کتابشناسى صحيفه سجاديه (2)
کتابشناسى صحيفه سجاديه (2)
42. شرح صحيفه سجاديه فتوني. مولي شريف ابوالحسن بن محمدبن طاهربن عبدالحميد بناطي عاملي اصفهاني (متوفي حدود 1140) نوة امير محمد صالح خاتون آبادي، داماد علامه مجلسي، او تفسيري به نام «مرآة الانوار» نيز دارد.
43. شرح صحيفه گيلاني: مولي حسين بن حسن گيلاني اصفهاني (متوفي 1129) مدفون در مقبره آقاحسين خوانساري در تخت فولاد.
44. شرح صحيفه تأليف ميرزا ابراهيم بن ميرمحمد معصوم بن ميرفصيح بن ميراطبّاء تبريزي قزويني (متوفي 1149) كه فرزندش در خاتمه المعارج از آن ياد كرده است.
45. شرح صحيفه سجاديه صغاني سيدمحمدبن زيد حسني صغاني از علماي زيديّه قرن دوازدهم هجري (متوفي 1149)[1]
46. شرح صحيفه مشهدي قمي از علماي قرن 12 كه در كتابخانه آية الله مرعشي تحت شماره 4259 نگهداري ميشود.[2]
47. شرح صحيفه مازندراني: تأليف مولي فاضل آقاهادي مازندراني داماد ملامحمدتقي مجلسي (متوفي 1134) و مقتول در فتنه افغانيها.
48. شرح صحيفه حويزي تأليف شيخ يعقوب بن ابراهيم بختياري حويزي (متوفي 1150) كه مرحوم صدر صاحب تأسيس شيعه آن را مشاهده نموده است.
49. شرح سيدعبدالله نوة سيد نعمت الله جزائري (متوفي 1173).
50. شرح صحيفه افندي: ميرزا عبدالله افندي تبريزي اصفهاني موسوم به (الدّرر المنظومه الماثوره)[3] صاحب رياض العلماء و شاگرد علامه مجلسي از علماي قرن دوازدهم.
51. شرح صحيفه فارسي بحراني تأليف شيخ محمدعلي بن حاج سليمان بحراني كه معاصر او در انوار البدرين گفته است.
52. شرح صحيفه مرعشي سيد علاء الدوله مرعشي كه نسخهاي از آن در كتابخانه امام جمعه كرمانشاه بوده است و آقاي عبدالعزيز جواهر كلام در فهرست كتابخانه ملي نقل نمودهاند اين نسخه در 200 صفحه به قلم محمدبن محمد مدعويه شاه محمد شيرازي نوشته شده است.
53. شرح لواقح و لوايح كه آقاي جواهر كلام نام برده است.[4]
54. شرح ملحقات جزائري، كه در آخر شرح اول به آن اشاره كرده است.
55. شرح جمال الدين طوسي، صاحب كتاب دقايق التنزيل كه نسخهاي از آن در كتابخانه آية الله مرعشي در قم موجود است.
56. شرح صحيفه مفصل، از مؤلف نامعلوم از علماي قرن 12 معاصر مجلسي، فيضي ميرداماد كه در ضمن شرح در كتابخانة آية الله مرعشي تحت شمارة 3479 از آن بزرگواران مطالبي نقل كرده است.[5]
57. شرح صحيفه نصيرالدين مرعشي: سيد قوام الدين بن سيد نصير الدين مرعشي از علماي قرن دوازدهم اين شرح در كتابخانه آية الله مرعشي تحت شمارة 211 نگهداري ميشود.[6]
59. شرح صحيفه هرندي كوهپايهاي مولي بديع هرندي موسوم به رياض العابدين.
60. شرح صحيفه سيدجمال الدين كوكباني يمني نزيل هند (متوفي در بغداد 1339 هجري ق) آن چنان كه آية الله مرعشي بيان نمودهاند.
61. شرح صحيفه ميرزاحسن بن موص عبدالرزاق لاهيجي صاحب «شمع يقين و آينه حكمت» در 3 مجلد.
62. شرح صحيفه عاملي علي بن شيخ ابي جعفر محمدبن جمال الدين صاحب الدّر منثور (1104 هجري قمري).
63. شرح صحيفه سبزواري ميرزا ابراهيم بن محمدعلي سبزواري ملقب به وثوق الحكما (متوفي 1358هـ.ق) صاحب كتاب گلشن راز و شرح دعاي عدليه اين شرح به صورت شرح فارسي عرفاني ميباشد كه لغات غريب آن را توضيح داده است اين شرح در سال 1342 هجري شمسي در 340 صفحه به چاپ رسيده است.
