باجَه، شهر و ناحیه ای از اندلس
باجَه، شهر و ناحیه ای از اندلس (اسپانیای مسلمان ) که امروزه در جنوب پرتغال است و به آن بژا می گویند. در عهد باستان پاکس یولیا خوانده می شده است . رازی جغرافیدان ، به اصل رومی باجه اشاره کرده و از خیابانهای زیبا و پهن
نویسنده : د.م .دانلپ ( د.اسلام )؛ با اضافاتی از ( بریتانیکا )
باجَه، شهر و ناحیه ای از اندلس (اسپانیای مسلمان ) که امروزه در جنوب پرتغال است و به آن بژا می گویند. در عهد باستان پاکس یولیا خوانده می شده است . رازی جغرافیدان ، به اصل رومی باجه اشاره کرده و از خیابانهای زیبا و پهن آن سخن گفته است . در باجه عسل فراوان به دست می آمده و آب آن مخصوصاً برای دباغی مناسب بوده است (لوی - پرووانسال ،1953، ص 87). از زمان فتوحات مسلمانان به بعد مکرراً از باجه نام برده می شود. هنگامی که اشبیلیه سقوط کرد مدافعان آن شهر به باجه عقب نشستند و سپس بازگشتند و امتیازاتی موقتی کسب کردند ( اخبار مجموعه ، ص 25ـ26). باجه به صورت یکی از مناطق نظامی (کُوَر مُجَنَّدةُ) اندلس درآمد. در 146/763 فرمانده سپاه مصر علاءَبن مُغِیْث در باجه طغیان کرد و با پوشیدن جامة سیاهِ عباسیان ، پرچم سیاهی را که منصور خلیفه از شرق فرستاده بود به اهتزاز در آورد (همان ، ص 93؛ ابن قوطِیّه ، ص 54). گفته شده است که در 230/844 وایکینگهای شمالی به باجه حمله کردند (مَقّری ، ج 1، ص 223). بعدها رؤسای محلی باجه ، از اطاعت حکومت مرکزی سرپیچیدند (رجوع کنید به لوی ـ پرووانسال ، 1944، ج 1، ص 271،298) و بالاخره طَیفُوِری ها که خاندانی از نجبای محلی بودند چند صباحی از استقلال بهره مند شدند (ابن سعید،ج 1، ص 403). تا حدود 432/1040، که باجه به تصرف بنی عَبّاد اشبیلی درآمد، این شهر تحت حکومت شِلباداره می شد (ابن عِذاری ، ج 3، ص 192ـ193). باجه احتمالاً در گذشته از اهمیت بیشتری برخوردار بوده است . اِدریسی (548/1154) از باجه وصفی به دست نداده است . مشهورترین فرزند این سرزمین ابوالوَلید باجی متکلم است . در اسپانیا گاهی باجه را باجَة الزَیت نامیده اند (رجوع کنید به باجهدر افریقیه ).
ناحیة باژه (باجه ) در حال حاضر 225 ، 10 کیلومترمربع وسعت دارد و از لحاظ کشاورزی منطقه ای پرمحصول است . رقم تولید روغن زیتون آن معتنابه است . معادن فلزی هم دارد. جمعیت ناحیه در 1360 ش /1981،420 ، 188 و جمعیت شهر 889 ، 57 تن بوده است .
منابع تحقیق:
(1) ابن سعید، المغرب ، قاهره 1953؛
(2) ابن عذاری ، کتاب البیان المغرب ، ج 3، چاپ لوی ـ پرووانسال ، پاریس 1930؛
(3) ( ابن قوطیه ، تاریخ فتح اندلس ، به تصحیح ابراهیم ابیاری ، ترجمة حمیدرضا شیخی ، مشهد 1369 ش ) ؛
(4) ( اخبار مجموعه ، قاهره 1401/1981 ) ؛
(5) احمدبن محمد مَقّری ، نفح الطیب ، لیدن 1855ـ1861؛
(6) E. Lإvi-Proven µ al, "La Description de l"Espagne d"Ah ¤ mad al-Ra ¦ z ¦ â ", in Al-Andalus , xv ê (1953);
(7) idem Histoire de l"Espagne musulmane , Cairo 1944;
(8) idem, La pإninsule ibإrique au Moyen-Age d"aprةs le Kita ¦ b ar-Rawd ¤ al-Mi c t ¤ a ¦ r , Leiden 1938,45-46.
منبع مقاله :
دانشنامه ی جهان اسلام، زیر نظر سید مصطفی میرسلیم، تهران، بنیاد دائره المعارف اسلامی، نشر کتاب مرجع، چاپ سوم، 1386
مقالات مرتبط
تازه های مقالات
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}