جفریز، زی

[zey jefriz]
zay Jeffries
(ت. ویلولیک، داکوتای جنوبی، 2 شهریور 1267/ 22 آوریل 1888؛ و. پیتسفیلد، مسچوسیتس، 31 اردیبهشت 1344/ 21 مه‌ی 1965)، فلزپردازی صنعتی.
جفریز در سال 1289 در رشته‌ی مهندسی مکانیک از «مدرسه‌ی معادن و فنّاوری داکوتای جنوبی» فارغ التحصیل شد. اولین شغل وی در سال 1290 تدریس در «مدرسه‌ی علوم کاربردی کیس» کلیولند در اوهایو بود. در همان سال مشاور «شرکت آلومینیوم امریکا» و شرکت «جنرال الکتریک» شد و همکاری مادام العمری را با این شرکتها آغاز کرد. اولین تحقیقات وی در مورد ابداع روشهای جدید اندازه گیریِ بزرگیِ دانه‌های فلز و ارتباطش با خواص آنها بود. کارهای صنعتی‌ای که در مورد تنگستن به عنوان رشته‌های نوردهنده‌ی لامپهای الکتریکی صورت پذیرفته بود وی را به مطالعات اساسی در زمینه‌ی تبلور دوباره و نقش موادّ خارجیِ موجود در آلیاژها هدایت کرد؛ او از این مسأله به عنوان موضوع پایاننامه‌ی خود در‌هاروارد (دکتری، 1297) استفاده کرد، و همین امر موجب ده سال تحقیق درباره‌ی رشد بلور گردید. بین سالهای 1303 تا 1305 جفریز، با همکاری رابرت آرچر، آلیاژهای آلومینیوم سخت را برای ریخته گری و پتک کاری بوجود آورد، و از پدیده‌ی سخت سازی رسوبی (Precipitation hardening)، که بتازگی کشف شده بود، بهره گرفت. این کار آنان را به نظریه‌ی کار سختی (slip- interference theory)، که اولین نظریه‌ای در مورد سخت سازی فلزات بود که به نحوی واقع بینانه بر مبنای ساختار بلوری قرار داشت و مقدمه‌ی مستقیم نظریه‌ی جابه جایی بشمار می رفت، هدایت کرد. جفریز، که به دلیل ایجاد تلفیق میان نظریه‌های علمی و واقعیتهای صنعتی از احترام فوق العاده زیادی در بین همکاران حرفه ایش برخوردار بود، در انجمنها و کمیته‌های متعدد شرکت فعال داشت؛ و در سالهای آخر عمر به توصیه‌های مدبرانه اش که دیگران را قادر به پژوهش می ساخت بیشتر مباهات می کرد تا به کارهای موفقیت آمیز علمی خود. گزارش کمیته‌ی تحت ریاست وی، با عنوان «اطلاعنامه‌ی مربوط به شناخت هسته‌ای اتمی» (1323)، اولین بررسی جامع در مورد تأثیر احتمالی کارمایه‌ی هسته‌ای در صنعت و جامعه بود و پیش از بمباران اتمی هیروشیما موجب جلب توجه وسیعتر دانشمندان به امور همگانی شد.

کتابشناسی

یکم. کارهای اصلی.

نوشته‌های جفریز مشتملند بر «Metalography of Tungston»، در TALM، 60 (1919)، 588-656؛ «The Slip Interference Theory of the Hardening of Metals»، در CME، 24 (1921)، 1057- 1067؛ The Science of Metals (نیویورک، 1924)، با همکاری رابرت آرچر؛ The Aluminum Industry، 2 جلد (نیویورک، 1930)، با همکاری ج. د. ادوردز و ف. فرری؛ «Autobiographical Notes of a Metallurgist»، در Sorby Cetennial Symposium on the History of Metallurgy، ویراسته‌ی س. ا. اسمیث (نیویورک، 1965)، 109-119؛ و «prospetus on Nucleonics»، گزارش کمیته‌ی جفریز به آزمایشگاه فلزپردازی، بخش منهتن، دانشگاه شیکاگو (نوامبر، 1944)، مطلب طبقه بندی شده‌ای که قسمتی از آن در A peril and a Hope، از ا. ک. اسمیث (شیکاگو، 1965)، ضمیمه‌ی A، ص 539-559؛ بچاپ رسیده است.
بسیاری از مقاله‌های تخصصی جفریز در «انجمن فلسفه‌ی امریکا»، فیلادلفیا، نگهداری می شود.

دوم. خواندنیهای فرعی.

مقاله‌ای زندگینامگی همراه با فهرست آثار منتشر شده‌ی جفریز به قلم چ. سوتس در BMNAS منتشر شده است. قرار است زندگینامه‌ی کامل جفریز به قلم ویلیام ماگرمن به همّت «انجمن امریکایی فلزات» (کلیولند) منتشر شود.
منبع مقاله :
گیلیپسی، چارلز کولستون؛ (1387)، زندگینامه علمی دانشوران، ترجمه: احمد آرام... [و دیگران]، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ نخست