چرایی غریزه جنسی

خداوند كه می‏داند بیش‏تر مردم در برابر شهوت و غضب و غریزه جنسی آسیب‏پذیر هستند چرا این غرایز را در وجود انسان قرار داده تا گناه كنند؟ نخست‏باید دانست زندگی در هر مجموعه نظام‏مندی تابعی از هدفمندی‏ها و ابزارهای لازم برای رسیدن به آن اهداف است . از این رو شرایط و امكانات و چگونگی زندگی در دوران جنینی با زندگی در دنیا متفاوت است . چنان كه زندگی دنیا با چگونگی زندگی در نظام آخرت متفاوت است . پس از بیان این واقعیت‏به خوبی قابل درك است كه زندگی در دنیا و برآوردن نیازهای مختلف جسمی و روحی انسان و چگونگی روابط با دوستان و مقابله با دشمنان و ... نیازمند نیروها و ابزارهایی ویژه است; از جمله نیروی شهوت، غضب، خیال و عقل و هر كدام در گردش سیكل زندگی شخص و روابط با دیگران نقش خاصی ایفا می‏كنند . اگر با نگاهی همه جانبه به زندگی انسان در دنیا نگریسته شود وجود همه نیروها و غرایز تعریف شده و نمایانگر هندسه مستحكم نظام هستی است .
البته چه بسا از نیروی شهوت و غضب سوءاستفاده‏های فراوانی شود و فتنه‏ها و آشوب‏ها بر پا گردد; اما می‏توان گفت‏برای شكل‏گیری خوبان و آشكار شدن چهره زیبایی‏ها لازم است هزینه‏های آن نیز پرداخت‏شود; چنان كه برای استحصال چند مثقال طلای زرین لازم است چندین تن سنگ‏های معدن در سوز و گداز كوره برافروخته شوند و برای دستیابی به یك رگه الماس باید میلیون‏ها سال فسیل‏ها تحت فشارهای مختلف قرار گیرند .
جامعه انسانی نیز از این قاعده كلی در نظام دنیا مستثنا نیست . از این رو برای به فعلیت رسیدن خوبان و پیدایش اولیای خدا باید همگان در آن همه فراز و نشیب دنیا قرار گیرند; چنان كه برای پیدایی تعدادی فرهیختگان دانش باید آن همه مدارس و مراكز آموزشی راه‏اندازی و هزینه‏های بسیار پرداخت‏شود . البته در مسیر پیدایش طلا و الماس و شناخته شدن برترین‏های علم و معرفت هر كدام به مقداری در مسیر قرار گرفته‏اند، بهره‏ای از وجود و لذتی از زیبایی‏ها برده‏اند و مقام و درجه‏ای از علم و معرفت كسب كرده‏اند . بنابراین، این گونه نیست كه همه چیز و همگان فدای تعداد محدودی شده باشد، بلكه هر كس در جایگاه خودش و به مقدار تلاش خودش نقشی ایفا می‏كند و در برابر آن از دستمزدهای مادی و لذت‏های روحی ومعنوی در دنیا و آخرت بهره‏مند می‏شود . این همان تجلی «حكمت‏» خداوند است كه هندسه كلان نظام دنیا را بر آن بنیان نهاده است . البته بر اساس عدالت‏خود هر كس را به اندازه استعداد و امكاناتش مورد سؤال قرارمی‏دهد .
تا این جا با نگاهی كلان از آغاز تا فرجام درباره وضعیت زندگی در دنیا پاسخی كوتاه مطرح شد و از این راه اصل وجود غرایز در انسان كه دو چهره زشت و زیبا دارند، توجیه منطقی پیدا كرد . البته بسیاری از انسان‏ها گرفتار چهره زشت آن شده‏اند و در این باره نقطه ضعف دارند; اما این هزینه هایی است كه باید برای شكل‏گیری نظام زندگی دنیا و هدفمندی آن پرداخت‏شود .
از سوی دیگر، با چشم انداز شخصی و اجتماعی به غریزه جنسی باید گفت، سركشی، فروكشی یا كنترل این غریزه، هر كدام وابسته به زمینه‏ها و عواملی است كه فاكتورهای مهم آن، اراده انسان و برنامه‏ریزی شخصی او (از قبیل خواب و خوراك و خیال . .). است و همچنین به برنامه‏ریزی‏های كلان فرهنگی، اجتماعی جامعه وابسته است .
