دالاهو، بهشت زمینی کرمانشاه

کوه‌های سر به فلک کشیده با قله‌های پر برف، رودخانه‌های خروشان و رقصان، جنگلهای سرسبز و طبیعت بکر و با صفا با مردمانی ساده و صمیمی اولین جایی را که در ذهن گردشگران کرمانشاه زنده می‌کند منطقه دالاهو ، بهشت زمینی این دیار است.
شهرستان دالاهو با مساحت ۱۹۷۰ کیلومتر در غرب استان کرمانشاه واقع است.
این شهرستان به مرکزیت شهر کرند دارای دو بخش به نامهای مرکزی و گهواره است که از پنج دهستان گوران ، قلخانی ، بان زرده ، ریجاب و بیوه‌نیج تشکیل شده و در مجموع دارای ۱۵۶ روستاست.
مهمترین ارتفاعات منطقه کوهستانی دالاهو کوه نوا است که آب و هوای معتدل و سرد کوهستانی را برای این منطقه به ارمغان آورده است.
مهمترین رودخانه‌های شهرستان دالاهو رودخانه کرند است و از دیگر رودخانه های آن می‌توان به زمکان، هورو و بریشاه اشاره کرد.
به جرات می‌توان گفت این شهرستان دیدنی بیشتر زیبایی توصیف ناپذیرش را مدیون سرابها و رودخانه‌های خروشان است که از مهمترین آنها می‌توان سراب خروشان شالان یا همان ریجاب را نام برد.
سراب کرند غرب، رشمینه قورچی باشی ، سفرشاه ، قلعه زنجیر و تختگاه جهانبخش هم از دیگر رودخانه‌های این منطقه است.
وجود طبیعت بکر و جلوه‌های طبیعی منطقه ریجاب ازجمله جنگلها، کوهستانهای مرتفع ، کوه دالاهو ، رودخانه‌ها ، دره‌ها و چشمه‌ها این منطقه را از سایر مناطق استان متمایز کرده است.
مردمان ساکن دالاهو از اقوام کرد هستند که به زبان کردی و گویشهای جافی ، کلهری و قلخانی تکلم می‌کنند.
مردم ساده و صمیمی این منطقه همچنان لباسهای محلی خود را می‌پوشند که صفا و صمیمیت آنها را در چشم مسافران دو چندان می‌کند.
از پوشاک مردان می‌توان شیه و ، شلوار جافی ، کوله بال ، کلاو ، کلاش و از پوشاک زنان شیه و ، پاپوش ، جلسقه ، ماشته ، سرون ، سلته و زبون را نام برد.
تنبور مهمترین ساز منطقه دالاهو است که قدمتی هزار ساله دارد.
این شهرستان جاذبه‌های بی‌شماری دارد که از آن میان می‌توان به روستای دیدنی شالان اشاره کرد که همواره پذیرای گردشگران بسیاری است.
این روستا در ۲۳ کیلومتری سرپل ذهاب و ۱۴۰ کیلومتری کرمانشاه واقع است.
آب و هوای آن در فصول بهار و تابستان خنک و در پاییز و زمستان سرد و برف گیر است.
رودخانه پرآب الوند در جنوب روستا جریان دارد.
روستای شالان به سبب درختان بسیار بلند و پوشش سبز ، چشمه‌ها ، سرچشمه رودهای کوچک ، زیارتگاه عبدالله ابن عمر، جنگلهای انبوه و گسترده، باغات گردو، انار و انجیر کوهی از تفرجگاه‌های زیبا و کم نظیر استان است که مورد توجه گردشگران بسیاری است.
از دیگر روستاهای این منطقه می‌توان روستای حریر را نام برد.
روستای حریر به دلیل برخورداری از موقعیت طبیعی و اقلیمی مطلوب ، مناظر و جلوه‌های طبیعی منحصر به فردی دارد، مراتع سبز و حاصلخیز روستا بویژه در بهار و تابستان و پاییز زیباییهای شگفت‌انگیز و جلوه‌های جذابی پدید می- آورد.
یکی از چشم‌اندازهای بسیار زیبای روستا، مناظر اطراف سراب حریر می‌باشد که از درختان بلند، گیاهان و گلهای وحشی پوشیده شده است.