64. شرح صحيفه تبريزي موسي جمال السالكين عبدالباقي خطاط تبريزي معاصر ميرزا ابراهيم همداني عارف (متوفي 1026هـ.ق).
65. شرح صحيفه شامي حسيني سيدمحسن بن احمد شامي حسيني يمني زيدي (متوفي 1251هـ.ق) ابن زياده در نشر البرف ياد كرده است.
66. شرح صحيفه نجفي شيخ ميرزا محمدعلي بن نصير چهاردهي رشتي نجفي (متوفي 1334) مجلد بزرگي است كه به صورت حاشيه بر صحيفه ميباشد.
67. شرح صحيفه قزويني، ملاخليل بن غازي قزويني كه نسخهاي از آن در كتابخانه شيخ الشريعه اصفهاني در نجف رؤيت شده است.
68. شرح صحيفه اعرجي سيدمحمدرضا اعرجي موسوم به (الازهار اللطيفه) كه تلخيصي از رياض السالكين مدني شيرازي است.
69. شرح صحيفه طالقاني، علي طالقاني كه ملامحمد صالح روغني در آغاز شرح صحيفه از آن ياد كرده است.
70. شرح صحيفه لكنهويي مفتي ميرعباس لكنهويي كه در كتابخانه سيد ناصرالدين حسيني كنتوري در لكنهوء يافت ميشود.
71. شرح صحيفه شيرازي: محمد طاهربن حسين شيرازي، بنا به تصريح آية الله مرعشي، اين شرح نيز سيدعلي همداني در نجف رؤيت شده.
72. شرح صحيفه اصفهاني: مولي فتح الله خطاط صوفي تنظيم شده براساس مسلك صوفيه در كتاب رياض السالكين از ملاگنجعلي اصفهاني نقل نموده است.
73. شرح ميرزا قاضي كه محدود به شرح چهار دعا است و در التحفه الرضويّه از آن نقل كرده است.
74. شرح صحيفه صنعاني سيدمحسن بن قاسم بن اسحق صنعاني زيدي از علماي قرن سيزدهم هجري.
75. شرح صحيفه شيرازي سيدافضل الدين محمد شيرازي مؤلف المواهب الالهيه در شرح نهج البلاغه.
76. شرح لغات صحيفه قرشي تأليف سيدعلي اكبر قرشي از موسي صاحب احسن الحديث و قاموس قرآن چاپ 1383 قمري.
77. شرح سيد جمال الدين كوكباني يماني مقيم هند (متوفي 1339).
78. شرح خطيب اصفهاني: ترجمه ملاعبدالجواد اصفهاني كه به دستور ركن الملك حاكم اصفهان در عصر قاجاريّه ترجمه شده است او در اوايل قرن چهاردهم از دنيا رفته است.
79. شرح صحيفه تنكابني سليمان بن محمد گيلاني (متوفي 1302هـ.ق) اين شرح بسيار مختصري است از صحيفه با عناوين اشراق و در آغاز مختصري در آداب و اهميت دعا بحث نموده اين شرح در كتابخانه آية الله مرعشي تحت شماره 1361 نگهداري ميشود.[8]
80. ترجمه و شرح پربار فارسي، علامه حاج ميرزا ابوالحسن شعراني اين شرح و ترجمه در سال 1378 هـ.ق توسط انتشارات اسلاميه در تهران چاپ و منتشر شده است.
81. شرح صحيفه طباطبايي تأليف سيد صدر الدين بن نصير الدين بن ميرمحمد صالح طباطبائي.
82. شرح موسي محمد مدعو به شاه محمد اصطهباناتي شيرازي استاد شيخ علي حزني موسوم به رياض العارفين.
83. شرح عربي صحيفه حسيني سرابي، مؤلف آن حجة الاسلام و المسلمين حاج سيد ابوالفضل حسيني سرابي (ره) از علماي قرن چهاردهم هجري اين شرح در چهار مجلد وزيري تأليف و تنظيم شده است.
اينها اندكي از بسيار و قطرهاي از درياي بيكران از شرحها و تعليقاتي بود كه مرحوم حاج آقابزرگ در الذريعه متعرض آنها گرديده بود (جز چند مورد اخير).
43. شرح صحيفه گيلاني: مولي حسين بن حسن گيلاني اصفهاني (متوفي 1129) مدفون در مقبره آقاحسين خوانساري در تخت فولاد.
44. شرح صحيفه تأليف ميرزا ابراهيم بن ميرمحمد معصوم بن ميرفصيح بن ميراطبّاء تبريزي قزويني (متوفي 1149) كه فرزندش در خاتمه المعارج از آن ياد كرده است.