برای توضیح بیش‏تر در این باره به چند نكته اشاره می‏شود:
1 . این كه «خداوند انسان را از ناحیه غریزه جنسی و دیگر غرایز آسیب‏پذیر آفریده‏» تعبیر دقیقی نیست . خداوند انسان را با دو دسته كنش و واكنش نیرومند (معنوی و مادی) آفریده است و این خود انسان است كه می‏تواند با تكیه بر اراده نیرومندی كه خداوند به او داده است، حكم هر یك از آن‏ها را بر دیگری غلبه دهد و به پیروی یا سرپیچی از هر كدام اقدام كند . بنابراین، آسیب‏پذیری انسان تابع خواست و اراده او است . آنچه مستقیما به كار خدا مربوط می‏شود، قرار دادن چنین غریزه نیرومندی است نه آسیب‏پذیری انسان .
2 . شاید گفته شود سؤال اصلی همین بود كه چرا خداوند چنین نیرو و توانمندی دو سویه را در انسان قرار داده آیا نمی‏شد تنها توانایی بر خوبی‏ها را داشته باشیم؟
در پاسخ باید گفت معنای قدرت و توانمندی همین است كه انسان در دو جهت مخالف امكان فعالیت داشته باشد . در غیر این صورت، قدرت و توانمندی معنا ندارد . از این رو انتساب حدوث زیبایی به هر كس و اثبات قابلیت و لیاقت‏برای هر چیز آن گاه معنا دارد كه او توانایی بر انجام زشتی و قدرت رهایی از انجام مسؤولیت داشته باشد .
3 . نكته مهم‏تر آن كه شكل‏گیری خوبان و بدان انجام نمی‏پذپرد مگر با وجود غرایزی چون شهوت و غضب كه دارای دو چهره خوبی و بدی‏اند و ظرفیت وجودی ما ساخته و پرداخه نمی‏شود مگر آن كه در كنار عقل و قلب، دارای نیروی شهوت و غضب نیز باشیم تا لیاقت راه‏یابی به بهشت را پیدا كنیم و یا با نگون‏بختی جهنم را برای خود بسازیم; زیرا بهشت و جهنم ما باید با گذر از این دنیا ساخته شود و شكل گیرد .
از این رو به عنوان یك اصل كلیدی گفته می‏شود كه «دنیا محل حدوث و اثبات قابلیت‏ها است و آخرت جایگاه ظهور و ثبات قابلیت‏ها;» به عبارت دیگر، دنیا بستر «شدن‏» ها است و آخرت استقرار در «شده‏» ها .
این گونه نیست كه «درجات بهشتی‏» یا «دركات جهنمی‏» ما از قبل ساخته شده باشد . باید آن را بسازیم و ساخته شدن آن به وجود نیروهای شهوت و غضب در كنار عقل و قلب وابسته است .
4 . چهره زیبایی‏ها آن‏گاه آشكارتر می‏شود كه در كنار زشتی‏ها قرار گیرد و هنر مردان خدا آن گاه بیش‏تر جلوه‏گر می‏شود كه با سست عنصران و آلودگان به شهوت مقایسه شوند و در برابر حق ستیزان قرار گیرند . از این رو، با نگاهی كلان به زندگی انسان‏ها وجود شهوت و غضب در تجلی زیبایی‏ها و حتی به فعلیت رساندن خوبان نقش مؤثری دارد .
5 . در پایان شاید گفته شود با وجود این كه اكثر انسان‏ها در برابر غرایز جنسی و خشم نقطه ضعف دارند، آیا سزاوار بود خداوند این غرایز را در انسان قرار دهد؟!
در پاسخ باید یادآور شد، زمینه‏های فساد فراوان است و دغدغه آن بسیاری از جوانان را آزرده می‏كند; اما باید دانست كه خروش شهوت و برافروختگی غضب، در برابر عزم و اراده جوانان و جوان دلان نه تنها قابل فروكشی است; بلكه حتی با یك بار ایستادگی در برابر شهوت می‏توان چون یوسف و ابن سیرین به مقامات دست‏یافت و از رسوایی‏ها دور ماند و خاطره خوش آن تجربه نورانی را در زندگی ماندگار ساخت .
در این مسیر لطف خداوند و امدادهای غیبی او نیز همیشه همراه و راه گشا است; «و الذین جاهدوا فینا لنهدینهم سبلنا و ان ا لله لمع المحسنین; و كسانی كه در راه ما كوشیده‏اند به یقین راه‏های خود را بر آنان می‏نماییم و در حقیقت‏خدا با نیكوكاران است .»