مترجم: رزیتا ملکی‌زاده
منبع: راسخون





 

افرادی که دچار ترس از عروسک یا ‏Pediophobia می‌باشند، بعد از دیدن یک عروسک وحشت‌زده می‌شوند. آنها تنها با نگاه به عروسک بی‌وقفه شروع به جیغ و فریاد می‌کنند. مقاله‌ی پیش رو عروسک هراسی را با جزئیات و به دقت مورد بررسی قرار داده است.

آیا می‌دانستید؟

کلمه‌ی 'pediophobia' از واژه‌ی یونانی paidion به معنی« بچه‌ی کوچک» گرفته شده است.
هنگامی که کودک بودیم، پدر و مادرمان اغلب برای سرگرم کردن ما از عروسک استفاده می‌کردند. مدت‌های مدیدی است که عروسک به عنوان ابزاری برای سرگرم کردن کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرد. بچه‌ها اغلب، با عروسک‌های خود حرف می‌زنند، روی آنها اسم می‌گذارند، با آنها بازی می‌کنند و حتی اسرار خود را به این دوستان خیالی می‌گویند. با این حال، بعضی از این کودکان واقعاً از عروسک هراس دارند، این ترس آنها بقدری است که با دیدن این اسباب‌بازی‌های بی‌ضرر پا به فرار می‌گذارند. این یک مسئله روانی است که عموماً با عروسک هراسی در ارتباط می‌باشد.

عروسک هراسی چیست؟

• عروسک هراسی به ترس فرضی از عروسک اشاره دارد. دیدن عروسک موجب می‌شود فردی که از این نوع ترس رنج می‌برد، باور کند که با وجود بی‌خطر بودن آن، نوعی خطر او را تهدید می‌کند.
• این نوع ترس متعلق به طبقه‌ی automatonophobia یا ترس از اشیاء بی جان (عروسک خیمه شب بازی، چهره‌های مومی شکل، عروسک، آنیماترونیک‌ها (تکنیکی که در آن کاراکترهای عروسکی ساخته شده برای فیلم به صورت روباتیک و با کنترل حرکت داده می‌شوند) است که به اشتباه از ویژگی‌های موجودات زنده تقلید می‌کنند.
• در عروسک هراسی، فرد ممکن است تنها از یک نوع عروسک بترسد، همانند نمونه‌هایی که می‌توانند صحبت کنند و راه بروند و یا انواع عروسک‌هایی که شامل عروسکهای پورسلین و عروسکهای چینی می‌شوند. عروسک هراسی نوعی ترس دوران کودکی است، اما اگر درمان نشود، حتی در بزرگسالی همچنان ادامه خواهد یافت.
• تعداد زیادی از بزرگسالانی که دچار این نوع ترس هستند، حتی از کودکان نیز می‌ترسند.

علائم

• دیدن یک عروسک می‌تواند افراد عروسک هراس را به لحاظ عاطفی ویران سازد. برای این افراد این امر یک تجربه استرس‌زا به حساب می‌آید.
• معمولاً این افراد بعد از دیدن عروسک از ترس اینکه شاید به آنها آسیب برساند، جیغ می‌زنند، گریه می‌کنند و یا فرار می‌کنند. چشمان درخشان این عروسک‌ها باعث سیخ شدن موی بدن این افراد از ترس شده و احساس وحشت و دلهره به آنها دست می‌دهد. سایر علائمی که ممکن است بیماران عروسک هراس با دیدن یک عروسک از خود نشان دهند، عبارتند از:
 نفس نفس زدن
 تعریق
 خشکی دهان
 داشتن حالت تهوع
 افزایش ضربان قلب
 لرز
• در موارد نادر، دیدن عروسک می‌تواند موجب از دست دادن کامل کنترل جسمی و روحی چنین افرادی شود، که این خود نشانه‌ای از یک حمله شدید وحشت می‌باشد.

علل

رویدادی تلخ و ناراحت کننده در گذشته

• حادثه‌ای که در گذشته موجب ترس فرد شده و به نوعی با عروسک مرتبط بوده باشد، به نظر می‌رسد یکی از متداول‌ترین دلایل نهانی عروسک هراسی است. از اینرو هر زمانی که فرد با یک عروسک برخورد می‌کند، او را یاد آن رویداد تلخ و ناراحت کننده‌ی گذشته می‌اندازد.
• عوامل ژنتیکی همانند وراثت، شیمی مغز، و داشتن تفکر منفی نسبت به عروسک نیز ممکن است به ایجاد عروسک هراسی کمک کند.

روانشناختی

• دلیل روانشناختی که برای این ترس غیر منطقی آورده می‌شود بدین صورت است که فرد عروسک هراس گمان می‌کند که عروسک مرده، زنده خواهد شد. این فکر وحشت‌آور (هر چند بی‌معنی و یاوه) باعث می‌شود که این افراد احساس تشویش و نگرانی داشته باشند. شخص بیمار مطمئن نیست که آیا عروسک جان دارد یا خیر.
• او این آمادگی را دارد که عروسک را موجودی زنده ببیند. این احساس عجیب و غریب ممکن است عامل ایجاد ترس از عروسک باشد. فیلم‌های هالیوودی مانند Child's Play که عروسک را با نمودی منفی به تصویر کشیده‌اند نیز ممکن است مسبب آن باشد که بعضی عروسک را شیء ترسناکی در نظر بگیرند.

