بحران چاقي

به جرأت مي توان گفت ، در 30 سال گذشته 2 عامل مهم؛ خوردن غذاهاي پرچربي و نداشتن تحرك جسماني ميزان چاقي را در كشورهاي پيشرفته تا سه برابر افزايش داده است. چاقي با خود تبعاتي به همراه دارد كه از جمله مي توان به افزايش خطر مرگهاي زود هنگام اشاره كرد. علاوه بر آنچه ذكر شد، چاقي باعث بروز برخي بيماري ها مي شود كه براي بهبود آنها هزينه بالايي را بايد تقبل كرد. چاقي با بيماري هاي قلبي ، قند و برخي سرطانها ارتباط تنگاتنگ دارد و اغلب افراد چاق از يكي از اين بيماري ها رنج مي برند كه در نهايت باعث مرگ زود هنگام آنان مي شود. مطالعات نشان مي دهند كه مثلاً يك فرد 40 ساله كه از چاقي رنج مي برد، حتي اگر سيگار نكشد، باز هم چيزي حدود 7 تا 8 سال كمتر از زمان طبيعي ، عمر خواهد كرد. اين مسأله جنبه اقتصادي هم دارد. از آنجا كه شركتهاي بيمه قادر نيستند، حق بيمه فرد را به دليل چاق بودن افزايش دهند، ميزان مرگ و مير بالاتر، منافع آنان را تهديد خواهد كرد. به نظر مي رسد براي صنعت بيمه ، چاقي بزرگترين و مهمترين خطر محسوب مي شود، چرا كه به دليل وجود رقابت تنگاتنگي كه بين شركتهاي بيمه وجود دارد، اين شركتها قادر نيستند تغييري در شرايط و ميزان سود خود اعمال كنند. در همين راستا از مؤسسه بيمه "Swiss Re" خواسته شده است ، اقدامات لازم را براي تغيير ديدگاه هاي دولت و مشتريان نسبت به مسأله چاقي به عمل آورد.
از آنجا كه براساس مطالعات انجام گرفته بيش از دو سوم مردم آمريكا از چاقي و بيماري هاي وابسته به آن مثل ناراحتي هاي قلبي ، ديابت و سرطان رنج مي برند. لذا بسياري از مسؤولان جوامع پزشكي آمريكا درصددند نقش پزشكان را در كاهش بيماري چاقي - كه بتازگي به بزرگترين معضل قرن تبديل شده است - افزايش دهند. پزشكان در اين باره اظهار مي دارند مدت زماني كه معمولاً براي يك ويزيت معمولي صرف مي شود، بسيار كوتاه است - 2 تا 5 دقيقه - و نيز از آنجا كه اغلب پزشكان دوره هاي خاص مربوط به درمان بيماري چاقي را نگذرانده اند، درمان چاقي در مطبهاي عمومي كاري بس دشوار است. بنا به گفته پزشكان ، از آنجا كه براي هر يك از افراد مبتلا به چاقي بايد برنامه رژيمي مخصوص و جداگانه تجويز كرد و در عين حال به ساير جنبه هاي سلامت و نيز پس زمينه هاي خانوادگي و روحي آنان هنگام تجويز برنامه رژيم غذايي ، توجه كرد، بنابراين 8 دقيقه - كه معمولاً بيشترين مدت زمان ويزيت بيماران در مطب است - براي ويزيت افراد چاق كافي به نظر نمي رسد.
دانشگاه هاي پزشكي سراسر دنيا در صدد برآمده اند تا در خصوص بيماري چاقي اقدامات لازم را براي آموزش دانشجويان پزشكي به عمل آورند، اما سرعت واكنشهاي مؤسسات و ارگانهاي مربوط در اين خصوص چنان كند است كه پزشكان اغلب شاكي اند كه چرا آموزشها تنها به دانش آموختگان پزشكي محدود مي شود و مثلاً طي دوران دانشجويي ، هيچ آموزشي درباره مسائل مربوط به تغذيه و رژيمهاي غذايي و نيز چگونگي برخورد با بيماراني كه از چاقي رنج مي برند، به دانشجويان ارايه نمي شود.
دكتر وارن يكي از پزشكان عضو انجمن پزشكان آمريكا در اين باره مي گويد: هيچ وقت فراموش نمي كنم آن زمان كه من در سال 1992 از دانشكده پزشكي دانش آموخته شدم ، تنها مطلبي كه در خصوص بيماري چاقي به ما گفته شد، اين بود كه به بيماران خود بگوييد از خوردن زياد از حد بپرهيزند، چرا كه باعث چاقي مي شود!
دكتر واش ، رئيس اجرايي بخش پزشكي كلينيك "ليندورا مديكال" لس آنجلس هم مي گويد: مدتي است كه پزشكان به مطالعات مربوط به درمان چاقي به طور تخصصي مي نگرند. در گذشته زماني كه من اعتقاداتم را درباره تخصصي نگاه كردن به بيماري چاقي بين همكاران خود مطرح مي كردم ، اغلب اوقات با تمسخر دوستان و همكاران مواجه مي شدم ، اما حالا به مرحله اي رسيده ايم كه جز با مطالعات تخصصي و برنامه ريزي شده، نمي توانيم پيش برويم. فقط نمي دانم چرا اينقدر دير. انگار بايد صبر مي كرديم ، تا معضل چاقي به مرحله اي برسد كه در اين هفته به عنوان بزرگترين عامل مرگ و مير در 20 سال گذشته شناخته شود.
