بررسی روابط آمریکا و اسرائیل (2)

کمکهای آمریکا به اسرائیل و ماهیت آنها :

روابط مبتنی بر کمک آمریکا با اسرائیل مانند هیچ کشور دیگری در جهان و در واقع هیچ کشوری در تاریخ نیست . حجم خالص آن که بالغ بر 72/77 میلیارد دلار تا سال مالی 1996 می شود ، یعنی سخاوتمندانه ترین برنامه کمک خارجی بین هر دو کشور دیگری است . در واقع این مطلب در خور توجه است که اسرائیل همانند حامی خود ، یک کشور پیشرفته ، صنعتی شده و دارای تکنولوژی پیچیده و نیز یک صادرکننده عمده جنگ افزار است . کمک آمریکا به اسرائیل در اوایل دهه 1950 با حجم کم آغاز شد و کم کم طی دهه بعد به وامهای بانک صادرات و واردات ، غذا برای کمک به صلح و وامهای اقتصادی گسترش یافت . وامهای نظامی صرفاً پس از جنگ 1967 شروع شد . این روند با کمکهای بلاعوض در سال 1985 به کلی تغییر کرد . کمک های اقتصادی در سال های بعد بسیار افزایش یافت . (1) در سالهای اخیر کمک مالی سالیانه دولت آمریکا برای اسرائیل در حدود تقریبی 3 میلیارد دلار کمک نظامی و اقتصادی حفظ شده ، و این علاوه بر بیشتر از 500 میلیون دلار از دیگر بخشهای بودجه و خارج از آن بوده است . برخلاف بیشتر دریافت کنندگان کمکهای اقتصادی آمریکا ، که به استفاده از حجم عظیمی از پول برای پروژه های خاصی نظیر خرید مازاد کشاورزی یا کالاهای به آخر خط رسیده و آمریکا ملزم هستند ،اسرائیل می تواندآن کمکها را بطور مستقیم در خزانه دولت بگذارد . در هر کشوری مأموران آژانس آمریکایی توسعه بین المللی بر برنامه های عملی نظارت می کنند با این حال اسرائیل از این قاعده مستثنی است . از سال 1992 ، آمریکا یک رقم 2 میلیارد دلاری اضافی را که سالیانه به صورت تضمین وام ها به اسرائیل ارائه کرده است . پژوهشگران کنگره فاش کرده اند که بین سالهای 89-1974 ، 4/16 میلیارد دلار از وام های نظامی آمریکا به کمک بلاعوض تبدیل شده و این موضوع از ابتدا قابل درک بوده است . در واقع تمام وام های گذشته آمریکا به اسرائیل به مرور زمان از سوی کنگره بخشیده شده اند . بر خلاف دیگر کشورها که کمک در اقساط سه ماهه دریافت می کنند . کمک به اسرائیل از سال 1982 به صورت یک جا پرداخت می گردد و حکومت آمریکا از گرفتن بهره آن در آینده نیز محروم است . طی بررسی های انجام شده کمک آمریکا به اسرائیل تقریباً یک سوم بودجه کمک های خارجی آمریکاست هر چند که اسرائیل تقریبا 001 /0 % جمعیت جهان را دارا می باشد . (2)
در حدود 99 % از کمک های نظامی آمریکا به اسرائیل از زمان ایجاد آن دولت ، پس از این که این کشور خود را قدرتمند تر از ارتش کشورهای عرب نشان داده و پس از این که نیروهای اشغالگرش بر جمعیت بزرگی از فلسطینیان مسلط شدند ، دریافت شده است . (3) همچنین اسرائیل همواره از وام های کم بهره و یا بدون بهره آمریکا سود جسته است و از آغاز بحرانهای اقتصادی دهه 70 و اوایل دهه 80 رسماً از آمریکا کمکهای نقدی دریافت کرده است . و به طور کلی همواره سعی آمریکا بر این بوده که اسرائیل در موازنه قدرت بین همپیمانان خود (آمریکا ) برتر باشد . (4) البته در مورد کمک های نظامی و ... لازم به ذکر است که فقط در مورد اسرائیل صدق نمی کند ، مثلاً در قطعنامه شماره 117 جلسه مشترک کنگره آمریکا که در سال 1957 به امضاء رسیده است چنین آمده است . « چنانچه مقام رییس جمهوری ضروری بداند ، ایالات متحده آماده استفاده از نیروهای مسلح خود برای کمک به هر یک از ملتها و یا آن گروه از ملت هایی است که علیه تجاوز مسلحانه از ممالک دیگر از آمریکا درخواست کمک نمایندمشروط بر این که این استفاده ازنیرو با تعهدات قرار دادی و قانون اساسی ایالات متحده هماهنگ باشند . » با توجه به این قطعنامه آمریکا خود را تا جایی ملزم به کمک به هم پیمانان خود می داند که در صورت لزوم از هر گونه کمکی اعم از انسانی و مادی دریغ نورزد . (5)

چند نمونه از همکاری های نظامی آمریکا و اسرائیل :

