گردش خون ضعیف در پاها

گردش خون ضعیف در اندام‌های تحتانی هنگامی رخ می‌دهد که در رگ‌های تأمین کننده‌ی خون پلاک ایجاد می‌شود. با کاهش جریان خون در پاها علایمی مانند درد ، بی‌حسی یا احساس مور مور شدن ایجاد می‌شود. مقاله‌‌ی زیر به ارائه‌ی اطلاعات درباره‌ی عوامل تأثیر گذار بر این مشکل می‌پردازد.
خون مایعی تخصص یافته در بدن است که انجام عملکرد حیاتی انتقال اکسیژن و مواد مغذی به بخش‌های مختلف بدن را بر عهده دارد. خون دارای اکسیژن و مواد مغذی پمپاژ شده توسط قلب به وسیله‌ی سرخرگ‌ها به سلول‌ها ، بافت‌ها یا اندام‌های بدن حمل می‌شود در حالیکه خون فاقد اکسیژن توسط سیاهرگ‌ها به قلب بازگردانده می‌شود. سیاهرگ‌های ریوی یک استثناء می‌باشد چرا که خون دارای اکسیژن را از ریه‌ها به قلب حمل می‌کند.
اگر رگ‌های تأمین کننده‌ی خون به قسمت خاصی از بدن به طور کامل یا جزئی مسدود شود، به خاطر کاهش جریان خون علایم مختلفی می‌تواند به وجود آید. مشکلات گردش خون همچنین می‌تواند به خاطر کارکرد صحیح دریچه‌های موجود در رگ‌ها به وجود آید. تحت چنین شرایطی، از بازگشت خون فاقد اکسیژن به قلب جلوگیری می‌شود. این باعث تجمع خون در رگ‌ها می‌شود.
بیماری عروق محیطی PVD اصطلاحی است که برای شرایط مرتبط با مسدود شدن رگ‌هایی که در مغز یا قلب ندارد به کار برده می‌شود. اختلالات عروق محیطی اغلب با کاهش جریان خون در پاها همراه است. افرادی که سبک زندگی خوبی ندارند اغلب به مشکلات گردش خون مبتلا می‌شوند.

عوامل مؤثر

بیماری شریان محیطی PAD که با تنگ شدن و سخت شدن رگ‌های محیطی همراه است اغلب دلیل اصلی ایجاد گردش خون ضعیف در پاها می‌باشد. این بیماری با ایسکمی همراه است که در آن خون کافی به بافت‌ها نمی‌رسد. ایسکمی ممکن است حاد یا مزمن باشد. ایسکمی ممکن است به خاطر سخت شدن رگ‌ها ، به خاطر ایجاد پلاک در دیواره‌ی رگ‌های محیطی یا تشکیل لخته‌های خونی ایجاد شود. هنگامی که رگ‌ها سخت می‌شود، جریان یافتن خون از میان آن‌ها دشوار می‌شود. این همچنین ممکن است باعث تنگ شدن رگ‌ها شود. کاهش جریان خون همچنین می‌تواند به خاطر مسدود شدن رگ‌های محیطی به خاطر تشکیل لخته‌ی خون ایجاد شود. لخته‌های خونی ممکن است به خاطر پارگی پلاک‌ها تشکیل شود. ترومبوز به لخته‌ی خون گفته می‌شود که در رگ‌ها تشکیل می‌شود و آمبولی به لخته خونی گفته می‌شود که ممکن است از محل اصلی خود به رگ‌ها حرکت کند.

عوامل خطر

چاقی عامل خطری برای PAD است. شلی یا اختلال در راه رفتن ممکن است در افراد چاق مبتلا به PAD تشدید شود. افراد سیگاری و افرادی که از کم خونی رنج می‌برند نیز در معرض خطر ابتلا به PAD هستند. افرادی که بستری می‌شوند و یا تحرک جسمی ندارند نیز از گردش خون ضعیف در پاهاه رنج می‌برند. شرایطی که ممکن است فرد را در معرض ابتلا به گردش خون ضعیف در پاها قرار دهد عبارت است از:
• فشار خون بالا
• کلسترول بالا
• دیابت
• بیماری قلبی
• سکته
• بیماری کلیوی
• استفاده‌ی طولانی مدت از مهارکننده‌های بتا
بیماری‌های مرتبط با گردش خون ضعیف در پاها
گردش خون ضعیف در پاها را می‌توان در اختلالات عروق محیطی که سرخرگ‌ها و سیاهرگ‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد مشاهده کرد.

بیماری برگر

بیماری برگر یک بیماری نادر است که با التهاب در رگ‌های بازو‌ها و پاها همراه است. مسدود شدن رگ‌های خونی توسط لخته‌های خونی تأثیر عکسی بر روی گردش خون دارد. افراد مبتلا دچار درد ، رنگ رفتگی پوست یا لنگش می‌شوند. عفونت یا قانقاریا با این بیماری در ارتباط است.

