مترجم: رزیتا ملکی‌زاده
منبع:راسخون




 

ریزش شدید مو می‌تواند سخت نگران‌کننده باشد به طوریکه نمی‌توان آن را نادیده گرفت. مقاله‌ی پیش رو دلایل مختلف ریزش مو و روشهای مقابله با آن را توضیح داده است.
آلودگی، گرما، گرد و غبار، و عدم تعادل هورمونی، برخی از علل متداول ریزش مو به حساب می‌آیند. در واقع، مقدار معینی ریزش مو در روز کاملاً عادی و طبیعی است. سر یک انسان عادی متشکل از بیش از 100000 فولیکول مو بوده، که در چرخه‌ی رشد و نموی ویژه‌ای رشد می‌کنند. چرخه رشد مو سه مرحله دارد و تمام این سه مرحله به اندازه‌ی مساوی اهمیت دارند. هرگونه مشکل در مکانیسم این چرخه می‌تواند دلیل ریزش زیاد مو باشد. عوامل دیگری نیز وجود دارند که به طور مساوی به این مشکل کمک می‌کنند که جنسیت و قومیت فرد از این موارد به حساب می‌آیند.

رشد مو و ریزش مو

در چرخه طبیعی رشد مو، 90٪ از کل فولیکول‌های مو به یکباره رشد می‌کنند، که این کار 2 تا 8 سال طول می‌کشد، در حالی که بقیه آنها در مرحله‌ی استراحت به سر می‌برند. این مرحله‌ی استراحت به مدت بیش از 2 تا 4 ماه به طول می‌انجامد. هنگامی که مرحله‌ی استراحت پایان می‌یابد، این فولیکول‌ها با دادن جای خود به فولیکول‌های جدید مو که جایگزین آنها می‌شوند، شروع به ریزش می‌کنند. این نوع فرو ریختن مو که فرایندی است طبیعی را ریزش مو گویند. ریختن بیش از 50 تار مو در روز طبیعی به حساب می‌آید. چرخه رشد مو از ریزش مو و جایگزینی فولیکول‌های جدید مو با انواع پیشین و فروریخته همچنان ادامه دارد. گفته می‌شود که یک فرد چنانچه در روز بیش از 100 تار مو از دست دهد مبتلا به ریزش شدید مو شده است، در نتیجه به رسیدگی فوری از جانب یک متخصص پوست نیاز دارد. در حالی که آلودگی، گرما، رژیم غذایی نامناسب و عدم تعادل هورمونی، پیری، و غیره، دلایل متداول ریزش مو هستند، اما چندین دلیل دیگر وجود دارد که در زیر مورد بحث قرار گرفته است.

دلایل ریزش مو

عواملی مانند استفاده از گیره و لوازم بسیار تنگ و محکم در مو، تب شدید، استفاده مفرط از محصولات مراقبت از مو، رژیم لاغری و سوء تغذیه، چندین اختلال پوستی، و غیره، ممکن است به ریزش ناگهانی مو منجر شود. دلایل مهم نهفته ریزش شدید مو عبارتند از:

دارو و مواد شیمیایی

ترس بیش از حد از ریزش مو موجب می‌گردد فرد مراقبت «افراطی» از موهای کنونی خود بکند. این کار استفاده از محصولات مراقبتی مو حاوی مواد شیمیایی مضر را افزایش می‌دهد. این مواد شیمیایی به طور منفی روی مو اثر می‌گذارند. در نتیجه، فولیکول‌های مو ضعیف شده و به راحتی می‌ریزند.

طاسی ارثی

طاسی ارثی، که همچنین تحت عنوان ریزش مو یا طاسی آندروژنتیک شناخته شده است، دلیل اصلی ریزش مو در مردان و گاهی اوقات نیز در زنان می‌باشد. این اختلال هم از خانواده پدری یا خانواده‌ی مادری فرد به ارث می‌رسد. در حالی که چنین مردانی تقریباً تمام موهای خود را از دست می‌دهند، زنان معمولاً به طور کامل طاس نمی‌شوند.