از جمله خدماتی که اسرائیل در اختیار جنگ ستارگان ( ابتکار دفاع استراتژیک که موسوم به جنگ ستارگان می باشد و در زمان ریگان علنی شد و عبارتست از منفجر کردن موشکهای استراتژیک شوروی ) قرار داد میتوان ساخت موشک Arrow و فراهم کردن زمینه های کاربری سیستم فوق نام برد . لازم به ذکر است که Arrow یک نوع از موشکهای ضد بالستیکی ساخت اسرائیل می باشد . از جمله دیگر برنامه های مشارکتی آمریکا و اسرائیل می توان از موارد زیر نام برد .
- سیستم های هدف یاب در شب که این سیستم ها قرار بوده در هلی کوپترهای آمریکا یی مورد استفاده قرار گیرد و البته قابل نصب روی هواپیماهای کبری (c-Nas ) و نوع w 1/15 – AH می باشد .
- تهیه سیستم های TALD (که عبارتست از اهداف مصنوعی برای منحرف کردن رادارها ) برای نیروی دریایی آمریکا ، که توسط IMI (صنایع نظامی اسرائیل ) در اختیار آمریکا قرار می گیرد .
- ساخت کانتینر برای جنگ های دریا به دریا و دریا به هوا که ( عبارتند از موشکهایی که داخل محفظه های مخصوص قرار می گیرد و برای استفاده از آب به صورت عمودی سر بیرون آورده و به سوی هدف شلیک می شوند . (6)
- طراحی سیستم پل های رزمی که قرار است ساخته شود .
آنچه تا کنون از همکاری های آمریکا و اسرائیل گفته شده فقط شمه ای از تمام آن است ولی زمینه های همکاری دو کشور بیشتر در زمینه مبادله نیروی انسانی متخصص و شرکت آنها در رشته های تخصصی مختلف در کشور میزبان ، مانورهای مختلف در بین نیروها ( دریایی ، هوایی ، زمینی ) مبادله اطلاعات و مشورت در خصوص بحران های منطقه ای گسترش می یابد . (7)

حمایت های هسته ای ایالات متحده از اسرائیل :

می توان گفت همکاری هسته ای میان اسرائیل و آمریکا از زمان تأسیس اسرائیل (1948) آغاز شد زیرا آمریکا اولین کشوری بود که موجودیت اسرائیل را به رسمیت شناخت . آمریکا به منظور اجرای سیاستهایش در خاورمیانه توسط اسرائیل ، همواره تلاش کرده تا رژیم صهیونیستی را در برابر اعراب تقویت کند . در آغاز همکاری میان دو کشور به صورت تبادل اطلاعات در خصوص راکتور هسته ای بود . در سال 1949 ایالات متحده و برخی کشورهای غربی ، تعدادی از هیأت های اسرائیلی را که برای کسب تخصص در زمینۀ تکنولوژی هسته ای و کاربرد اجسام تشعشعی به این کشور سفر کرده بودند را پذیرفتند . هنگامی که این افراد به اسرائیل باز می گشتند ، عضو هسته های اصلی حوزه فیزیک هسته ای می شدند . در سال 1955 موافقتنامه ای میان اسرائیل و آمریکا به امضاء رسید که بر اساس آن ، ایالات متحده راکتوری را برای تحقیقات هسته ای به اسرائیل اعطا می کرد . راکتور مزبور دارای قدرت حرارتی به میزان یک مگاوات و 10 کیلوگرم اورانیوم بود . (8) همچنین ایالات متحده 45 اثر خاص در رابطه با مسائل هسته ای ، تحقیقات هسته ای و جزوات و نشریات منتشره در این مورد را در اختیار اسرائیل گذاشته است . علاوه بر آن ، ایالات متحده به اسرائیل یک کمک 250 هزار دلاری برای انجام تحقیقات هسته ای اعطا کرد . اسرائیل با مبلغ مزبور یک راکتور کوچک آمریکایی که قدرت آن 5 مگاوات بود (راکتور ناحال – سوریک) را خریداری کرد . نباید فراموش کرد که لابی های صهیونیستی در کنگره آمریکا ، نقش مهمی در نحوه تصمیمات زمامداران آمریکا در ارتباط با کمکهای آن کشور به اسرائیل داشته اند . فیزیکدان آمریکایی « تیلر » بارها به عنوان مهمان به اسرائیل دعوت شده است . وی که مخترع بمب هیدروژنی است ، برای فیزیکدانان اسرائیلی چندین سخنرانی و مشاوره در این زمینه داشته است . (9)

پی نوشت ها :

1- مجله سیاست دفاعی شماره مسلسل 18 سال پنجم شماره 2 بهار 1376 ص122 .
2- مجله سیاست دفاعی – شماره مسلسل 18 – سال پنجم شماره 2 بهار 76 ص 124 .
3- مجله سیاست دفاعی – شماره مسلسل 18- سال پنجم – شماره 2 بهار 76 – ص125.
4- استراتژی بزرگ جان ام کالنیز ترجمه محمد رخشند .
5- جان ام کالنیز – استراتژی بزرگ ترجمه کورش بایندر انتشارات وزارت امور خارجه 1373 .
6- بررسیهای نظامی ( سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دفتر مطالعات ) دانشکده فرماندهی و ستاد –سال اول شماره 4 – زمستان 69 ص 47و 48 .
7- سپاه پاسداران انقلاب اسلامی – دانشکده فرماندهی و ستاد دفتر مطالعات – سال اول شماره 4 – زمستان 69 ص48.
8- حمیدی قناص الحمیدی –جایگاه تسلیحات هسته ای در تفکر استراتژیک اسرائیل ترجمه اسماعیل اقبال – تهران - دانشگاه امام حسین ( علیه السلام ) موسسه چاپ و انتشارات 1381 ص78 .
9- حمیدی قناص الحمیدی – جایگاه تسلیحات هسته ای در تفکر استراتژیک اسرائیل ترجمۀ اسماعیل اقبال – تهران- دانشگاه امام حسین ( علیه السلام ) موسسه چاپ و انتشارات 1381 ص79 .