك، آبِ لیموترش تازه و روغن زیتون را به آن افزوده، آن ها را خوب مخلوط كنید. این سالاد را قبل از غذا میل نمایید و آن را به خوبی بجوید. سالاد سبزیجات برای رفع كم خونی بسیار مفید است.

13. سالاد میوه جات زمستانی برای 2-3 نفر

مواد لازم:

پرتقال ..................... 2 عدد
نارنگی ..................... 1 عدد
لیموترش تازه ی بندری ..................... یك چهارم یك عدد
گریپ فروت قرمز ..................... 1 عدد
نارنج ..................... یك چهارم یك عدد
كیوی كوچك ...................... 1 عدد
عسل ..................... 1 قاشق غذاخوری

طرز تهیه:

همه ی مركبات را پوست كنده، پَرپَر كرده و هسته ی آن ها را درآورده، به صورت نگینی خُرد كنید. كیوی را هم پوست كنده، به قطعات ریز خُرد نمایید. آن گاه همه ی آن ها را در یك ظرف مناسب ریخته، یك قاشق عسل به آن افزوده و خوب آن را هم بزنید. اكنون سالاد آماده است. این سالاد باعث نشاط خاصی شده، برای رفع فشار خون و كاهش چربی خون، بسیار مفید است.

14. سالاد میوه جات تابستانی برای 3-4 نفر

مواد لازم:

گیلاس ..................... 500 گرم
آلبالو ..................... 250 گرم
زردآلو ..................... 5 تا 7 عدد
توت فرنگی ..................... 200 گرم
سیب درختی ..................... 1 عدد
موز كوچك ..................... 1 عدد
پودر نارگیل ..................... 1 قاشق غذاخوری
آناناس متوسط ..................... یك چهارم
عسل ..................... 1 قاشق غذاخوری

طرز تهیه:

هسته ی گیلاس ها و آلبالوها و زردآلوها را درآورده، آن ها را به همراه توت فرنگی، سیب، موز و آناناس به قطعات كوچك خُرد كرده، در یك ظرف مناسب ریخته، مخلوط كنید. در انتها، پودر نارگیل و عسل را نیز به آن افزوده، خوب هم بزنید. اكنون سالاد آماده است. این سالاد برای ناراحتی های كبدی بسیار مفید است.

15. سالاد زیتون برای 3-4 نفر

مواد لازم:

زیتون شكسته ..................... 500 گرم
سیر متوسط ...................... 2 حبه
جعفری ..................... 100 گرم
انار ....................... 1 عدد
ساقه ی تُرد كرفس ....................... 3 عدد
كلم بروكلی ...................... 200 گرم
مغز گردو ..................... 50 گرم
لیموترش تازه ....................... به اندازه لازم
روغن زیتون ..................... 5 قاشق سوپ خوری

طرز تهیه:

هسته ی زیتون ها را درآورده، آن ها را شسته، خُرد كنید. سیر را رنده كرده، انار را دون نمایید. ساقه ی كرفس را از عرض خُرد كرده، همه را در ظرف مناسبی بریزید. سپس جعفری و كلم بروكلی را ریز خُرد كرده، به آن بیفزایید. در انتها، مغز گردو را چرخ كرده، با كمی نمك، آبِ لیموترش تازه و روغن زیتون به سالاد افزوده و خوب هم بزنید. اكنون سالاد آماده است. این سالاد برای كبد و ناراحتی های كبدی، فوق العاده مفید است.

16. سالاد حبوبات با سُس مایونز گیاهی برای 4-5 نفر

مواد لازم:

لوبیاچیتی پخته شده ..................... 1 لیوان
نخود پخته شده ..................... 1 لیوان
فلفل دلمه ای سبز، زرد و قرمز خُرد شده ...................... با هم 1 لیوان
پیازچه ی خُرد شده ....................... نصف لیوان
جعفری و گشنیز خُرد شده ....................... با هم نصف لیوان
سُس مایونز گیاهی ..................... نصف لیوان

طرز تهیه:

لوبیاچیتی و نخود را كه از شب قبل خیس كرده ایم، می پزیم؛ به طوری كه پس از پختن، آب آن كاملاً كشیده شود. پس از خنك شدن، آن را با فلفل های رنگی، پیازچه، جعفری و گشنیزِ خُردشده، مخلوط كرده، سپس سُس مایونز گیاهی را كه از قبل آماده كرده ایم به آن اضافه می كنیم و هم می زنیم تا به صورت یكنواخت درآید. آن گاه آن را به مدت 30 دقیقه در یخچال می گذاریم تا آماده ی صرف شود. سالاد حبوبات را می توان با انواع دیگر حبوبات نیز تهیه كرد.

17. سالاد سبزیجات پخته برای 3-4 نفر

مواد لازم:

سیب زمینی متوسط ..................... 3 عدد
هویج فرنگی متوسط ..................... 1 عدد
گل كلم ..................... 200 گرم
ساقه ی كرفس ..................... 2 عدد
كدو سبز كوچك ..................... 1 عدد
خیارشور ..................... 2 تا 3 عدد
جعفری خُرد شده ..................... 50 گرم
سُس مایونز گیاهی ..................... نصف لیوان

طرز تهیه:

سیب زمینی ها، هویج، گل كلم، كرفس و كدو سبز را بخارپز كرده، آن ها را نگینی خُرد می كنیم، بعد خیارشور را به صورت ریز خُرد كرده، با جعفری خُرد شده، به سیب زمینی ها می افزاییم. این مواد را با سُس مایونز گیاهی مخلوط كرده، به مدت 30 دقیقه در یخچال می گذاریم تا آماده ی مصرف شود.
منبع مقاله :
خدادادی، جمشید؛ (1391)، خلاصه ی ارمغان تندرستی، تهران: سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران: مؤسسه نشر شهر، چاپ سوم.