بثورات پوستي در اثر کهنه بچه ( Diaper rash )

يک فرم شايع التهاب پوست ( درماتيت ) بثورات پوستي دراثر کهنه بچه مي باشد که در اصطلاح به آن سوختگي پاي بچه در اثر کهنه گفته مي شود . اين بثورات مي تواند در نوزادان ديده شود اما زمانيکه به کودک شيرخوار غذاهاي جامد داده مي شود اين حالت بيشتر مي شود همچنين مصرف آنتي بيوتيک ، مرطوب ماندن کهنه بمدت طولاني ، اسهال ، استفاده از شورت هاي پلاستيکي مي تواند باعث ايجاد بثورات بر روي پوست شود . اين بثورات باعث نگراني والدين و آزار کودک مي شود اما در بيشتر موارد با درمانهاي خانگي پس از چند روز بهبود مي يابد .

علائم و نشانه ها :

بثورات پوستي با قرمزي ، برآمدگي و گاهاً گرم شدن پوست در ناحيه کهنه ( باسن ، رانها و ناحيه تناسلي ) مشخص مي شود . همچنين کودک در هنگام تعويض کهنه يا شستشوي ناحيه بي قراري مي کند .

* علل

۱ - حساسيت در اثر مدفوع و ادرار : زمانيکه تماس پوست با ادرار و مدفوع زياد باشد بخصوص در کودکاني که دفع مکرر داشته و وقتي که مدفوع در طول شب روي کهنه باقي مانده باشد پوست را تحريک کرده و باعث ايجاد بثورات مي شود . کودکاني که دچار اسهال مي شوند بدليل تغييرات اسيد و باز در مدفوع بيشتر در معرض آسيب پوستي قرار مي گيرند .
۲ - شروع مصرف غذاهاي جامد : در کودکان ۴ تا ۱۲ ماهه با شروع مصرف غذاهاي جامد ميزان اسيد و باز در مدفوع تغيير کرده و از طرفي تعداد دفعات مدفوع افزايش مي يابد در نتيجه احتمال بثورات پوستي افزايش مي يابد .
۳ - تحريک در اثر يک ماده جديد : پوشک هاي يکبار مصرف ، عوض شدن مارک پوشک ، استفاده از مواد پاک کننده ، سفيد کننده يا نرم کننده جهت شستشوي کهنه و همچنين موادي که در بعضي لوسيون ها ، روغن ها و پودرهاي بچه وجود دارد مي توانند بر روي پوست اثرات تحريکي ايجاد کنند .
۴ - عفونت باکتريال يا قارچي : يک عفونت موضعي ساده مي تواند در تمام ناحيه پوشيده شده با پوشک پخش شود .
۵ - پوست حساس : کودکانيکه دچار بيماريهاي خاص مثل درماتيت آتوپيک يا اگزما هستند بيشتر از کودکان ديگر مستعد ابتلاء هستند .
۶ - خراشيدگي و سايش : محکم بستن کهنه يا محکم بستن لاستيکي مي تواند موجب بروز اين بثورات بشود .
۷ - مصرف آنتي بيوتيک : زمانيکه کودک يا مادر کودک شيرخوار آنتي بيوتيک مصرف مي کنند باعث از بين رفتن باکتري مي شود ولي از طرفي باعث افزايش قارچ که بطور معمول در سطح پوست زندگي مي کند مي گردد و قارچ در محيط گرم و مرطوب بخوبي رشد کرده و باعث ايجاد بثورات مي شود .

* درمان طبي

در اکثر موارد بثورات با درمانهاي معمولي در خانه درمان مي شوند . اگر درمانهاي معمول مثل تعويض مکرر کهنه و استفاده از پمادهايي که نياز به تجويز پزشک ندارند بي نتيجه باشد و اگر همراه با علائمي مثل تب ، تاول يا کورک ، خونريزي ، نواحي دلمه دار ، نقاط قرمز روشن که با يکديگر تشکيل يک ناحيه قرمز سفت همراه با حاشيه نامنظم را مي دهند و چرک يا ترشحات باشد با پزشک مشورت کنيد .
مهمترين عامل در درمان اين بثورات خشک و تميز نگه داشتن ناحيه پوشيده شده با کهنه مي باشد . فقط در زماني از کرم هاي استروئيدي استفاده کنيد که توسط متخصص کودکان يا پوست توصيه شده باشند زيرا استفاده مکرر از کرم هاي استروئيدي قوي مي تواند باعث تشديد ضايعات شود .

