پژوهش در میزان ابتلا به بیماری و مرگ و میر

مطالعات همه گیر شناختی با مقیاس وسیعی درباره عوامل تأثیرگذار در میزان ابتلا و مرگ و میر انجام گرفته است. معلوم شده كه عوامل محیطی و اجتماعی به همان اندازه مهم است كه سبك زندگی افراد در ارتقای سلامت و پیشگیری از مرگ زودرس اهمیت دارد. هارت (1) (به نقل از هولند (2) و همكاران، 1991) ثابت كرد كه توكیو یكی از بزرگترین و آلوده ترین و خفه كننده ترین شهرهای دنیا، هنوز هم كمترین مرگ و میر نوزادان و نیز طولانی ترین امید زندگی(3) را در كره زمین دارا می باشد! دلیلی كه هارت برای این امر ارائه می دهد عبارت از این است كه مهندسی اجتماعی در توكیو یك محیط و فضای مبتنی بر پیوند عاطفی آفریده است كه توسط انسان و برای انسان درست شده است. او افسانه و روایت قدیمی را كه زندگی در موقعیت طبیعی (طبیعت) بطور كلّی سالمتر از زندگی در جوامع صنعتی است، رد می كند. در حقیقت، علائم ناشی از دموگرافی عصر قدیم (زمین شناسی) نشان می دهد كه جسم انسان عصر صنعتی دو برابر بادوام تر از جسم انسان های اولیه (اجداد)‌ در عصر حجر می باشد (روزولت (4)، 1984، به نقل از هولند و همكاران، 1991). هارت ادامه می دهد كه چگونه عوامل اجتماعی اقتصادی مثل مؤسسه های اجتماعی و اقتصادی (ازدواج، خانواده، قانون و غیره) برای بالا بردن این مقاومت و قابلیت دوام با هم عمل می كنند و همزمان روابط شهروندی را تنظیم و حقوق هر شهروند را محافظت می كنند.
علاوه بر این، كشورهایی كه شرایط اقتصادی و اجتماعی آنها بطور ضعیف اداره می شود، نرخ های شیوع بیماری و مرگ و میر بالایی نیز دارند. مثلاً كشور مجارستان عصر جدید ممكن است یك استاندارد نسبتاً بالای زندگی را تجربه كند ولی نیروهای غیرمادی زندگی اجتماعی، ایدئولوژی، مرگ و میر، فرهنگ سیاسی و فقدان مذهب سهم بزرگی در نرخ هشداردهنده خودكشی دارند. در مقایسه با سایر كشورها، نرخ خودكشی در مجارستان دو برابر نرخ خودكشی در فرانسه و 3/5 برابر امریكا و 5 برابر آن چیزی است كه در انگلستان است. مرگ و میر ناشی از تصادفات و قتلهای خانوادگی نیز بطور چشمگیری در مجارستان بالاتر است كه فقر وحدت اجتماعی و فقر احساس وابستگی در این كشور را نشان می دهد.
اگر ما می خواهیم نقش عواملی را كه میزان ابتلا و مرگ و میر را تحت تأثیر قرار می دهند بفهمیم، نیازمند این هستیم كه عوامل خیلی وسیع تری را مورد ملاحظه قرار دهیم تا اینكه صرفاً زندگی افراد را در نظر بگیریم. این عوامل شامل عوامل اجتماعی و اقتصادی، طبقه اجتماعی، نژاد، تحصیلات، جنس، جنسیت، و وضعیت ازدواج است(هارت، به نقل از هولند(1991)).

ارزیابی مطالعه هارت(1991)

* این مطالعه، مطالعه جالبی است كه اثربخشی نیروی عوامل اجتماعی و اقتصادی را در سلامت ما به نمایش می گذارد.
* البته، ممكن است عوامل دیگری در این مطالعه در كار باشند كه باید مورد توجه قرار گیرند(مثلاً شهر توكیو ممكن است سیستم مراقبتی بهتری درباره نوزادان و كودكان در مقایسه با سایر كشورها داشته باشد.)
* گرچه ادعاها و بحثهای هارت نفوذ زیادی دارند، او درباره ماهیت این ارتباطات در ایراد نتایج مثبت سلامت و یا اینكه این روابط چگونه در كیفیت زندگی انسان اثر می گذارند، توضیح كافی ارائه نمی دهد.

پی‌نوشت‌ها:

1.Hart
2.Holland et al
3.Life Expectancy
4.Roosevelt

منبع مقاله :
كرتیس، آنتونی جیمز، (1384)، روانشناسی سلامت (بهداشت روانی)، ترجمه فرامرز سهرابی، تهران: انتشارات طلوع دانش، چاپ سوم