ترومبوز ورید عمقی

ترومبوز ورید عمقی DVT با تشکیل لخته‌ی خون در سیاهرگی که در قسمت عمیق میان ماهیچه‌ها قرار دارد همراه است. لخته‌ی خون معمولاً در سیاهرگی ایجاد می‌شود که در میان عضله‌ی ساق پا و ران قرار دارد. این بیماری ممکن است باعث ایجاد درد و تورم شود. رنگ رفتگی پوست نیز ممکن است مشاهده شود. آمبولی ریوی از عوارض تهدید کننده‌ی DVT است که در آن لخته‌ی خونی شکسته شده و به ریه‌ها منتقل می‌شود و به موجب آن باعث ایجاد انسداد می‌شود.

ترومبوفلبیت

اصطلاح فلبیت به التهاب رگ اشاره می‌کند. ترومبوفلبیت هنگامی رخ می‌دهد که التهاب توسط لخته‌ی خون ایجاد می‌شود. لخته‌های خونی در هنگام ایجاد جراحت می‌توند تشکیل شود. افراد مبتلا به اختلالات لخته شدن خون در معرض خطر جدی ابتلا به این بیماری قرار دارند. احتمال تشکیل لخته‌های خونی در افرادی که برای مدت طولانی بستری می‌شوند بالاست. ترومبوفلبیت همچنین می‌تواند باعث ایجاد DVT شود.

رگ‌های واریسی

عبارت رگ‌های واریسی به رگ‌های بزرگ شده یا پیچیده‌ شده‌ای گفته می‌شود که در زیر پوست قابل مشاهده است. رگ‌های واریسی را عمدتاً در پاها می‌توان یافت. رگ‌های واریسی هنگامی ایجاد می‌شود که دریچه‌های موجود در رگ‌ها به درستی کار نمی‌کند و خون به جای جریان یافتن در مسیر قلب در رگ‌ها تجمع می‌یابد. رگ‌های واریسی ممکن است باعث ایجاد درد یا تورم در پاها شود.

علایم و تشخیص

گردش خون ضعیف خود را از طریق علایم بسیاری نشان می‌دهد. این علایم عبارت است از:

• شروع درد و گرفتگی عضلات هنگام راه رفتن
• ضعف و احساس خستگی در پاها
• هنگام راه رفتن یا ورزش کردن احساس درد شروع می‌شود و با استراحت کردن از بین می‌رود
• رنگ پوست پاها خصوصاً در قسمت عضلات ساق پا متمایل به آبی تغییر رنگ پیدا می‌کند
• بی‌حسی یا احساس مور مور شدن در پاها
• متورم شدن پاها
• سرد بودن پاها یا دست‌ها
تست‌های تشخیصی خاصی توسط پزشکان برای پیدا کردن دلیل زمینه‌ای انجام می‌شود. این‌ها عبارت است از:
• سونوگرافی داپلر
• آنژیوگرافی رگ‌های پا
• آنژیوگرافی مغناطیسی یا سی تی آنژیوگرافی
• مقایسه‌ی سطح فشار خون در بازوها و مچ پا

روش‌های درمانی

روش درمانی می‌تواند بسته به دلیل زمینه‌ای و شدت انسداد متغیر باشد. روش درمان می‌تواند شامل دارو درمانی ، جراحی ، حرکت درمانی و غیره باشد. تغییر در سبک زندگی بخش جدایی‌ناپذیری از فرآیند درمان می‌باشد. در زیر به روش‌های درمانی که ممکن است توصیه شود اشاره شده است.
اگر گردش خون توسط لخته‌های خونی تحت تأثیر قرار بگیرد، فرآیند درمان ممکن است شامل استفاده از داروهای ضد انعقاد یا داروهای از بین برنده‌ی لخته باشد.
اگر رگ‌ها تنگ شود، فرآیند درمان ممکن است شامل روش‌های جراحی مانند جراحی بای پس شریان محیطی ، آنژیوپلاستی ، پیوند رگ خونی ، از میان برداشتن پلاک با دستگاه برش دهنده یا جراحی باز برای برداشتن پلاک باشد.
برای افراد مبتلا به لنگش متناوب ممکن است داروهای گشاده کننده‌ی عروق خونی تجویز شود.
داشتن رژیم غذایی و ورزشی متعادل و مناسب به تقویت سیستم گردش خون کمک خواهد کرد.
اگر گردش خون ضعیف به خاطر مواردی مانند دیابت ، فشار خون بالا ، بیماری‌های قلبی و کلیوی و غیره ایجاد شود، درمان بیماری زمینه‌ای ضروری است.
اگر چه دارو درمانی یا استفاده از روش‌های درمانی دیگر می‌تواند به کاهش علایم کمک کند ولی افراد مبتلا باید تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کنند. از آنجایی که چاقی عامل خطری برای PAD به حساب می‌آید، نیاز است که از لحاظ فیزیکی فعال باشیم و رژیم غذایی کم چرب و با فیبر بالا داشته باشیم. بهتر است مصرف سیگار را ترک کنیم چرا که این کار خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌هایی که باعث ایجاد گردش خون ضعیف می‌شود را کاهش می‌دهد. اگر گردش خون ضعیف پاها درمان نشود می‌تواند منجر به ایجاد قانقاریا شود.