45. شرح صحيفه سجاديه صغاني سيدمحمدبن زيد حسني صغاني از علماي زيديّه قرن دوازدهم هجري (متوفي 1149)[1]
46. شرح صحيفه مشهدي قمي از علماي قرن 12 كه در كتابخانه آية الله مرعشي تحت شماره 4259 نگهداري ميشود.[2]
47. شرح صحيفه مازندراني: تأليف مولي فاضل آقاهادي مازندراني داماد ملامحمدتقي مجلسي (متوفي 1134) و مقتول در فتنه افغانيها.
48. شرح صحيفه حويزي تأليف شيخ يعقوب بن ابراهيم بختياري حويزي (متوفي 1150) كه مرحوم صدر صاحب تأسيس شيعه آن را مشاهده نموده است.
49. شرح سيدعبدالله نوة سيد نعمت الله جزائري (متوفي 1173).
50. شرح صحيفه افندي: ميرزا عبدالله افندي تبريزي اصفهاني موسوم به (الدّرر المنظومه الماثوره)[3] صاحب رياض العلماء و شاگرد علامه مجلسي از علماي قرن دوازدهم.
51. شرح صحيفه فارسي بحراني تأليف شيخ محمدعلي بن حاج سليمان بحراني كه معاصر او در انوار البدرين گفته است.
52. شرح صحيفه مرعشي سيد علاء الدوله مرعشي كه نسخهاي از آن در كتابخانه امام جمعه كرمانشاه بوده است و آقاي عبدالعزيز جواهر كلام در فهرست كتابخانه ملي نقل نمودهاند اين نسخه در 200 صفحه به قلم محمدبن محمد مدعويه شاه محمد شيرازي نوشته شده است.
53. شرح لواقح و لوايح كه آقاي جواهر كلام نام برده است.[4]
54. شرح ملحقات جزائري، كه در آخر شرح اول به آن اشاره كرده است.
55. شرح جمال الدين طوسي، صاحب كتاب دقايق التنزيل كه نسخهاي از آن در كتابخانه آية الله مرعشي در قم موجود است.
56. شرح صحيفه مفصل، از مؤلف نامعلوم از علماي قرن 12 معاصر مجلسي، فيضي ميرداماد كه در ضمن شرح در كتابخانة آية الله مرعشي تحت شمارة 3479 از آن بزرگواران مطالبي نقل كرده است.[5]
57. شرح صحيفه نصيرالدين مرعشي: سيد قوام الدين بن سيد نصير الدين مرعشي از علماي قرن دوازدهم اين شرح در كتابخانه آية الله مرعشي تحت شمارة 211 نگهداري ميشود.[6]
قرن سيزدهم و چهاردهم
58. شرح صحيفه حسيني: تأليف سيد اجل ميرزا محمدباقر حسين فارسي شيرازي معروف به (ملاباشي) صاحب بحر الجواهر الخاقاني كه جهت فتحعلي شاه قاجار تأليف نموده است آن چنان كه صاحب الذريعه استظهار نموده است.[7]59. شرح صحيفه هرندي كوهپايهاي مولي بديع هرندي موسوم به رياض العابدين.
60. شرح صحيفه سيدجمال الدين كوكباني يمني نزيل هند (متوفي در بغداد 1339 هجري ق) آن چنان كه آية الله مرعشي بيان نمودهاند.
61. شرح صحيفه ميرزاحسن بن موص عبدالرزاق لاهيجي صاحب «شمع يقين و آينه حكمت» در 3 مجلد.
62. شرح صحيفه عاملي علي بن شيخ ابي جعفر محمدبن جمال الدين صاحب الدّر منثور (1104 هجري قمري).
63. شرح صحيفه سبزواري ميرزا ابراهيم بن محمدعلي سبزواري ملقب به وثوق الحكما (متوفي 1358هـ.ق) صاحب كتاب گلشن راز و شرح دعاي عدليه اين شرح به صورت شرح فارسي عرفاني ميباشد كه لغات غريب آن را توضيح داده است اين شرح در سال 1342 هجري شمسي در 340 صفحه به چاپ رسيده است.
64. شرح صحيفه تبريزي موسي جمال السالكين عبدالباقي خطاط تبريزي معاصر ميرزا ابراهيم همداني عارف (متوفي 1026هـ.ق).
65. شرح صحيفه شامي حسيني سيدمحسن بن احمد شامي حسيني يمني زيدي (متوفي 1251هـ.ق) ابن زياده در نشر البرف ياد كرده است.
