استفاده غير عبادى از مسجد

خوابيدن در مسجد

183-خوابيدن در مسجد مكروه است مگر در حال‏ناچارى (1) .

نماز بر ميت

184-خواندن نماز ميت در مساجد مكروه است،ولى در مسجد الحرام مكروه نيست (2) .

دفن ميت

185-دفن ميت در مسجد،اگر ضرر به مسلمانان باشد يا مزاحم نمازشان باشد،جايز نيست، بلكه مطلقادفن ميت در مسجد جايز نيست (3) .
186-س:آيا جايز است كه وصيت كنم پس ازمرگ در مسجد محل كه در آن زحمت زيادى كشيده‏ام‏مرا دفن كنند،چون بسيار دوست دارم در اين مسجددفن شوم،در حياط مسجد يا شبستان؟
ج-اگر هنگام اجراء صيغه وقف،دفن ميت‏استثناء نشده باشد دفن ميت در آن جايز نيست‏و وصيت‏شما در اين مورد اعتبارى ندارد (4) .

برگزارى مجالس سوگوارى و فاتحه

187-اگر مسجد را براى عزادارى چادر بزنند و فرش‏كنند و پارچه سياه نصب كنند و وسائل چاى و پذيرايى‏به مسجد ببرند،در صورتى كه اين كارها به مسجدضرر نرساند و مانع نماز خواندن نشود اشكال ندارد (5) .
188-س:تشكيل مجلس فاتحه و ترحيم،درمسجد،چه صورت دارد؟
ج-اگر مانع از نماز نباشد مانعى ندارد (6) .

برگزارى مجلس شادى

189-س:اينجانب قصد دارم طبق سنت صدراسلام مجلس عروسى و وليمه ازدواج پسرم را با حفظ تمام شعائر مذهبى در مسجد برگزار نمايم.استدعادارم نظر شريف را در اين مورد مرقوم فرمائيد.
ج-برگزار نمودن مجلس عروسى درمسجد،در صدر اسلام به صورت يك سنت،معلوم نيست و بهتر اين است كه اينگونه‏مجالس را در منازل خود تشكيل دهيد ونسبت‏به مسجد اگر مزاحمت‏با نمازگزاران‏باشد حرام و الا سزاوار نيست،زيرا مناسب وضع مسجد نيست و هتك است (7) .

190-س:در برخى مناطق،بويژه در روستاها،مجالس عروسى را در مساجد بر پا مى‏كنند، يعنى‏مجلس رقص و غنا را در خانه برگزار مى‏كنند ولى نهاريا شام را در مسجد مى‏دهند،آيا اين كار شرعا جايزاست‏يا نه؟
ج-غذا دادن به ميهمانان،در مسجد،به‏خودى خود اشكال ندارد ولى بر پا كردن‏مجالس عروسى در مساجد مخالف‏جايگاه اسلامى مسجد است و جايزنمى‏باشد و ارتكاب محرمات شرعى ازقبيل غنا و موسيقى لهوى مطرب،حرام‏است مطلقا (8) .

درس و بحث

191-س:آيا از صحن و ايوان مسجد مى‏توان براى توجيه فكرى و فرهنگى و اعتقادى و دروس‏نظامى به جوانان استفاده كرد،با توجه به اينكه جابراى اين امور،كم است و از ايوان مسجد هم استفاده‏ديگرى نمى‏شود؟
ج-اين امور تابع كيفيت وقف صحن و ايوان‏مسجد است و در اين خصوص لازم است‏نظر امام جماعت و هيئت امناى مسجد راجويا شويد.ياد آورى مى‏شود كه راهنمايى‏جوانان و تشكيل كلاسهاى دروس دينى باموافقت امام جماعت و هيئت امناى مسجد،امرى است مطلوب و پسنديده (9) .

192-س:در مسجدى كه نماز اقامه مى‏شود،بخشى از آن مختص به بانوان است و گاهى در اين‏مسجد درس گفته مى‏شود و هنگام درس و بحث،بانوان از مسجد خارج مى‏شوند و اين درس مانع نمازبانوان است‏يا درسى كه مانع نماز آنان است اشكال دارد يا نه؟
ج-مانع شدن از نماز خواندن نمازگزاران‏در مسجد جايز نيست،خواه نمازگزارمرد باشد يا زن (10) .

شعر خوانى

193-خواندن شعرى كه نصيحت و مانند آن نباشددر مسجد مكروه است (11) .

ورزش

194-س:آيا تمرينات ورزشى در مسجد محله ياخوابيدن در آن يا مسجد ديگر جايز است؟
ج-مسجد مكان ورزش نيست و خوابيدن‏در مسجد مكروه است (12) .

