نوجوانان را دریابیم

به نظر روان شناسان، نوجوانی یک دوره عاطفی وهیجانی طولانی است و رشد وتکامل فرد در این مرحله بیشتر تحت تاثیر هیجان ها وعواطف است که تغییرات رشدی ازیک طرف وعوامل محیطی ازسوی دیگر باعث پیدایش این وضع می شوند، همچنین بیشتر ناراحتی های دوران نوجوانی عاطفی هستند .ازهیجان ها وعواطف مهم دوران نوجوانی می توان ترس ، خشم ،محبت را نام برد . ترس های نوجوان عبارتند از: ترس های مربوط به مدرسه وتحصیل ،بهداشتی ، خانوادگی بویژه درکیفیت ارتباط با والدین ونیاز به استقلال فکری وعملی ،اقتصادی ( انتخاب شغل )، اخلاقی، روابط اجتماعی وترس های جنسی وکیفیت تشکیل خانواده .نشانه های ترس دراین دوره را می توان دراضطراب ، کمرویی ،درماندگی وافسردگی خلاصه کرد. همچنین عوامل محرک خشم نوجوان عبارتند از : ناکامی ، احساس ظلم یا ستمدیدگی ومحرومیت .نوجوان وقتی عصبانی یا خشمگین می شود با پاسخ های حرکتی ، کلامی ،تغییر قیافه ،سرزنش خود وگفتگوی درونی ( با خود حرف زدن ) خشم را اظهار می کند.
محبت نوجوان ابتدا به خودش متوجه است و به تدریج می تواند دیگران را دوست بدارد. همچنین نوجوان برای خود قهرمانی انتخاب می کند واو رادرحد پرستش دوست می دارد ومی کوشد خود را ازهرلحاظ حتی وضع ظاهر ولباس پوشیدن همانند قهرمانش گرداند. فعالیت های بدنی واجتماعی سودمند ازبهترین عوامل موثر دررشد وتکامل عاطفی نوجوان می باشند.
اشاره به این نکته مهم ضروری است که هر نوجوان ، بلکه هرانسان دراین دنیا ناگزیر با مسائل و مشکلاتی مواجه خواهد شد. امکان نداردکه یک نفر ،درهر شرایطی که باشد ، بتواند به همه هدف هایش برسد وهمه نیازهایش را به دلخواه خود ارضا کند. خوشبختی ، سلامت بدنی وسلامت روانی همگی امورنسبی هستند نه مطلق ، خود زندگی ازیک رشته مشکلات ترکیب یافته است که همه مردم برای حل آن می کوشند وبه موفقیت های متفاوتی دست می یابند. خلاصه ، زندگی بدون مسائل ومشکلات وجود ندارد. مشکلات نوجوان ازلحاظ سادگی وپیچیدگی ،آسانی و دشواری وتعداد ونوع متفاوتند . ازسوی دیگر، دید نوجوانان نسبت به اهمیت وارزش مسائل معمولا ازعوامل سن ، شناخت وهوش، جنس، فرهنگ خانواده وجامعه ،موقعیت اجتماعی – اقتصادی ، سن وشرایط کلی والدین ومحیط طبیعی متاثر می شود. نوجوانان همانند همه مردم دربرخورد بامسائل ومشکلات واکنش های متفاوتی ازخودنشان می دهند، چنان که بعضی ازآنها به گریه وزاری متوسل می شوند وبرخی برای پیدا کردن علت           های آنها می کوشند ، نوع برخورد با مسائل معمولا تحت تاثیر نوع برخورد والدین قرار می گیرد. وقتی بحث ازمشکلات نوجوان به میان می آید ، شاید این پرسش مطرح شود که مسئولیت حل این مشکلات به عهده کیست ؟ خانواده ، مدرسه ،دولت و....
درپاسخ باید گفت مسئله نوجوان یک مسئله ریاضی نیست که بتوان با قواعد مشخصی آن راحل کرد، زیرا هرنوجوان علاوه برمسائل مشترک مسائل اختصاصی نیزدارد وهمین جنبه است که شناخت دقیق نوجوان را برای موفقیت درکمک به او ایجاب می کند. درضمن طرح مسئله نوجوان نباید آن چنان باشد که دراو وحشت ایجاد کند و دراو این تصور نادرست پیدا شود که او یک بیماریا یک شخص نابهنجار است که همه اطرافیان متوجه اوشده اند وبرای درمان او می کوشند .بلکه باید ازطرق مختلف وغیر مستقیم ازقبیل وسایل ارتباط جمعی ،کتاب های درسی و ... نوجوان را ازوجود مشکلات سنی خود مطلع کردودراو این اعتقاد رابه وجود آورد که همه مردم دردوران نوجوانی بااین مسائل مواجه شده اند ومی توان آنها را با تدبیر حل کرد وحتی حل نشدن بعضی از آنها تقریبا طبیعی وهمگانی است وهیچ گونه خطری برای شخص درحال وآینده ندارد. همیشه درهر فرصتی باید نوجوان رابه این حقیقت متوجه ساخت که نخستین مسئول حل مشکلات ومسائل او خودش است ونه دیگری .اوست که باید برای حل آنها فعالیت کند و بزرگتران ( والدین ،معلمان و...) فقط وظیفه راهنمایی دارند،درغیر این صورت به استقلال واعتماد به نفس نوجوان لطمه خواهد خورد.

1- تغییرات بدنی وفیزیولوژیک خود را به درستی بشناسد وبپذیرد.

2- والدین را بهترین ونزدیک ترین دوستان خود بشمارد وباایشان به راحتی درددل کند وراهنمایی بخواهد.

3- با مدیر مدرسه یابعضی ازمعلمان خود، که آنها را بیشتر دوست دارد ، مشاوره کند ومسائل ومشکلاتش را با ایشان درمیان بگذارد.

4- درانتخاب دوست دقت واحتیاط کند.

5- اوقات فراغت خود را به مطالعه وفعالیت های خلاق هنری صرف کند.

6- فلسفه ای درزندگی داشته باشد

7- حقایق دینی راعمیقا مطالعه کندو باشخص مطلع ومعتمد درباره آنها بحث وگفتگو کند.

8- کتابهایی درباره مشاغل گوناگون وشرایط وچگونگی موفقیت درآنها مطالعه کند

9- غذای کافی بخورد وازخواب کافی بهره مند شود.

10- حتما ازروی برنامه مطالعه وکارکند .

11- هرگز فراموش نکند که دیگران نیزهمانند او مشکلاتی دارند.

12- این واقعیت رابداند وبپذیرد که یک مشکل ممکن است چند راه حل داشته باشد ، پس اگر در یکی توفیق نیافت به جستجوی راه حل های دیگر بپردازد .

13- ازبهداشت بدنی غفلت نکند.

14- حتما درفعالیت های فوق برنامه مدرسه اش مشارکت کند

15- هروقت احساس ناراحتی می کند فورا به گردش درهوای آزاد بپردازد.

16- برای خرج کردن پول برنامه داشته باشد.

17- تا می تواند والدین رادراداره امورخانه یاری کند.

18- درمقایسه خود با دیگران ازتفاوت های والدین ، خانواده ومحیط تربیتی خود با ایشان غافل نباشد. بدیهی است موفقیت درموارد مذکور هنگامی مقدور خواهد بود که محیط خانه، مدرسه ، جامعه سالم باشند وهمگی برای کمک به نوجوان درحل مسائلش با همدیگر همکاری کنند وخانواده ، مدرسه وجامعه هیچ کدام خود را تنها مسئول تربیت کودکان ونوجوانان تصور نکنند یاهمدیگر رامحکوم نکنند.