ثارپ، تامس ادورد
ثارپ فرزند جورج ثارپ، تاجر پنبه، و مری وایلد بود. آموزش اولیه را در منچستر کسب کرد و در 1242 دانشجوی شیمی کالج اوئینزِ منچستر شد و تحت راهنمایی راسکو قرار گرفت. بخش اعظم دورهی چهار سالهی تحصیل وی در
نویسنده: Sheldon J. Kopperl
مترجم: فریبرز مجیدی
مترجم: فریبرز مجیدی
[tāmƏs edwƏrd eārp]
Thomas Edward Thorpe
(ت. بارنز گرین، هارپرهی، نزدیک منچستر، انگلستان، 17 آذر 1224/ 8 دسامبر 1845؛ و. سالکم، انگلستان، 4 اسفند 1303/ 23 فوریهی 1925)، شیمی، تاریخ علم.
ثارپ فرزند جورج ثارپ، تاجر پنبه، و مری وایلد بود. آموزش اولیه را در منچستر کسب کرد و در 1242 دانشجوی شیمی کالج اوئینزِ منچستر شد و تحت راهنمایی راسکو قرار گرفت. بخش اعظم دورهی چهار سالهی تحصیل وی در کالج اوئینز به صورت دستیار خصوصی راسکو سپری شد، و او در کار علمیِ مربوط به وانادیوم (که به تعیین وزن اتومی واقعی آن انجامید) و تعیین درصد دیوکسید کربونِ موجود در جوّ شرکت داشت.
پس از فراغت از تحصیل، ثارپ در دانشگاه هایدلبرک با بونزن به کار پرداخت، و در همین جا درجهی دکتری دریافت کرد. سپس به بون رفت و با ککوله تحقیق دربارهی اسید اتیل بنزونیک را آغاز نمود. در 1249 استاد شیمی کالج اندرسنی در گلاسکو شد. چهار سال بعد به استادی شیمی در کالج علوم یورکشر در لیدز منصور گردید. در 1264 از این مقام کناره گرفت تا در کالج سلطنتی علوم لندن، که بعدها به کالج امپراتوری علوم و فنّاوری شهرت یافت، جانشین ادورد فرنکلند شود. بین سالهای 1273 و 1288 مدیر آزمایشگاههای دولتی و مسئول طرح و تجهیز آنها بود. در 1288 به کالج امپراتوری بازگشت اما سه سال بعد کناره گرفت.
ثارپ، که بیشترین شهرتش مدیون کتابهای دری و تاریخچه های متعددی است که در شیمی نگاشته، چهرهی مهمی در پژوهش مربوط به شیمی غیرآلی نیز بشمار میرفت. پایاننامهی دکتری او دربارهی اوکسی کلوریدهای کروم و گوگرد به تحقیقی دربارهی ترکیبات مشابه فوسفور انجامید، و این خود به کشف کلورید تیوفوسفوریل (PSCL3)، فلوئورید فوسفوریل (POF3)، و پنتا فلوئورید فوسفور (PF5) منجر شد. این کشف اخیر از اهمیت خاصی برخوردار بود، زیرا فرض وجود پنج ظرفیت برای فوسفور را ایجاب میکرد. برآوردهای او در مورد وزن اتومی سیلیسیوم و طلا دقیقترین برآوردهائی بود که در آن زمان دربارهی این عناصر صورت گرفته بود. او وزنهای تیتانیوم، استرونسیوم، و رادیوم را نیز تعیین کرد، و تحقیقات گستردهای راجع به دماهای بحرانی، گرانرویها (viscosity)، و حجمهای مولکولیِ مایعات انجام داد. پژوهش او دربارهی چگالی بخار اسید ئیدروفلوئوریک نشان داد که این مادّه در دماهای پایین تر به صورت بَسپار (پولیمر) درمی آید.
علاقهی ثارپ به تاریخ شیمی به نوشته شدن دو کتاب انجامید: Essays in Historical Chemistry (لندن، 1894، 1923) و History of Chemistry (لندن، 1909-1910، 1924). علاوه بر اینها، وی دو طرح زندگینامگی کوتاه زیر را نوشت: Humphry Davy, Poet and Philosopher (لندن، 1901)؛ Joseph Priestley (لندن، 1906)؛ و The Right Honorable sir Henry Enfield Roscoe (لندن، 1916). وی پس از بازنشستگی به قایقرانی علاقه مند شد و دو کتاب دربارهی تجربه هایش نوشت: The Seine from Havre to Paris (لندن، 1913) و A Yachtsman"s Guide to the Duch Waterways (لندن، 1915). فهرست مقاله های انتشار یافتهی او در پوگندروف، سوم، 1345؛ چهارم، 1499؛ پنجم، 1255، ذکر گردیده است.
منبع مقاله :
گیلیپسی، چارلز کولستون؛ (1387)، زندگینامه علمی دانشوران، ترجمه: احمد آرام... [و دیگران]، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ نخست
Thomas Edward Thorpe
(ت. بارنز گرین، هارپرهی، نزدیک منچستر، انگلستان، 17 آذر 1224/ 8 دسامبر 1845؛ و. سالکم، انگلستان، 4 اسفند 1303/ 23 فوریهی 1925)، شیمی، تاریخ علم.