* پيشگيري

چند اقدام ساده مي تواند بروز بثورات پوستي را کاهش دهد :
۱ - تعويض مکرر کهنه : کهنه هاي کثيف را فوراً عوض کنيد . در صورتيکه کودک در مهد کودک نگهداري مي شود از پرستاران بخواهيد اين کار را انجام دهند .
۲ - در هر بار تعويض کهنه کودک را با آب بشوئيد ؛ استفاده از پنيه يا کهنه هاي خيس مي تواند براي تميز کردن پوست استفاده شود .
۳ - پوست کودک را با يک حوله تميز خشک کنيد : حوله را روي پوست نکشيد زيرا مي تواند باعث تشيد ضايعات پوستي شود .
۴ - کهنه را محکم نبنديد يا از کهنه هاي با لبه کشي استفاده نکنيد : زيرا مانع از جريان هوا بداخل کهنه شده و باعث ايجاد يک محيط مرطوب و مستعد سوختگي مي شود . کهنه سفت مي تواند باعث خراشيدگي کمر يا ران ها شود .
۵ - به پوست کودک اجازه تنفس بدهيد : زماني که امکان دارد اجازه دهيد بچه باز باشد . قرار دادن پوست در معرض هوا يک راه طبيعي و ساده براي خشک شدن آن مي باشد .
۶ - از يک شوينده ملايم براي شستن کهنه ها استفاده کنيد : در صورتيکه کودک شما دچار سوختگي و يا مستعد آن است کهنه ها را دو بار آبکشي کنيد .
۷ - از نرم کننده هاي لباس استفاده نکنيد : اين محصولات مي توانند باعث تحريک و سوختگي پوست حساس بشوند .
۸ - اگر کودک مستعد سوختگي مي باشد با هر بار تعويض کهنه از يک پماد استفاده کنيد تا مانع تحريک بيشتر پوست شود : اکسيد دوزنگ و وازلين اجزاء اصلي بسياري از پمادها براي اين منظور مي باشند . از اين محصولات روي پوست تميز استفاده کنيد تا پوست در حالت خوبي حفظ شود .
۹ - بعد از تعويض کهنه دستهاي خود را خوب بشوئيد : شستن دستها مي تواند مانع از گسترش باکتريها و قارچها به ساير نقاط پوست کودک و يا ساير افراد بشود .

* مراقبت هاي لازم :

مجموعه متنوعي از داروهاي سوختگي جهت بثورات پوستي در اثر کهنه وجود دارد که بدون تجويز پزشک فروخته مي شوند . هنگام استفاده از اين داروها با پزشک خود مشورت کنيد . پمادها و کرم ها معمولاً کمتر از لوسيونها پوست را تحريک مي کنند .
بطور کلي از محصولات مخصوص بچه ها استفاده کنيد و از محصولات توليد شده براي درمان بثورات بالغين استفاده نکنيد .
براي کمک به بهبودي سوختگي پا هر اقدامي براي افزايش جريان هوا به ناحيه مي توانيد انجام دهيد .
۱ - براي زمانهاي کوتاهي به کودک اجازه دهيد تا بدون کهنه باشد .
۲ - از لاستييکي هاي سفت استفاده نکنيد .
۳ - تا زمانيکه سوختگي بهبود يابد از کهنه هاي بزرگتر از اندازه استفاده کنيد .
۴ - زمانيکه کودک شما دچار التهاب پوست مي باشد از شستشوي ناحيه مبتلا با شوينده هاي معطر و صابون اجتناب کنيد زيرا الکل و عطر اين محصولات مي تواند پوست کودک را تحريک کرده و بيماري را بدتر و يا طولاني تر کند.
در گذشته استفاده از پودر تالک براي محافظت پوست کودک و جذب رطوبت اضافي شايع بود . البته استنشاق پودر تالک مي تواند براي ريه کودک بسيار تحريک کننده باشد به همين دليل از اين پودر استفاده نکنيد .