تننت، دیوید هیلت

[deyvid hilt tǝnǝnt]
David Hilt Tennent

(ت. جینزویل، ویسکانسین، 7 خرداد 28/1252 مه 1873؛ و. برین مار، پنسیلوینیا، 24 دی 1319/ 14 ژانویه‌ی 1941)، زیست شناسی.
تننت یکی از چهار فرزند تامس تننت، مقاطعه کار، و همسر دوّمش، مری هیلت، بود. تامس از همسر اوّلش نیز دو فرزند داشت. به این لحاظ دیوید خردسال در خانواده‌ای بزرگ رشد یافت، و دوران طفولیّت را در شرایط نسبتاً سخت و دشواری بسر برد. وی خیلی زود شیفته‌ی کسب دانش شد و امید داشت که پزشکی بخواند، ولی مرگ نابهنگام پدرش در 1272 وی را از این امر باز داشت. او ابتدا جواز داروفروشی گرفت، سپس در 1274 به کالج آلیوِت در میشیگان راه یافت، و در آنجا در 1279 مدرک لیسانس گرفت. در 1283 از دانشگاه جانز هاپکینز، که وی در آنجا زیر نظر و. ک. بروکس تلمّذ کرده بود، مدرک دکتری گرفت.
تننت، زمانی که دانشجوی فوق لیسانس بود، یک سال را به عنوان مربی علی البدل در کالج رندالف مِیکن گذراند. در 1283 مربی زیست‌اسی در کالج برین مار شد، و در آنجا به مدت سی و چهار سال تدریس کرد. پس از بازنشستگی تا هنگام مرگ در آنجا به عنوان استاد تحقیق به کار اشتغال داشت. در 1288 تننت با استرمَداکس ازدواج کرد؛ تنها فرزند ایشان، دیوید مداکس، که در 1293 متولد گشت، پژوهشگری در رشته‌ی زیست‌شیمی شد.
بخش عمده‌ی کار تننت در زیست‌‌شناسی دریایی بود، و در اصل شامل آزمایش‌هائی در مورد تخم‌های دریایی می‌شد. هنگامی که دانشجوی فوق لیسانس بود، چندین تابستان را در آزمایشگاه‌های شیلات امریکا در بوفرت، کرولاینا [ کارولینا]ی شمالی گذراند؛ سپس تابستان‌های چندی را در درای تورتیوگس در آزمایشگاه زیست‌‌شناسی مؤسسه‌ی کارنگی گذراند. وی همچنین در تعداد دیگری از آزمایشگاه‌های دریایی در ایالات متحد و خارج کار کرد، و دو دوره‌ی فرصت مطالعاتی را در ژاپون بسر برد.
تننت بیشتر تلاش خود را در مطالعه‌ی تکامل خارپوست متمرکز ساخت. علاقه‌ی خاصّ وی به نقش هسته بود، که هم به عنوان رویان‌شناس و هم به عنوان یاخته‌شناس آن را مورد مطالعه قرار داد. مهمترین بررسی‌های او در زمینه مطالعه‌ی دورگه شدن خارپوستان بود.
تننت باروری‌های دورگه‌ای را بین گونه‌ها، جنس‌ها، راسته‌ها، و رده‌های مختلف خارپوستیان انجام داد. وی دریافت که تخم‌های بعضی از گونه‌ها (نظیرLytechinus)، وقتی که در معرض کاتیون‌های یک ظرفیتی قرار گیرند، با سهولت بیشتری می‌توانند با منی دانه بیگانه بارور شوند تا با منی دانه گونه‌های خودی. مشخص شده بود که در دو رگه‌ها غالباً رنگینتنها (کروموزومها) از دوکها، در ضمن تقسیم یاخته‌ای غیرمستقیم (mitosis)، حذف می‌شوند. تننت، که یاخته‌شناس زبردستی بود، شناخت دقیقی درباره‌ی پیکربندی‌های مجموعه‌های رنگینتنی بدست آورد و از این راه ثابت کرد که رنگینتنهای پدری بوده‌اند که، احتمالاً در نتیجه‌ی ناسازگاری بین میانمایه (سیتوپلاسم) مادری و رنگینه‌ی (کروماتین) پدری، حذف شده‌اند. وی همچنین نشان داد که، بر اساس تعداد رنگینتنهای حذف شده‌ی پدری، رویان کمابیش و گاهی منحصراً، زیر نفوذ رنگینتنهای مادری رشد و نمو می‌کند. تننت برای اولین بار بین خود تنان (autosomes) و رنگینتنهای جنسیِ تعدادی از خارپوستان فرق گذاشت؛ و با جفت گیری دو نوعی که از نظر شکل رنگینتنهای جنسیشان اختلاف داشتند، وی برای نخستین مرتبه ثابت کرد که توتیای دریاییِ نر دوجنسی است.
تننت، نظیر بووری و دریش که قبل از تننت دست به تحقیق زده بودند، مایل بود مدت زمانی را که رنگینتنهای پدری اولین تأثیر آشکار خود را در رشد و نمو ظاهر می‌سازند مشخص نماید. برای روشن کردن این نکته، بووری فقط آزمایش‌هائی مقدماتی انجام داده بود، و دریش فقط آزمایش‌هائی خام و ناشیانه. با آمیزش دادن گونه‌هائی که بوضوح در چندین ویژگی با هم اختلاف داشتند، تننت این استنتاج‌های بووری و دریش را تأیید کرد که عوامل مادری در نخستین مراحل رشد دخالت دارند، و عوامل پدری در مراحل بعدی تأثیر می‌گذارند. خدمت مهم دیگر تننت به مطالعه در آمیزش خارپوستان اثبات این نکته بود که با تغییر غلظت یون ئیدروژن آب دریا که دورگه‌ها در آن نگهداری می‌شوند می‌توان در سیر تحول به سوی مشخصات گونه‌های مادری یا پدری تغییراتی ایجاد نمود.
اگرچه وی هرگز در بررسی‌هایش یک نوآور کامل نبود، مهارت، احتیاط، بی‌غرضی، و صبر و حوصله‌ای که تننت با یاری آنها کار می‌کرد وی را قادر ساختند که حقایق مربوط به یاخته‌‌شناسی و تکامل را که صرفاً از جانب تعدادی از پیشینیان مبتکرتر او بیان شده بود بر پایه‌ای استوار مستقر سازد.

کتابشناسی
مفصل‌ترین زندگینامه‌ی تننت، همراه با کتابشناسی کاملی از نوشته‌هایش، مقاله‌ای است با عنوان « Biographical Memoir of David Hilt Tennent 1873-1941»، از م.گاردنر، در BMNAS، 26(1951) 99-119.

منبع مقاله:
گیلیپسی، چارلز کولستون، (1387) زندگینامه‌ی علمی دانشوران، ترجمه احمد آرام ... [و دیگران]، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ اول.