دوست مناسب براي فرزند شما

به نظر مي رسد دوستيابي به آساني بازي با بچه باشد، اما اگر شما به کودک و جوان خود توجه کنيد خواهيد ديد که اينکار چقدر مشکل است. يک کودک 2 ساله به نوبت دقايقي روي تختخواب مي خوابد و دقايقي ديگر را صرف گرفتن اسباب بازي مورد علاقه اش مي کند. يک کودک 4 ساله ممکن است يک ساعت با دوست خود بازي کند ولي دست آخر کار به داد و فرياد برسد: «من تو را دوست ندارم، تو دوست من نيستي.»
کودکاني که پر جنب و جوش هستند و به راحتي با ديگران گرم مي گيرند و به صورت خاص حساسيت از خود نشان نمي دهند مي توانند به راحتي دوستيابي کنند. اما آنها نيز به راهنمايي هاي والدينشان نيازمندند.
- آموختن مهارت هاي روابط اجتماعي يکي از دشوارترين مراحل رشد است که يک کودک با آن مواجه بوده و يکي از عوامل مهم و حساس در موفقيت هاي بعدي او است. اهميت روابط دوستانه در دوران مدرسه بيشتر خودنمايي مي کند. زماني که بچه ها از محيط خانواده بيرون آمده و متوجه محيط خارجي مي شوند، روابط با دوستان از جمله موارد مهم براي آنان خواهد بود. در سن 8 سالگي کودک مي تواند رابطه اي نزديک با دوست خود برقرار کند و بفهمد که او چه فکر مي کند و چه احساسي دارد.
به مرور زمان هرچه کودک مهارت بيشتري در روابط دوستانه پيدا مي کند روابط بين آن دو بيشتر و دو طرفه مي شود. بچه ها به طور طبيعي جلب کساني مي شوند که داراي شرايط فيزيکي يکسان، علاقه هاي مشابه و فعاليت هاي يکسان هستند. بعضي از کودکان دوستان فراواني دارند و بعضي با يک نفر براي يک مدت زمان خاص ارتباط دوستي برقرار مي کنند.
در حالي که مهارت هاي دوستيابي به طور طبيعي با رشد و بلوغ کودک افزايش مي يابد، والدين بايد در اين مورد مداخله کنند و به آنها کمک هاي لازم را بنمايند.

