تكليف مسلمانان حسينى
تكليف مسلمانان حسينى
تكليف مسلمانان حسينى
طرح موضوع عدالت در خطبه عاشورا
هنگامى كه مىنگريم در «خطبه عاشورا»، سخن از عدل مىرود و از اين كه عدالت از ميان رفته است،1 مىفهميم كه ما نيز بايد با دفاع از «عدالت»، فلسفه عاشورا را زنده نگاه بداريم و با قيام براى اجراى عدالت، از عاشورا دم بزنيم و خود را وارث عاشورا بدانيم.هنگامى كه مىبينيم «حبيب بن مظاهر اسدى» و «سليمان بن صرد خزاعى»، در نامه خود به امام حسين عليهالسلام از آن امام بزرگ مىخواهند تا بيايد و با ظلمهاى اقتصادى نيز مبارزه كند و براى غلبه سرمايهداران بر جامعه اسلامى و سرنوشت جامعه، چارهاى بينديشد،2 خوب درك مىكنيم كه تكليف مسلمانان حسينى و مؤمنان عاشورايى چيست و وظيفه مردمى كه خود را ادامه وجود و استمرار تعهد حبيب بن مظاهرها و سليمان بن صردها مىدانند (و بايد هم چنين باشد) و ذكر و وردشان «يا ليتنا كنّا معكم» است، يعنى اى عاشوراييان! كاش ما هم با شما بوديم و در راه يارى حسين شهيد مىشديم، كدام است؟
... و خوب پى مىبريم كه آن خون كه در جام خورشيد ريخته است و فجر و شفق را - سرخفام - بر سراسر آبادىها و زندگىها مىتاباند، تجسم كدام آرمان و تبلور كدام فرياد است. اين همه و اين همه، فرياد دفاع از حقيقت و عدالت است كه از حلقوم خونين عاشورا، لحظه به لحظه، چونان تندرهاى ستيغ لرزان، در اعماق زندگىها و ملتها طنين مىافكند و رسالت سترگ عاشوراييان را، هر چه با عظمتتر، منعكس مىسازد... .
آرى، مردمى كه اهميت حياتى و دينى و انسانى عدالت را درك نكنند، جاهلند و مردمى كه عدالتخواه نباشند، مردهاند و مردمى كه ظلم را منحصر در ظلم سياسى بدانند و از ظلم اقتصادى و معيشتى و فاجعه بزرگ آن - چنان كه بايد - آگاه نباشند، فريب خوردهاند و جامعه عاشورايى، هرگز اين چنينها نيست و نبايد باشد؛ زيرا كه جامعه خورشيد، جامعه روز است (آگاهى و بيدارى)، نه جامعه شب (جهل و فريب خوردگى).
اين همه احاديث فراوان و گوناگون كه از پيامبر اكرم صلىاللهعليهوآله و ائمه طاهرين عليهمالسلام درباره «عاشورا» و زنده نگاه داشتن آن رسيده است و آن همه ذكر ثواب و فضيلت براى احياى اين مراسم و حضور در آنها و آن همه زيارت و دعا درباره عاشورا، از جمله براى احياى اين آرمان خورشيدى است كه ياد شد و از اين جاست كه همه امت اسلام مكلفند كه همواره عاشورا را زنده نگاه دارند و همه اقاليم قبله موظفند كه تلألؤ اين حماسه خورشيدى را در طنين پرجلال آيات عدل و قسط، هميشه درخشان و پرتوافشان حفظ كنند و با اين پشتوانه سترگ، از همه ذلتها و تسليمها برهند و به همه خوابها و خمودگىها پشت كنند و به همه عزتها و آزادىها برسند.
مسلمانان جهان، بايد بيدار شوند و پرچم خونين عاشورا را برافرازند و پيوسته حلقههاى اين سلسله الهى را در معبر قرون و اعصار به هم بپيوندند و آيات قرآن را با خون فرزندان قرآن تفسير كنند و عدالت را هدف قرار دهند و لذتها را نپذيرند. مستكبران پيشين مىكوشيدند فروغ عاشورا را بپوشانند تا بتوانند با خيال آرام، به ستم و بيداد خويش ادامه دهند. امروز نيز برخى مىكوشند تا گستره فروغ عاشورا را محدود سازند؛ ليكن چگونه ممكن است؟
هنگامى كه «گاندى» از درون «شبه قاره» مىگويد: «من مبارزه را از شهيدان عاشورا آموختم»3 و شيخ محمد محمد مدنى از دامن «اهرام» مىنويسند: «ما بايد از ياد ماه محرم سرمشق بگيريم» و شيخ عبدالله علايلى - يكى از قلههاى فرهنگ لبنان - درباره يك شب عاشورا كه در «قاهره» برگزار مىگردد، كتاب «سُمّو المعنى فى سمو الذات» را مىنگارد و متفكر اصلاحطلبى از اعماق «لاهور» فرياد مىزند:
آرى، جوانان غيور مسلمان، در هر جاى جهان و از هر دو مذهب اسلامى، سنى و شيعه، خون خود را به حماسه حسينى پيوند زنند و در مشرق عاشورا بايستند و با تلاوت آيات فلق، در الهام خونين نگاره شفق، درفش صلابت مقاومت اعصار را برافرازند و در جولانگاه شرف و آزادگى حضور داشته باشند و با غرق گشتن در زمزمه قرآن و نماز شب عاشورا و مدد جستن از مردانگى و شجاعت روز عاشورا، همواره، فرزندان حسين باشند و عاشورا؛ نه ابزار دست يزيد و ابن زياد؛ حسينى باشند و آزاده؛ نه يزيدى و برده.
