من مي ترسم
نويسنده:مريم السادات كاظمي
منبع:روزنامه کیهان
كودكان از عوامل مختلفي مثل تاريكي، تنهايي، برخورد با افراد غريبه و... مي ترسند. ترس از جمله مسائلي است كه در رشد شخصيت كودك تاثيرگذار است. اين نكته را بايد مدنظر داشت كه دست كم گرفتن و يا بيش از حد جدي قلمداد كردن ترس، هر دو اشتباه است بلكه روش صحيح، آشنا كردن كودك با عوامل ترس و نحوه غلبه بر آن است.بسياري از والدين تلويزيون و بازي هاي كامپيوتري را مسبب ترس فرزندانشان مي دانند، در حالي كه اين وسايل از اركان اصلي رشد كودك محسوب مي شوند.در واقع ترس كه غالبا با اضطراب نيز همراه است، در شكل گيري شخصيت كودك تاثير مهمي دارد. نكته قابل تامل در اين باره، شناخت انگيزه هاي ترس توسط والدين و همراهي آنان با فرزندانشان است.

علل ترس در سنين مختلف

تا قبل از شش ماهگي، بعضي از نوزادان از صداي زنگ تلفن و يا مچاله كردن يك تكه كاغذ به شدت وحشت زده مي شوند. در هشت ماهگي ترس از افراد غريبه را درك مي كند و وقتي به سن يك سالگي مي رسد، جدايي از والدين او را نگران و مضطرب مي سازد. در فاصله سني دو تا هفت سال، كودك از حيوانات، پديده هاي طبيعي مثل رعد و برق و طوفان، موجودات خيالي مانند جادوگر، غول، هيولا، تاريكي و... مي ترسد. با افزايش سن، دلهره ها نيز تغيير مي كند. حالا ديگر فرزند شما از ديو و جادوگر نمي ترسد، بلكه درد تنهايي، بيماري، عدم احساس محبت ديگران و تصور اينكه فرزند خوبي براي خانواده نباشد، او را دچار تشويش و نگراني مي كند. ترس از مرگ نيز هميشه با كودكان همراه است.
با آغاز دوران بلوغ كه مرحله جديدي در زندگي محسوب مي شود، دلواپسي ها نيز شكل ديگري به خود مي گيرد. به عنوان مثال نوجوان از هر جهت خود را با ديگران مقايسه مي كند و سوالاتي از قبيل اينكه «آيا من هم مثل ديگران هستم يا نه؟» در ذهنش شكل مي گيرد.علل ترس، مدت و راههاي بروز آن و در همه بچه ها به يك شكل نيست؛ مهم آرامش بخشيدن به او در اين دوران است.

آرامش، بهترين راه غلبه بر ترس

شرايط زندگي كودك اصلي ترين عامل سركوبي ترس است. كودك بايد احساس كند كه اطرافيان او توانايي رويارويي با مسائل زندگي را دارند. خانواده اي كه بيش از حد پشتيبان و نگران كودك هستند، خود به خود ترس را در وجود او نهادينه مي كند. اين بدان معنا نيست كه ترس كودك كم اهميت و يا ناديده گرفته شود.هيجان و دلهره، مفيد و سازنده است و بايد به كودك غلبه بر اين احساسات را آموخت. بازي يكي از اين روش هاست كه كودك در طي آن با خيالي راحت و در اوج شادي و نشاط، مسائل مختلفي را تجربه مي كند. خيال پردازي او را براي مواجهه با واقعيات زندگي آماده مي سازد. اهميت خواندن داستان هاي تخيلي از آن جهت است كه در اين قصه ها، مسائل دنياي حقيقي با زباني ساده و واضح توضيح داده شده است و در قالب نمادها براي او روشنگر مفاهيم گوناگون هستند.
براي اين كه به كودكتان كمك كنيد تا بر ترسش غلبه كند، از او بخواهيد تا علت ترس و احساسش در اين باره را توضيح دهد. به حرفهايش گوش دهيد و از ترس هاي دوران كودكي خود برايش تعريف كنيد.برخلاف كودكان، نوجوانان به ندرت حاضر مي شوند احساساتشان را شرح دهند. سردرد، سرگيجه، تهوع، دل درد و... علائم اضطراب در نوجوانان است.اگر مدت زمان زيادي است كه فرزندتان دچار ترس و نگراني است، حتماً به روانشناس مراجعه كنيد، زيرا اگر اين مشكل برطرف نشود در شخصيت فرد باقي مانده و به مرور زمان تشديد نيز مي شود.