دكتر واش در ادامه مي افزايد:"البته افراد چاق نيز در درمان خود كوتاهي مي كنند. شايد يكي از مهمترين دلايلش هزينه هاي بالاي درمان قطعي چاقي باشد. اگرچه برخي شركتهاي بيمه درخصوص هزينه هاي مربوط به درمان چاقي و برنامه هاي رژيمي و عملهاي جراحي به مشتريان خود تخفيف مي دهند، با اين حال پا گذاشتن به قلمرو جديد درمان چاقي براي پزشكان همچنان سخت است. "
بنا به گزارش يكي از مؤسسات تحقيقاتي پيشرو در زمينه سلامت كودكان، ده ها هزار كودك كه از بيماري چاقي رنج مي برند، با خطر مرگ زود هنگام - حتي بسيار زودتر از والدين خود- مواجه هستند.
دكتر كالين وين ، رئيس همايش بين المللي مسائل چاقي گفت : تحقيقات اخير نشان مي دهند كه در بيش از 20 درصد موارد، كودكان چاق در بزرگسالي به بيماري هاي سرطاني مختلف مبتلا خواهند شد.
وي در ادامه افزود: متأسفانه دولت آمريكا تا كنون اقدامي در اين خصوص انجام نداده است.
دكتر وين همچنين خاطر نشان كرد: كودكان چاق با خطرات بسياري مواجهند، خطراتي بمراتب نگران كننده تر از آنچه بزرگسالان مبتلا به چاقي را تهديد مي كند كه از جمله مي توان به بيماري هاي مربوط به قلب و عروق اشاره كرد.
امروزه درصد كودكان چاق مبتلا به بيماري هاي قلبي و ديابت از بزرگسالان هم بيشتر است و چقدر ناراحت كننده است كه نسل آينده جامعه ما را كودكاني تشكيل مي دهند كه خطر مرگ زودهنگام، آنان را بشدت تهديد مي كند؛ مرگي حتي بسيار زودتر از والدينشان. آمار نشان مي دهد كه در بزرگسالي امكان ابتلاي پسر بچه هاي چاق به سرطان 14 درصد بيش از پسران لاغر است و به همين ترتيب ، درصد ابتلاي سرطان در ميان دختر بچه هاي چاق 20 درصد بيش از ساير دختران است.
دكتر وين بي توجهي دولت به اين مشكل را بشدت مورد انتقاد قرار داده و اظهار كرد: ما نمي توانيم صبر كنيم تا يك روز مقامات به اين نتيجه برسند كه مسأله چاقي كودكان كاملاً جدي است ، چرا كه همين حالا هم كاملاً دير است. توضيح دلايل اصلي چاقي كودكان بسيار دشوار است ، زيرا عادات بد كودكان خارج از مطب دكتر شكل گرفته است و نمي توان در مطب بر اين عادات نادرست فايق آمد.
پزشكان عدم تحرك كودكان و خوردن بيش از حد غذاهاي آماده و پرچرب را از دلايل عمده ابتلاي كودكان به چاقي عنوان مي كنند. دكتر "هارك"، يكي از پزشكان بيمارستان كنكورد انگليس مي گويد: ما از انجام هرگونه اقدامات صحيح و بجا در مبارزه با چاقي كودكان كوتاهي كرده ايم. يكي از مهمترين و درست ترين اقدامات در اين خصوص جمع آوري ماشين فروشهاي سكه اي است كه براحتي هرنوع شكلات و نوشابه و غذاهاي آماده را در اختيار كودكان قرار مي دهد. در عوض بايد فضاي سبز بيشتري به وجود بياوريم و كودكان را به تحرك و ورزش تشويق كنيم.
دكتر "گري سابلسون"، يكي ديگر از پزشكان اين بيمارستان هم مي گويد: از ديگر مشكلات ، نبود پزشكان متخصص در زمينه چاقي كودكان است. پزشكان ما دانش لازم را ندارند و آن دسته معدود از پزشكان هم كه طي 2 دهه اخير مطالعاتي در اين خصوص داشته اند، از تجربيات كافي برخوردار نيستند، چرا كه در دهه هاي گذشته مسأله چاقي تا اين اندازه بغرنج نبوده است.
انجمن رژيم غذايي آمريكا، اعلام كرد، يكي از بهترين راه حل ها براي مبارزه با چاقي كودكان ، به كاربستن رژيم گياهخواري است. براي بهبود رژيم و عادات غذايي كودكانمان بايد برنامه اي داشته باشيم، تا غذاهاي خوش طعم گياهي چه در مدرسه و چه در خانه مهمترين بخش برنامه غذايي كودكان را تشكيل دهد. يكي از مقامات مسؤول انجمن مزبور اعلام كرد: گياهخواري و گنجاندن سبزي و ميوه تازه در رژيم غذايي كودكان باعث مي شود چه در كودكي و چه در بزرگسالي ، از يك الگوي سلامت پايدار و مستحكم برخوردار شوند. چه اشكالي دارد در برنامه غذايي مدارس از غذاهاي گياهي خوش طعم استفاده شود تا كودكان كم كم با اين رژيم غذايي آشنا شوند؟