روستای سرخه دیزه، نیز از دیگر جاذبه‌های این شهرستان است که به سبب استقرار در کوهپایه و اقلیم معتدل، طبیعت زیبا و استقرار عشایر و فصل کوچ دارای جذابیت بسیار است.
علاوه بر زیباییهای بی‌شمار طبیعی در این شهرستان جاذبه‌های تاریخی نیز وجود دارد که همواره مورد توجه گردشگران است، از جمله می‌توان به قلعه یزدگرد اشاره کرد.
مجموعه بنای یادمانی قلعه یزدگرد در ۱۸ کیلومتری سه راهی ریجاب به سر پل ذهاب قرار دارد.
این مجموعه با وسعت حدود ۴۰ کیلومتر مربع از سمت شمال غرب با پرتگاه تندی به جلگه ذهاب و از طرف شمال و شرق به صخره‌های پلکانی دالاهو منتهی می‌شود.
بر اساس کاوشهای باستان شناسی زمان ساخت این مجموعه به دوره ساسانی و یا اواخر دوره اشکانی بر می‌گردد.
این مجموعه شامل چند محوطه از جمله دیوار گچ، آشپزخانه، دروازه، جای دار، تپه رش ، قلعه یزدگرد ، گچ گمبد ، قلعه داور، نقاره خانه و آسیاب است.
از دیگر جاذبه‌های این شهرستان می‌توان مسجد عبدالله ابن عمر را نام برد.
مسجد عبدالله ابن عمر یکی از مساجد صدر اسلام است که در روستای شالان قرار دارد، شالوده این بنا بر روی بنایی که به قبل از اسلام تعلق داشته ساخته شده است.
مسجد به شکل مستطیل و به ابعاد ۷.۱۰ در ۱۸ متر است، شبستان مسجد دارای هشت ستون در دو ردیف موازی است.
محراب مسجد بر خلاف سایر مساجد اسلامی از دیوار جنوبی بیرون نیامده بلکه به وسیله گچ بری به دیوار مسجد اضافه شده است.
منبر پنج پله‌ای مسجد پشت به محراب ساخته شده و مصالح آن سنگ و گچ است.
مناره مسجد در جنوب غربی پشت بام دارای ۲۱ پله مثلثی شکل است در بالای آن نیز گنبدی مخروطی قرار دارد.
از دیگر آثار تاریخی این شهرستان مقبره ابودجانه است.
در نزدیکی ریجاب قبرستانی از صدر اسلام با تعدادی آرامگاه به سبک چهار طاقی‌های دوره ساسانی است.
در میان قبور بنای عظیمی دیده می‌شود که در میان اهالی محل به مقبره ابودجانه معروف است، ابودجانه از یاران با وفای پیامبر (ص) در جنگ احد بوده است.
یکی دیگر از جاذبه‌های این شهرستان مقبره بابا یادگار در نزدیکی قلعه یزدگرد است که از زیارتگاه‌های پیروان اهل حق به شمار می‌رود.
این بنا از نظر معماری به صورت فضای مربعی شکل است بر روی آن گنبد مخروطی شکلی قرار گرفته و سطوح داخلی و خارجی بنا به وسیله ملات گچ اندود شده است.
از مهمترین صنایع دستی شهرستان دالاهو می‌توان به قالی بافی ، چاقوسازی ، فلز کاری ، ساخت ادوات موسیقی ، موج (چادر شب) گلیم ، گیوه و سبد اشاره کرد که در نهایت چیره‌دستی توسط هنرمندان این دیار تهیه می‌شود.
مهمترین سوغات این شهرستان به دلیل وجود باغهای پر بار انگور ، گردو است.
همچنین گردشگران می‌توانند از نخود و روغن حیوانی مرغوب این دیار تهیه و به عنوان سوغاتی با خود به همراه ببرند.
اکنون در آستانه بهار طبیعت و نوروز مسافران و گردشگران بسیاری به سیر و سیاحت در منطقه دالاهو مشغولند تا دمی دور از هیاهوی زندگی شهری، آرامش و آسایش را از لابه‌لای زیباییهای بی‌شمار و بکر این بهشت زمینی هدیه بگیرند.

منبع: پروزنامه جام‌جم