خلخال را باید با زیبایی هایش دید

منطقه ای بسیار سرسبز و تقریبا" سردسیر در استان اردبیل و در دامنه کوه هایی با جنگلهایی بسیار زیبا و طبیعی واقع شده است که در اطراف آن شهرهای هروآباد، گیوی، هشتجین، سنجبد، باجیلار داغی و خوجین مرکزیت خاصی به این شهر زیبا داده است. این منطقه جذاب و دلنشین که هر بیننده ای را ناخودآگاه به طرف خود جلب می کند، شهرستان خلخال است.
خلخال و شهرهای تابعه آن با مکان های سیاحتی و زیارتی، فرهنگی و باستانی و جاذبه گردشگری فراوانی که در دل خود جای داده است، همواره در دید و نظر تمامی سیاحان هموطن و حتی خارجیان مقیم ایران بوده و با کمی همت و پشتکار توانایی جذب توریت انبوه را نیز داراست. از مشاغل عمده در این شهرستان می توان از باغداری، کشاورزی و دامداری نام برد که در کنار صنایع به وجود آمده جدیدالتاسیس در این شهرستان همواره بافت محلی این منطقه از کشور ار حفظ کرده و با حفظ طبیعت توسط اهالی بومی منطقه و تولید باغ های سرسبز و زمین های پربار و دام های پروار شهرت فراوانی در این زمینه کسب کرده است. از مکان های بسیار دیدنی خلخال می توان از خوجین، شهرک کوچکی که در میان باغ های بسیار بزرگ و سرسبز و چشمه ای بسیار زیبا که از دل کوه های خلخال سرچشمه گرفته و نام «ازنوبلاغی» را همراه خود دارد، نام برد. «ازنوبلاغی» یکی از چشمه های پرآبی است که تمامی باغات و زمین های خوجین و هروآباد و روستاهای اطراف آن را آبیاری کرده و به رودخانه خلخال، فیروزآباد ریخته و در نهایت به رود زیبای قزل اوزن متصل می شود. زیارتگاه بزرگی نیز در دل کوه سید دانیال و در قریه خانگاه وجود دارد که به گفته اهالی منطقه از اولاد امام موسی کاظم (ع)است.
از دیگر مکان های بسیار دیدنی و جذاب خلخال می توان از چشمه آب گرم گیوی نام برد. گیوی شهر کوچکی است که در نزدیکی خلخال قرار دارد و هر ساله تعداد بسیاری از هموطنان برای درمان دردهای مفصلی و پوستی و دیگر بیماری ها به آب گرم و شفابخش این شهر کوچک پناه می آورند. این چشمه با خاصیت های درمانی فراوان در راه خلخال – اردبیل و در کنار شهر گیوی در میان دو کوه و در دره ای عمیق قرار گرفته است. این بخش از خلخال نیز دارای باغات میوه فراوان و کوه های زیبا و مکان های دیدنی فراوان است. از مکان های دیدنی آن می توان به پلی قدیمی که میان جاده گیوی – فیروزآباد قرار دارد، نام برد. این پل که در ایام گذشته به دست آلمان ها ساخته شد، از استواری خاصی برخوردار است و برای عبور و مرور میان روستاها و شهرهای اطراف ایجاد شده است. در کنار این جاده روستاهای منطقه «باجیلار داغی» با دشت های وسیع عدس، نخود و لوبیا و گندم و جو قرار دارند که کوه بلندی به نام کوه «پیر عباس» نیز با جنگلی طبیعی در اطراف آن و درخت های کاج و میوه های خودرو مثل زالزالک و گلابی و آلبالو و شاتوت کوهی، این منطقه از شهرستان خلخال را به جایی منحصر به فرد برای گشت و گذار تبدیل کرده و کمی آنطرفتر در روستای «مشگول» مسجدی وجود دارد، با منبری بسیار قدیمی با پایه های بلند چوبی و بدنه ای منبت کاری شده از آیات قرآن که توسط استادان قدیم این فن منبت شده و به منبر عبدالله مشهور است. این مسجد به تازگی توسط عده ای از خیر خواهان ساخت مجدد شده و منبر آن فعلا" جزو آثار تاریخی و بلا استفاده است. ضمنا" کوه بلندی در این منطقه به نام پویشا وجود دارد که دیواره آن بسیار بلند بوده و گفته می شود، در ایام قدیم کمین گاه اشراری بوده که همواره در آنجا اتراق می کردند و با نیروهای دولتی می جنگیدند.
روستای افشار نیز روبروی همین کوه پویشا واقع شده است. در نزدیکی این روستا و بر روی رود قزل اوزن پلی با قدمت تاریخی به نام پل پرده لس وجود دارد که با پایه ای از سنگ های صیقلی و بدنه ای از آجر و ملات ساروج و طاقی آجری محل عبور کاروان های زنجان، اردبیل، باکو و جاده ابریشم بوده و این کاروان ها در کاروانسرایی که در ملک افشار قرار گرفته است و لی در حال حاضر مخروبه است، اتراق می کردند. قابل ذکر است یک چشمه از این پل توسط یکی از مالکین دوره قاجار به نام امیرتیمورخان و پدر علی خان پروین که در آن دوره شهرت بسیاری داشتند، خراب شد، ولی پایه های این پل به قدری محکم و استوار است که اگر قسمت مخروبه را مجددا" بازسازی کنند، از این پل سال های بسیار دیگری برای رفت و آمد می توان استفاده کرد.
به خاطر شیب های فراوان و تند کوه ها در این قسمت از شهرستان خلخال آب رودخانه قزل اوزن با سرعت زیاد از بالا و از طرف زنجان و میانه به طرف منجیل سرازیر شده و حوضچه های پرآبی را به وجود آورده که اهالی منطقه در فصل تابستان از این حوضچه ها برای شنا کردن و ماهیگیری استفاده می کنند. در فصل کم آبی نیز ماهی های فراوانی را در این حوضچه ها می توان یافت. شهرستان خلخال به جز موارد ذکر شده، دارای مناطق بسیار دیدنی دیگری نیز است که فقط با سفر به آنجا و دیدن آن مناظر می توان به زیبایی های آن پی برد.