آلوپسی آره آتا یا طاسی منطقه‌ای

آلوپسی آره آتا را می‌توان طاسی موضعی نامید، و با از دست دادن مو تنها در بعضی از نقاط مشخص می‌شود. این اختلال ممکن است یک فرد را در هر سنی از کودک تا بزرگسالی را تحت تاثیر قرار دهد و می‌تواند منجر به از دست دادن کل موی منطقه‌ی تحت تأثیر واقع شده، بدون برجای گذاشتن هیچ نقطه‌ی ناصافی گردد. در چنین مواردی، رشد مجدد مو تنها پس از درمان مناسب پوست امکان‌پذیر است.

اختلالات پوست سر

برخی بیماریهای پوست سر، اختلالات پوستی و عفونت در واقع موجب ریزش شدید مو می‌شوند. بهترین مثال از این موارد می‌تواند عفونت قارچی پوست سر باشد که به وسیله‌ی یک عفونت قارچی به وجود می‌آید. عفونت قارچی پوست سر موجب پوسته پوسته شدن پوست سر، شکسته شدن مو، تورم، خارش پوست سر، ریزش مو، قرمزی، و تراوش از سطح پوست سر می‌شود. این بیماری بسیار مسری است و اغلب در میان کودکان مشاهده می‌گردد.

کشیده شدن مو و ریزش مو در اثرجای زخم

بسیاری از افراد، از جمله بزرگسالان، تمایل دارند آنقدر موهای خود را بکشند تا کنده شود. به دلایل ناشناخته، گفته می‌شود کشیدن مو پاسخ‌های مقابله‌ای نسبت به استرس بیش از حد و چندین مشکل روانی دیگر است. طاسی ناشی از جوشگاه یا جای زخم یکی از اختلالاتی است که به ریزش تکه تکه مو همراه با درد، التهاب و تورم سطح پوست سر منتهی می‌شود.

تلوژن افلوویوم (Telogen Effluvium)

تلوژن افلوویوم نوعی بیماری است که زمانی رخ می‌دهد که تعداد زیادی از فولیکول‌های مو در مرحله‌ی استراحت قرار داشته باشند، که منجر به ریزش تعداد بیشتری مو می‌شود. بعضی علل بیماری تلوژن افلوویوم شامل درمان سرطان، پایین بودن آهن سرم خون، کمبود پروتئین، جراحی‌های بزرگ و غیره می‌باشد. بیماری تیروئید، یائسگی، قرص‌های ضدبارداری، سندرم قبل از قاعدگی، استرس، و غیره، دلایل اصلی ریزش مو در رابطه با زنان است.

درمان

ریزش مو به صورت دسته‌ای و به مقدار زیاد در هر زمانی از روز، مطمئناً جای نگرانی دارد. این حالت به مداخله‌ی فوری پزشکی توسط متخصص پوست نیاز دارد. هر چه زودتر درمان شروع شود، زودتر نیز از آن بهبودی حاصل می‌شود. ریزش مو می‌تواند به محض اینکه بعضی از علل فوق‌الذکر رفع شوند، به طور طبیعی متوقف گردد. در موارد دیگر، انجام درمان‌های خاص و روش‌های درمانی ویژه‌ای برای رفع آن ضروری می‌باشد.
به عنوان بخشی از تشخیص، متخصص پوست ممکن است چند دارو از جمله مکمل‌های ویتامین، مولتی ویتامین، هورمون درمانی مانند تزریق کورتیزون را تجویز نماید. عمل جراحی ترمیم مو، درمان احیاء پوست سر، پیوند مو، زیاد کردن بافت پوست سر، و غیره، راه حل‌های دیگری هستند که متخصص پوست ممکن است به انجام آنها توصیه نماید.
داشتن یک زندگی سالم، فعال و بدون استرس، یک رژیم غذایی متعادل، و انجام ورزش فراوان تمام چیزی است که یک فرد جهت سالم نگاه داشتن موی خود بدانها احتیاج دارد. همچنین پیروی از یک رژیم مراقبتی مناسب از مو و خودداری از بکار بردن محصولات و درمان‌هایی که حاوی مواد شیمیایی مضرند، دارای اهمیت است.
سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه‌ی آموزشی داشته و نبایستی به منظور جایگزین توصیه‌های متخصص امراض پوستی و متخصص مو در نظر گرفته شود.