عاشورا، منطق حيات و عدل
عاشورا، بايد به نام منطق حيات و عدل، معلم ايمان و حماسه، كلاس آزادگى و شرف، مدرسه اعتقاد و جهاد و آموزشگر نماز و قرآن و رمز سلوك روحى صحيح و عرفان الهى مثبت، هميشه و هميشه، تا ظهور نيّر اعظم و وارث كبير عاشورا و برهم زننده همه ظلمها و ستمها، زنده باشد و در سراسر كشورهاى اسلامى، حضور سازنده خويش را حفظ كند و يك ميليارد مسلمان را در خط دفاع از كرامت بزرگ انسان و رسالت سترگ قرآن متحد سازد.اكنون ملاحظه مىكنيد كه محتواى مجالس حسينى بايد چگونه باشد و ذاكران حسينى كيان باشند و مداحان چه كسانى و آيا مىشود اين مجالس را به هر گونه اداره كرد و به دست هر كس سپرد و دست هر كس را در اين باره باز گذاشت و انتساب به رسالت امام حسين عليهالسلام و توليت عاشورا را براى همه - با هر چگونگى - مشاع دانست؟
مهدى عليهالسلام و عاشورا
در اين مقام - به يقين - يادآورى اين نكته مهم نيز لازم است كه صاحب اصلى، در اين همه رنج و بلا و مصيبت و شهادت و اسارت (از آن چه بر سر پيامبر اكرم صلىاللهعليهوآله آمد؛ در عصر جاهليت عربى تا آن چه بر سر اوصياى پيامبر و خاندان او آمد؛ در عصر طاغوتيت اموى و عباسى) و وارث بزرگ آن همه عظمت و ايثار و حضور و اقدام و حماسه و افتخار و هدايت و تعليم و تزكيه و ارشاد و رشادت و تعهد و رسالت و بيدارى و شهامت و فداكارى در راه اعتلاى كلمه حق و اعلام منشور عدل، براى نجات انسانيت و سعادت انسان و احياى آرمان قرآن؛ آرى، وارث اين همه، حضرت ولى عصر، حجت بن الحسن المهدى عليهالسلام است و چون چنين است، بسيار ضرورت دارد كه در اين مجالس، همواره توجهها معطوف به ساحت پاك آن شريك قرآن و ركن ايمان و حجت زمان و اسوه انسان و راز قبله و سِرّ غدير و خونخواه عاشورا باشد و نهايت مرتبه ادب رعايت گردد و رضاى خاطر ايشان - كه مقدمه رضاى خداى متعال است - منظور باشد و طلب شود.روشن است كه يكى از عوامل عمده كسب رضاى آن امام، غنى بودن محتواى اين مجلسها و منبرهاست؛ از حيث تبيين اهداف الهى دين و آگاهسازى مردم از حقايق معارف و تعاليم صديقين، در جهت دعوت به نشر ايمان و اقامه عدل و اجراى قسط، به منظور جامعه «توحيد و عدل» و زمينهسازى براى احياى دين خدا و آمادگى براى ظهور كلى آن نجات دهنده نهايى انسان و زنده كننده راستين قرآن و برپا دارنده «عدل فراگير» در جهان.
در اين جا خوب است به اين موضوع هم اشارهاى بكنيم كه يكى از راههاى مهم غنى ساختن محتواى مجالس ياد شده از نظر تربيت و سازندگى، اين است كه (به جز خطبههاى عاشورا و سخنان امام حسين عليهالسلام در مسير كربلا)، مضامين آموزشى و سازنده زيارتها و دعاهاى زيارت را، پس از درك عميق مفاهيم و مقاصد آنها، به صورتى درست و با بيانى مناسب، به مردم بياموزند. اين دو منبع ياد شده، از مهمترين منابع شناخت و آگاهى و معرفت و سلوك و تربيت و حماسه و اقدام است كه همواره مغفول مانده است و بهرهاى كه بايد از آنها گرفته شود، گرفته نشده است.
پىنوشت:
1. مقتل معبر «ابصارالعين»، از علامه شيخ محمد سماوى عراقى، ابصارالعين، ص 7 و 11.
2. مجلسى، بحارالانوار، ج 44، ص 333.
3. مجله الغرى، ربيع الاول، 1381ق، چاپ نجف
تازه های مقالات
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}