مترجم: حمید وثیق زاده انصاری




 

در فرزند پروری تفاوت عمیقی میان تنبیه کردن و تربیت کردن وجود دارد. هنگامی که کودکان مرتکب اشتباه می‌شوند، برای گرفتن راهنمایی و آموزش به والدین خود چشم می‌دوزند. با این حال، روش‌های مختلفی که پدر و مادر برای پادرمیانی اتخاذ می‌کنند در توانایی کودک برای درس گرفتن از اشتباهات خود تأثیر فراوانی دارد.

تنبیه چیست؟

تنبیه روشی برای مجازات کودکی است که مرتکب خطا شده است. تنبیه اغلب حاصل احساس سرخوردگی و ناامیدی والدین است و برای کودک حامل این پیام است که "من بد هستم." تنبیه معمولاً نشان دهنده این است که والدین عاجزانه در تلاش برای تسلط بر موقعیت هستند و درصددند به کودک ثابت کنند که "من مسئول هستم چه تو بپسندی چه نپسندی."
والدین مستبد اغلب کودکان خود را تنبیه می‌کنند. هنگامی که کودکان می‌پرسند که چرا اجازه ندارند کاری را انجام دهند اغلب به آن‌ها پاسخ داده می‌شود : "چون من گفتم!" این‌چنین رفتاری اغلب این پیام را به کودک انتقال می‌دهد که نظر او به هیچ وجه اهمیتی ندارد و قادر به تصمیم‌گیری برای خود نیست.
یکی از انواع تنبیه، کتک زدن است. اگر کودکی برادرش را بزند و از طرف والدینش تنبیه فیزیکی شود این مطلب به او القا خواهد شد که چون بد بوده، مادرش او را کتک زده است.
نمونه‌های دیگری از تنبیه می‌تواند شامل، ندادن اجازه خروج از خانه به یک نوجوان، یا بیرون انداختن اسباب‌بازی کودکی که اتاقش را مرتب نکرده است، باشد.

مشکلات تنبیه کردن

تنبیه کردن مشکلات زیادی دارد. یکی از مشکلات آن این است که به کودک نمی‌آموزد چطور رفتار کند. برای نمونه اگر کودکی برادرش را بزند و به این دلیل از والدینش کتک بخورد نمی‌آموزد دفعه بعد که از دست برادرش عصبانی شد چه باید بکند.
تنبیه به کودکان می‌آموزد که نمی‌توانند کنترل خود را به دست داشته باشند. آن‌ها یاد می‌گیرند که والدینشان باید رفتارها و احساسات آن‌ها را مدیریت کنند؛ زیرا آن‌ها قادر به انجام این کار نیستند. آن‌ها همچنین نمی‌توانند برای خود تصمیم‌گیری کنند؛ چرا که همواره این والدین بودند که برای آن‌ها تصمیم گرفته‌اند.
هنگامی که کودکان مکرراً تنبیه می‌شوند، ممکن است وقتی به سنین بزرگ‌سالی رسیدند از خود رفتارهای خصمانه و پرخاشگرانه بروز دهند. هنگامی که کودکی تنبیه می‌شود به تنها چیزی که فکر می‌کند میزان خشمی است که نسبت به والدین خویش احساس می‌کند و به هیچ وجه بر اشتباهی که مرتکب شده و درس گرفتن از آن تمرکز نمی‌کند. رفتار والدینی که فرزند خود را تنبیه می‌کنند اکثر اوقات متناقض است و این می‌تواند برای بچه‌ها ایجاد اضطراب کند.

تربیت چیست؟

هدف تربیت این است که به کودکان مهارت‌های جدیدی آموزش داده شود، مهارت‌هایی چون مدیریت رفتارهای خود، حل مشکلات، و کنار آمدن با احساسات خویش. تربیت، به بچه‌ها یاد می‌دهد چگونه از اشتباهات خویش درس بگیرند و در آینده راه‌های بهتری برای حل مسئله پیدا کنند.
تکنیک‌های تربیتی شامل کارهایی مانند "گوشه نشانی" است. برای مثال، اگر کودکی عصبانی شود و اسباب‌بازی‌اش را پرت کند،او به طور موقت از محیطی که در آن رفتار نامناسب رخ داده جدا می‌شود، در این فاصله زمانی کودک می‌تواند آرامش خود را بازیابد. هدف گوشه نشانی این است که به کودک آموزش داده شود زمانی که ناراحت است چطور خود را آرام کند تا بتواند در آینده به جای پرت کردن اسباب‌بازی‌هایش به خود آرامش دهد.
برای تربیت کردن باید از روش‌های معتبری استفاده کرد که در آن‌ها رفتارهای جایگزین به بچه‌ها آموزش داده می‌شود. لازم است عواقب منفی‌ای که برای کودک در نظر گرفته می‌شود با کار اشتباهی که او انجام داده مطابقت داشته باشد. به عنوان مثال، اگر کودکی شام خود را کامل نخورده است از دسر محروم شود ولی به او گفته شود فردا شب اگر شامش را کامل بخورد می‌تواند دسر هم بخورد.
تربیت ممکن است شامل روش‌های پیش‌گستری برای تقویت مهارت‌های جدید باشد، روش‌هایی مثل استفاده از تحسین و یا سیستم پاداش‌ده‌ی. تربیت همچنین به پرورش یک رابطه مثبت بین کودک و پدر و مادرش کمک می‌کند. در این روش‌ها، کودک به طور منظم توجه مثبت دریافت می‌کند تا انجام رفتارهایی باهدف جلب توجه از سوی او کاهش یابد.
استراتژی‌های تربیتی مؤثر زیادی وجود دارند که والدین با استفاده از آن‌ها می‌توانند به فرزند خویش بیاموزند چطور به بزرگ‌سالانی مسئول تبدیل شوند. استراتژی‌های تربیتی که برای سنین مختلف مناسب هستند به کودکان کمک می‌کند که در روابط خود با دیگران احساس امنیت کنند و عزت‌نفس خویش را افزایش دهند.
تربیت راهی مناسب است که با محبت به کودک نشان دهید خواستار امنیت او هستید، به او آموزش دهید که برای خود تصمیماتی مناسب بگیرد و استقلال پیدا کند.