روش هاي رفتار دوستانه با کودک

بعضي از کودکان به طور طبيعي دوستان را به خود جلب مي کنند و گروهي بايد بسيار سعي کنند تا موفق شوند. کودکاني که پر جنب و جوش هستند و به راحتي با ديگران گرم مي گيرند و به صورت خاص حساسيت از خود نشان نمي دهند مي توانند به راحتي دوستيابي کنند. اما آنها نيز به راهنمايي هاي والدينشان نيازمندند. اگر فرزند شما دوستان زيادي دارد و يا فقط چند تايي دوست دارد، حتماً چند نکته را رعايت کنيد:
* درِ خانه به روي دوستانش، بخصوص آنهايي که مورد تأييد شما هستند باز باشد.
* کودک خود را به پيوستن به گروه ها (مطمئن شويد که آن گروه مورد اطمينان شما باشد) تشويق کنيد.
* او را در مقابل دوستانش سرزنش و تحقير نکنيد. اينکار هيچگونه اثر سازنده اي ندارد و فقط او را از شما جدا مي سازد.
* سعي کنيد از گفتن کلماتي مثل خجالتي، خسيس و يا «بدون رفيق» پرهيز کنيد. چنين کلماتي فقط باعث بروز رفتاري مي شود که شما خواهان آن نيستيد و همچنين از تغيير رفتار کودک شما جلوگيري مي کند.
* به او اجازه دهيد در حد قابل قبول با تلفن صحبت کند، چون براي بعضي از کودکان صحبت با تلفن راحت تر از صحبت رو در رو است.
* کودک خود را با انبوهي از مسئوليت ها و برنامه ريزي ها مشغول نکنيد. سعي کنيد فرصت کافي براي دوستيابي و رشد اين خصلت به او بدهيد.
* به او اجازه دهيد لباس مناسبي را که همه دوستانش مي پوشند او هم بخرد و بپوشد. او دوست دارد خود را در جمع دوستان صميمي حس کند.
به کودکان در حفظ دوستي ها کمک کنيد
مشکلات با دوستان ، گهگاه کودک را تحت تأثير قرار مي دهد. زماني که چنين اتفاقي مي افتد شما بايد به احساسات کودک خود توجه کنيد و بعد زماني که گريه او کم و يا تمام شد به او نصيحت هاي کوچک کنيد. قبول و درک احساسات او ، به وي قدرت مواجه شدن با دوستانش در روز بعد را خواهد داد. طرد شدن از طرف دوستان و از طرف اهل خانه براي يک کودک تحمل ناپذير است.
سعي نکنيد ناراحتي فرزند 6 ساله خود را که دوستش از او جدا شده ناديده بگيريد. براي او اين يک «از دست رفتن بزرگ» است، مداخله کنيد و سعي کنيد دوست خوبي برايش باشيد تا او بتواند دوست ديگري بيابد. اگر فرزند 10 ساله شما نق مي زند که اصلاً مورد توجه دوستانش نيست ، بدون اين که برايش سخنراني کنيد به او اجازه صحبت بدهيد. بعد سعي کنيد او را در راه هاي جديد که متناسب با ارزش هاي دروني اوست ياري دهيد.
چه مواقعي مداخله کنيم؟
همه پدر و مادرها کم و بيش با دوستان فرزندان خود مشکل دارند. وظيفه شما اين است که در دوران دبستان به کودک خود کمک کنيد تا با گروه هاي مثبت ورزشي يا پيشاهنگي و گروه هاي دانش آموزي مدارس و يا جمعي که به فعاليت خاصي علاقه مندند همکاري کند و از جذب شدن او به گروه هايي که فعاليت هاي نامناسب و منفي دارند مانند مصرف مواد مخدر، پوشيدن لباس هاي نامناسب و جلف، سرقت از مغازه و آشوب به پا کردن و ... جلوگيري کنيد.
حتي با داشتن دوستان خوب شرايط روحي کودک متغير است و بالا و پايين دارد و بسياري از والدين واقعاً نمي دانند که در مقابلشان چگونه رفتاري داشته باشند. پسر 8 ساله شما پشت خانه تان با دوستش مشغول دعواست. شما چکار مي کنيد. بيرون مي رويد و در دعواي آنها داوري مي کنيد؟ دوستش را به خانه خودشان و پسرتان را به اطاقش مي فرستيد؟ شروع مي کنيد به يک سخنراني درباره ي چگونگي رفتار دوستان با هم و اين که نبايد اينگونه عمل مي کردند؟ و يا اينکه کاري نمي کنيد و آرزو مي کنيد که آنها خودشان مشکل را حل کنند؟
بسته به شرايط و بچه ها، هر کدام از شرايط بالا مي توانند مؤثر باشد. اما معمولاً، هر چه شما کمتر مداخله کنيد کودک شما بيشتر در مورد روابط با دوستان آموزش مي بيند. بعضي مواقع راه حل انتخابي کودکان با آنچه بزرگسالان توقع دارند يکسان نيست. اما آخرالامر خودشان راه مناسب را پيدا مي کنند.
بسياري از والدين نگران اين هستند که کودکشان دوستي براي خود ندارد. اگر متوجه شديد که فرزند 10 ساله شما اوقات زيادي را به تنهايي مي گذراند، بعضي اوقات بيمار است، علاقه مند به دوستي با بچه هاي کم سن و سال تر از خود يا بزرگترهاست، بهتر است با معلم او و يا مسئول مدرسه صحبت کنيد. ببينيد آيا آنها مي توانند براي او همبازي و دوست مناسبي بيابند. يک بعدازظهر دوستش را به خانه دعوت کنيد و ببينيد که مي تواند اوقات خوبي با او داشته باشد. شما ممکن است به کودک کمک کنيد تا دوستي که يک سال از او بزرگتر يا کوچکتر است پيدا کند. کودکاني که تفاوت سني کمي دارند مي توانند روابط بهتري در بازي با هم داشته باشند.
بعضي بچه ها در ارتباط اجتماعي و رفتار در جمع دوستان مشکلات فراواني دارند. بعضي از آنها دير به نتيجه مي رسند و بعضي قادر به جلب توجه نيستند. در اين شرايط بهتر است معلم يا والدين، اين آموزش هاي اجتماعي را که آنها به صورت طبيعي به دست نياورده اند به آنها بياموزند.
اين مهارت ها شامل:
* شرکت کردن (چگونه مي توان شروع کرد و اهميت توجه داشتن)
* همکاري کردن (اهميت نوبت در صحبت و در ميان گذاشتن موضوعات)
* ارتباط برقرار کردن (اهميت صحبت با ديگران و گوش فرا دادن به ديگران)
* دوست خوب بودن ( اهميت خنده، کمک و ترغيب ديگران)
ارتباط با تربيت
چطور مي توانيد مطمئن شويد که شما دوستي را پرورش مي دهيد؟ تحقيقات نشان مي دهد والديني که از امور تربيتي استفاده مي کنند بچه هايي با روابط اجتماعي قوي بار مي آورند. وقتي به کودک خود مي رسيد ابراز محبت کنيد، وقتي فرزند شما در خارج از خانه با کودکي ديگر ارتباط برقرار مي کند اين ارتباط دوستانه خواهد شد. اگر جواب شما به سؤال هاي زير مثبت باشد، شما موضوعات درستي را در اختيار کودک خود مي گذاريد.
* آيا شما احساسات، خواسته ها و احتياجات فرزند خود را در نظر مي گيريد؟
* آيا در مورد فعاليت هاي روزانه او ابراز علاقه و توجه مي کنيد؟
* در صورت موفقيت ، آيا به او افتخار مي کنيد؟
* در صورت تحت فشار بودن فرزند ، آيا شما به او پيشنهاد کمک و تقويت روحي مي کنيد؟