66. شرح صحيفه نجفي شيخ ميرزا محمدعلي بن نصير چهاردهي رشتي نجفي (متوفي 1334) مجلد بزرگي است كه به صورت حاشيه بر صحيفه ميباشد.
67. شرح صحيفه قزويني، ملاخليل بن غازي قزويني كه نسخهاي از آن در كتابخانه شيخ الشريعه اصفهاني در نجف رؤيت شده است.
68. شرح صحيفه اعرجي سيدمحمدرضا اعرجي موسوم به (الازهار اللطيفه) كه تلخيصي از رياض السالكين مدني شيرازي است.
69. شرح صحيفه طالقاني، علي طالقاني كه ملامحمد صالح روغني در آغاز شرح صحيفه از آن ياد كرده است.
70. شرح صحيفه لكنهويي مفتي ميرعباس لكنهويي كه در كتابخانه سيد ناصرالدين حسيني كنتوري در لكنهوء يافت ميشود.
71. شرح صحيفه شيرازي: محمد طاهربن حسين شيرازي، بنا به تصريح آية الله مرعشي، اين شرح نيز سيدعلي همداني در نجف رؤيت شده.
72. شرح صحيفه اصفهاني: مولي فتح الله خطاط صوفي تنظيم شده براساس مسلك صوفيه در كتاب رياض السالكين از ملاگنجعلي اصفهاني نقل نموده است.
73. شرح ميرزا قاضي كه محدود به شرح چهار دعا است و در التحفه الرضويّه از آن نقل كرده است.
74. شرح صحيفه صنعاني سيدمحسن بن قاسم بن اسحق صنعاني زيدي از علماي قرن سيزدهم هجري.
75. شرح صحيفه شيرازي سيدافضل الدين محمد شيرازي مؤلف المواهب الالهيه در شرح نهج البلاغه.
76. شرح لغات صحيفه قرشي تأليف سيدعلي اكبر قرشي از موسي صاحب احسن الحديث و قاموس قرآن چاپ 1383 قمري.
77. شرح سيد جمال الدين كوكباني يماني مقيم هند (متوفي 1339).
78. شرح خطيب اصفهاني: ترجمه ملاعبدالجواد اصفهاني كه به دستور ركن الملك حاكم اصفهان در عصر قاجاريّه ترجمه شده است او در اوايل قرن چهاردهم از دنيا رفته است.
79. شرح صحيفه تنكابني سليمان بن محمد گيلاني (متوفي 1302هـ.ق) اين شرح بسيار مختصري است از صحيفه با عناوين اشراق و در آغاز مختصري در آداب و اهميت دعا بحث نموده اين شرح در كتابخانه آية الله مرعشي تحت شماره 1361 نگهداري ميشود.[8]
80. ترجمه و شرح پربار فارسي، علامه حاج ميرزا ابوالحسن شعراني اين شرح و ترجمه در سال 1378 هـ.ق توسط انتشارات اسلاميه در تهران چاپ و منتشر شده است.
81. شرح صحيفه طباطبايي تأليف سيد صدر الدين بن نصير الدين بن ميرمحمد صالح طباطبائي.
82. شرح موسي محمد مدعو به شاه محمد اصطهباناتي شيرازي استاد شيخ علي حزني موسوم به رياض العارفين.
83. شرح عربي صحيفه حسيني سرابي، مؤلف آن حجة الاسلام و المسلمين حاج سيد ابوالفضل حسيني سرابي (ره) از علماي قرن چهاردهم هجري اين شرح در چهار مجلد وزيري تأليف و تنظيم شده است.
اينها اندكي از بسيار و قطرهاي از درياي بيكران از شرحها و تعليقاتي بود كه مرحوم حاج آقابزرگ در الذريعه متعرض آنها گرديده بود (جز چند مورد اخير).
پی نوشت ها:
[1] . مؤلفات الزيديّه تأليف سيد احمد حسيني اشكوري، ج 2، ص 162.
[2] . فهرست كتابخانه، ج 11، ص 261.
[3] . فهرست كتابخانه آيت الله مرعشي، ج 5، ص 332.
[4] . شرح صحيفه عقيقي بخشايشي، چاپ نويد اسلام، ص 35.
[5] . فهرست كتابخانه، ج 9، ص 275.
[6] . فهرست كتابخانه، ج 1، ص 241.
[7] . الذريعه الي تصانيف الشيعه، ج 13، ص 347.
[8] . فهرست كتابخانه، ج 4، ص 135.
مقالات مرتبط
تازه های مقالات
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}