ثارپ فرزند جورج ثارپ، تاجر پنبه، و مری وایلد بود. آموزش اولیه را در منچستر کسب کرد و در 1242 دانشجوی شیمی کالج اوئینزِ منچستر شد و تحت راهنمایی راسکو قرار گرفت. بخش اعظم دورهی چهار سالهی تحصیل وی در کالج اوئینز به صورت دستیار خصوصی راسکو سپری شد، و او در کار علمیِ مربوط به وانادیوم (که به تعیین وزن اتومی واقعی آن انجامید) و تعیین درصد دیوکسید کربونِ موجود در جوّ شرکت داشت.
پس از فراغت از تحصیل، ثارپ در دانشگاه هایدلبرک با بونزن به کار پرداخت، و در همین جا درجهی دکتری دریافت کرد. سپس به بون رفت و با ککوله تحقیق دربارهی اسید اتیل بنزونیک را آغاز نمود. در 1249 استاد شیمی کالج اندرسنی در گلاسکو شد. چهار سال بعد به استادی شیمی در کالج علوم یورکشر در لیدز منصور گردید. در 1264 از این مقام کناره گرفت تا در کالج سلطنتی علوم لندن، که بعدها به کالج امپراتوری علوم و فنّاوری شهرت یافت، جانشین ادورد فرنکلند شود. بین سالهای 1273 و 1288 مدیر آزمایشگاههای دولتی و مسئول طرح و تجهیز آنها بود. در 1288 به کالج امپراتوری بازگشت اما سه سال بعد کناره گرفت.
ثارپ، که بیشترین شهرتش مدیون کتابهای دری و تاریخچه های متعددی است که در شیمی نگاشته، چهرهی مهمی در پژوهش مربوط به شیمی غیرآلی نیز بشمار میرفت. پایاننامهی دکتری او دربارهی اوکسی کلوریدهای کروم و گوگرد به تحقیقی دربارهی ترکیبات مشابه فوسفور انجامید، و این خود به کشف کلورید تیوفوسفوریل (PSCL3)، فلوئورید فوسفوریل (POF3)، و پنتا فلوئورید فوسفور (PF5) منجر شد. این کشف اخیر از اهمیت خاصی برخوردار بود، زیرا فرض وجود پنج ظرفیت برای فوسفور را ایجاب میکرد. برآوردهای او در مورد وزن اتومی سیلیسیوم و طلا دقیقترین برآوردهائی بود که در آن زمان دربارهی این عناصر صورت گرفته بود. او وزنهای تیتانیوم، استرونسیوم، و رادیوم را نیز تعیین کرد، و تحقیقات گستردهای راجع به دماهای بحرانی، گرانرویها (viscosity)، و حجمهای مولکولیِ مایعات انجام داد. پژوهش او دربارهی چگالی بخار اسید ئیدروفلوئوریک نشان داد که این مادّه در دماهای پایین تر به صورت بَسپار (پولیمر) درمی آید.
کتابشناسی
یکم. کارهای اصلی.
شهرت ثارپ بیشتر به سبب تعداد زیادی کتابهای درسی عامه فهمی است که نوشته است. اکثر کتابهائی که در پایین نام برده میشوند به چندین چاپ رسیده اند: A Dictionary of Applied Chemistry، 3 جلد (لندن، 1893)؛ چاپ سوم (1921-1927)، که تا چند روز پیش از مرگ مشغول آماده ساختن آن بود، شامل 7 جلد شد. کتابهای دیگر او در زمینهی شیمی عبارت بودند از A Manual of Inorganic Chemistry، 2 جلد (لندن، 1898)؛ Qualitative Chemical Analysis and Laboratory practice، چاپ هشتم (لندن، 1894)، با همکاری م. م. پتیسن میور؛ coal, Its History and Uses (لندن، 1879)؛ و A series of chemical problems with key (لندن، 1907)، با همکاری و. تیت.علاقهی ثارپ به تاریخ شیمی به نوشته شدن دو کتاب انجامید: Essays in Historical Chemistry (لندن، 1894، 1923) و History of Chemistry (لندن، 1909-1910، 1924). علاوه بر اینها، وی دو طرح زندگینامگی کوتاه زیر را نوشت: Humphry Davy, Poet and Philosopher (لندن، 1901)؛ Joseph Priestley (لندن، 1906)؛ و The Right Honorable sir Henry Enfield Roscoe (لندن، 1916). وی پس از بازنشستگی به قایقرانی علاقه مند شد و دو کتاب دربارهی تجربه هایش نوشت: The Seine from Havre to Paris (لندن، 1913) و A Yachtsman"s Guide to the Duch Waterways (لندن، 1915). فهرست مقاله های انتشار یافتهی او در پوگندروف، سوم، 1345؛ چهارم، 1499؛ پنجم، 1255، ذکر گردیده است.
دوم. خواندنیهای فرعی.
سوگنامهای مفصّل مقاله ای است از پ. پ. بدسن با عنوان «Sir Edward Thorpe»، در JCS (1926)، 1031-1050. نیز Dictionary of National Biography 1922-1930، ص 842-843.منبع مقاله :
گیلیپسی، چارلز کولستون؛ (1387)، زندگینامه علمی دانشوران، ترجمه: احمد آرام... [و دیگران]، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ نخست
مقالات مرتبط
تازه های مقالات
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}