فرضیه دره غیر طبیعی (Uncanny Valley)

• ماساهیرو موری، دانشمند ژاپنی علم روباتیک نیز سعی کرده است توضیحی برای دلیل نهفته‌ی عروسک هراسی از طریق فرضیه دره غیر طبیعی (یا دره‌ی شباهت‌های ناراحت کننده) خود بیابد. این دانشمند علم رباتیک در مورد پاسخ عاطفی افراد به هنگام دیدن اشیاء بی‌جانی که ویژگی‌های انسانی را دارند، به مطالعه پرداخته است.
• موری می‌گوید زمانی که چیزهای غیر زنده مانند عروسک، عروسک خیمه شب بازی، آدمک یا مانکن و روبات ویژگی‌ها و خصوصیات انسان را تقلید می‌کنند، نظر به اینکه به نظر ما آشنا می‌آیند، نسبت به آنها واکنش مثبت نشان می‌دهیم. با این حال، این پاسخ مثبت اندازه و حد معینی دارد. همانطور که متوجه می‌شویم این اشیاء انسان‌نما، نواقصی مانند نفس نکشیدن، عدم لمس انسان، و یا عروسک‌هایی که بی‌هدف نشسته و مستقیماً به بیننده خیره می‌شوند، دارند، موجب ایجاد واکنش منفی شده و ممکن است با نفرت پاسخ داده شوند.
• این «عیب و نقص‌های» جزئی در این اشیاء غیر زنده احساس وهم‌آوری به بیننده می‌بخشند. این افت یا نقصان ناگهانی در پاسخ عاطفی که به نفرت تبدیل می‌شود را موری «دره غیر طبیعی» نامید. دره غیر طبیعی نشان دهنده پاسخ منفی قوی به اشیائی است که بیشتر شبیه به انسان باشند.

درمان

رفتار درمانی شناختی (CBT)
رفتار درمانی شناختی یک راه بالینی ثابت شده برای درمان انواع مختلف ترس است. در این شکل از درمان، به بیمار توصیه می‌شود الگوی فکری خود را تغییر داده و بیشتر بر افکار مثبت متمرکز شود. دوری کردن از افکار منفی که با ترس از عروسک در ارتباطند، می‌تواند جهت کنترل این ترس مفید باشد.

تمدد اعصاب

آموزش تکنیک‌های تمدد اعصاب مانند تنفس عمیق، یوگا، مدیتیشن، و شل کردن تدریجی عضلات می‌تواند جهت کاهش اضطراب مرتبط با عروسک هراسی شگفتی کند. تکنیک‌های دیگری مانند تجسم فکری که در آن بیمار، منظره‌ یا مکان آرامش‌بخشی را تصور می‌کند، همچنین می‌تواند به درمان عروسک هراسی کمک کند.

مواجهه درمانی (Exposure Therapy)

شکلی از رفتار درمانی است که در آن شیء هراس‌آور به عمد در مقابل بیمار آورده می‌شود. در وهله اول، بیمار آشکارا احساس اضطراب می‌کند. با این حال، با تکرار این عمل، فرد ممکن است کنترل بهتری بر احساسات ناراحت کننده خود داشته که این امر به کاهش ترس از عروسک کمک می‌کند.

روان درمانی

کمک گرفتن از یک روانشناس یا روانپزشک و در میان گذاشتن مسائل مربوط به ترس خود می‌تواند به شناسایی علت اصلی و نهفته‌ی این ترس کمک کند. با مشاوره‌ی منظم، کنترل بهتری بر احساسات، خلق و خو و رفتار خود خواهید داشت. این امر به نوبه خود ممکن است به مقابله با عروسک هراسی کمک کند.

داروهای ضد اضطراب

خوب، این شکل از درمان تنها در مورد بزرگسالانی که هنوز بر ترس غیر منطقی خود از عروسک غلبه نکرده‌اند، قابل اجرا است. ممکن است به فردی که دچار این نوع ترس است، توصیه شود برای از بین بردن آن احساس عجیب در ارتباط با عروسک داروهای ضد اضطراب مصرف نماید. به خاطر داشته باشید که هیچ تحقیقی مؤثر بودن داروهای ضد اضطراب را در درمان عروسک هراسی به اثبات نرسانده است. بنابراین فرد حتماً بایستی پیش از استفاده از قرص‌های ضد اضطراب به منظور غلبه بر عروسک هراسی، ابتدا با یک پزشک مشورت نماید.
سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه‌ی آموزشی داشته و نبایستی به منظور جایگزین توصیه‌های پزشک متخصص در نظر گرفته شود.