نمايش فيلم

195-س:آيا نمايش فيلمهاى سينمايى كه ازسوى وزارت ارشاد اسلامى مجوز دارد در مسجد براى‏كسانى كه در جلسات قرآن شركت مى‏كنند،شرعااشكال دارد؟
ج-جايز نيست مسجد را به مكان نمايش‏فيلمهاى سينمايى تبديل كنند ولى نمايش‏فيلم در وقت نياز با هماهنگى امام جماعت‏مسجد مانع ندارد (13) .

كتابخانه و اتاق بسيج

196-س:اشغال كردن مسجد به اينكه مقدارى ازمسجد را كتابخانه كنند يا اينكه براى غير نمازاجتماع كنند در مسجد،به طورى كه مزاحم مصلين(نمازگزاران)باشند چه صورتى دارد؟
ج-كتابخانه كردن مقدارى از مسجد و مزاحمت نمازگزاران جايز نيست(اگر قبل از آنكه زمين وقف مسجد شود قسمتى را كتابخانه و قسمتى را مسجد بسازند اشكال ندارد، ولى پس از آنكه وقف مسجد شد،تغيير آن جايز نيست.)ولى‏مى‏توانند تعدادى كتاب بدون مزاحمت‏مصلين در مسجد قرار دهند (14) .
197-س:آيا مى‏شود قسمتى از مسجد را كه‏هيچگونه استفاده‏اى از آن نمى‏شود براى شوراى‏هميارى كه هيچ جايى براى جلسات شورا ندارند،اختصاص داد يا نه؟
ج-اختصاص دادن قسمتى از مسجد به‏امور شورا جايز نيست (15) .
198-س:آيا در قسمت پشت‏بام مسجد،مى‏توان ساختمانى به عنوان كتابخانه ساخت و مورداستفاده قرار داد يا نه؟
ج-نمى‏شود (16) .

استفاده از وضوخانه مسجد

199-كسى كه نمى‏خواهد در مسجدى نماز بخواند،اگر نداند حوض يا وضوخانه آن را براى همه مردم‏وقف كرده‏اند يا براى كسانى كه در آن جا نمازمى‏خوانند،نمى‏تواند از حوض يا وضوخانه آن مسجدوضو بگيرد.ولى اگر معمولا كسانى هم كه نمى‏خواهنددر آنجا نماز بخوانند وضو مى‏گيرند،مى‏تواند در آنجاوضو بگيرد (17) .
200-اگر طهارتخانه مسجد،تنها براى استفاده‏نمازگزاران آن مسجد وقف شده باشد،استفاده كسانى‏كه نمى‏خواهند در آن مسجد نماز بخوانند،حرام است.
ولى اگر ندانند كه براى استفاده همه مردم وقف شده يافقط نمازگزاران همان مسجد،حكم مساله قبل رادارد (18) .
201-س:آيا استفاده شخصى آنهم به مقدار كم،از آب مخصوص وضو در مساجد،مثلا مغازه‏داران‏محل براى نوشيدن يا درست كردن چاى يا براى‏ماشين،با توجه به اينكه چنين مسجدى واقف‏مشخص ندارد كه از اين كار منع كند،چه حكمى دارد؟
ج-اگر معلوم نباشد كه آب،تنها وقف‏وضوى نمازگزاران است و عرف مردم آن‏محل و رهگذران از مثل اين آب استفاده‏مى‏كنند،اشكال ندارد هر چند احتياط دراين موارد مطلوب است (19) .[يعنى بهتر است‏پرهيز كنند و استفاده نكنند.]

[به فصل 7«حفظ حرمت مسجد»نيز مراجعه‏كنيد.]

پى‏نوشتها:

1-توضيح المسائل،م 913.
2-توضيح المسائل،م 612.
3-توضيح المسائل،م 622.
4-اجوبة الاستفتائات،ج 1،ص 125،س 418.
5-توضيح المسائل،م 907.
6-مجمع المسائل،ج 1،ص 137،س 40.
7-مجمع المسائل،ج 1،ص 136،س 35.
8-اجوبة الاستفتائات،ج 1،ص 120،س 406.
9-اجوبة الاستفتائات،ج 1،ص 120،س 405.
10-مجمع المسائل،ج 1،ص 135،س 33.
11-توضيح المسائل،م 914.
12-اجوبة الاستفتائات،ج 1،ص 119،س 404.
13-همان،ص 122،س 409.
14-استفتائات،ج 2،ص 346،س 31.
15-همان،س 30.
16-مجمع المسائل،ج 1،ص 142،س 59.
17-توضيح المسائل،م 269.
18-همان و توضيح المسائل،م 64.
19-اجوبة الاستفتائات،ج 1،ص 124،س 415.