مترجم: حمید وثیق زاده انصاری
منبع:راسخون




 

آلودگی آب به طور زیان آور نه تنها بر زندگی آبی بلکه بر زندگی خاکی نیز تأثیر می‌گذارد. در این مقاله، ما در مورد انواع مختلف آلودگی آب و علل آنها یاد خواهیم گرفت تا در یک وضعیت بهتر از وقوع آن تا جایی که ممکن است جلوگیری کنیم.
انواع مختلف آلودگی آب به طور گسترده به سه نوع طبقه بندی می‌شوند: منبع نقطه‌ای، منبع غیر نقطه‌ای و فرا مرزی.
وقتی که منبع آلودگی آب یک نقطه تنها است برای مثال ریزش نفتی، به آن آلودگی آب با منبع نقطه‌ای گفته می‌شود.
وقتی که آلودگی منبع چند گانه دارد به عنوان آلودگی آب با منبع چند نقطه‌ای شناخته می‌شود. این نوع آلودگی بر مناطق اطراف و نزدیک به منبع تأثیر می‌گذارد.
وقتی آلودگی بر محیط زیستی که چندین مایل دور از منبع است تأثیر می‌گذارد مثل زباله‌ی هسته‌ای، به آن آلودگی فرا مرزی گفته می‌شود.

در زیر انواع ویژه آلودگی آب آورده شده است :

آلودگی آب سطحی :

آلودگی آب سطحی شامل منابع آب طبیعی است که بر روی سطح زمین یافت می‌شوند. آنها شامل اقیانوس‌ها، رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و دیگر بدنه‌های آبی بزرگ و کوچک هستند. وقتی چنین بدنه‌های آبی در نتیجه‌‌ی برخورد با مواد بسیار خطرناک و مخلوط شدن با آنها آلوده می‌شوند، به عنوان آلودگی آب سطحی شناخته می‌شود.

آلودگی آب زیر زمینی :

خیلی از آبهای زمین در زیر خاک و یا ساختارهای صخره‌ای یافت می‌شوند و به آنها، سفره‌های آب زیر زمینی گفته می‌شود. انسان‌ها اغلب از سفره‌های آب زیر زمینی برای به دست آوردن آب آشامیدنی استفاده می‌کنند و به خوبی می‌سازند تا به آن دسترسی پیدا کنند. وقتی این آب آلوده می‌شود به آن آلودگی آب زیر زمینی گفته می‌شود. آلودگی آب زیر زمینی اغلب با حشره کش‌ها و دیگر مواد شیمیایی ایجاد می‌شود که از طریق لایه‌های خاک نفوذ می‌کنند و آب زیر زمینی را آلوده می‌کنند.

آلودگی میکرو بیولوژیکی :

این شکل طبیعی آلودگی است که توسط میکرو ارگانیسم‌ها ایجاد می‌شود. بیشتر این میکرو ارگانیسم‌ها در آب زندگی می‌کنند و می‌توانند باعث بیماری ماهی‌ها، حیوانات خشکی و انسان‌ها شوند. میکرو ارگانیسم‌هایی مثل باکتری‌ها، ویروس‌ها و تک یاخته‌ها می‌توانند موجب بیماری‌های خطرناکی نظیر وبا شوند. در کشورهای توسعه نیافته، هیچ امکانی برای ضد عفونی آب‌های آلوده وجود ندارد در نتیجه سلامت عمومی از آلودگی میکرو بیولوژیکی آب تأثیر می‌پذیرد.

آلودگی تهی شدن اکسیژن :

میکرو ارگانیسم‌هایی که در آب زندگی می‌کنند از مواد زیست سازگار تغذیه می‌کنند. وقتی مواد زیست سازگار خیلی زیادی با آب مخلوط می‌شوند، تعداد میکرو ارگانیسم‌ها افزایش می‌یابند و تمام اکسیژن موجود را مصرف کرده و تمام می‌کنند و منجر به تهی شدن اکسیژن می‌شوند.
وقتی سطوح اکسیژن در آب پایین می‌رود، میکرو ارگانیسم‌های هوازی نسبتاً بی‌ضرر می‌میرند و میکرو ارگانیسم‌های غیر هوازی رشد می‌کنند که برخی از آنها برای افراد، محیط زیست و حیوانات مضر هستند چون سمومی مثل آمونیاک و سولفیدها را تولید می‌کنند.

آلودگی مواد مغذی :

برخی زباله‌های آبی، فاضلاب و روان آب‌های کشاورزی شامل مقدار زیادی مواد مغذی حل شده در خود هستند. اینها می‌توانند موجب رشد جلبک‌ها و علف‌های هرز اضافی شوند. جلبک‌ها اکسیژن آب را مصرف کرده و تمام می‌کنند و چیزی برای بقیه‌ی زندگی دریایی باقی نمی‌گذارند. این می‌تواند زیست گاه آبی را تخریب کند و هم چنین منجر به آلودگی این آب شود و باعث شود که این آب برای مصرف، نامناسب شود.

آلودگی مواد معلق :

وقتی مولکول‌های مواد موجود در آب خیلی بزرگ هستند، در آب حل نمی‌شوند. آنها به عنوان مواد ریز شناخته می‌شوند و می‌توانند سبب آلودگی آب شوند. ذرات معلق فرو می‌نشینند و یک لایه‌ی ضخیم گل و لای را در پایین، تشکیل می‌دهند که به زندگی دریایی در کف رودخانه‌ها و دریاچه‌ها آسیب می‌زنند. مواد زیست سازگار معلق در آب می‌توانند موجب رشد فزاینده میکرو ارگانیسم‌های غیر هوازی موجود در آن شوند که بر خلوص آب تأثیر می‌گذارند.

آلودگی شیمیایی :

فعالیت‌های کشاورزی و صنعتی مواد شیمیایی زیادی تولید می‌کنند که به روان آب‌ها اجازه می‌دهند که به بدنه‌های آبی مختلف سرازیر شوند و آنها را آلوده کنند. فلزات و حلال‌ها از کارهای صنعتی، رودخانه‌ها و دریاچه‌ها را آلوده می‌کنند و زندگی آبزیان آنها را در معرض خطر انقراض قرار می‌دهند.
در زمین‌های کشاورزی، حشره کش‌های شیمیایی برای کنترل علف‌های هرز، حشره‌ها و قارچ‌ها به کار می‌روند. روان آب‌های آنها زندگی آبزیان را مسموم می‌کنند و هم چنین به پرندگان، انسان‌ها و دیگر حیوانات که از این آب می‌نوشند و یا ماهی آلوده را مصرف می‌کنند، صدمه و آسیب می‌زنند.

ریزش‌های نفتی :

ریزش‌های نفتی دلیل دیگری از آلودگی آب هستند. ریزش‌های نفتی در مقیاس کم تنها تأثیرات محلی و منطقه‌ای دارند در حالی که تأثیرات زیان آور ریزش‌های نفتی در مقیاس بزرگ می‌توانند تا مایل‌ها دیده شوند. نفت ریخته شده می‌تواند موجب مرگ ماهی‌ها و دیگر موجودات دریایی به تعداد هزاران شوند. نفت حتی به پرهای پرندگان دریایی می‌چسبد و بر توانایی پرواز آنها تأثیر می‌گذارد.