درمان کبد چرب

وجود چربی بیش از حد در کبد مطمئناً برای سلامتی خوب نخواهد بود. این مقاله در این خصوص توضیح می‌دهد که چگونه اقدامات ساده‌ای مانند رعایت رژیم غذایی متعادل و ورزش منظم می‌تواند به کاهش علائم بیماری کبد چرب کمک نماید.
تجمع بیش از حد چربی در کبد را «بیماری کبد چرب» (fatty liver) گویند. که می‌تواند بیماری کبد الکلی (ALD) و یا بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) باشد. چنانچه چربی موجود در کبد بیش از 5٪ تا10٪ از وزن کبد را تشکیل دهد، گفته می‌شود که فرد مبتلا به بیماری کبد چرب شده است. افرادی که از چاقی رنج می‌برند و کسانی که بیش از 30 سال سن دارند، بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری بوده، و در نتیجه، نیاز به انجام برخی راهکارهای درمانی دارند. همانطور که از نام آن پیداست، سوء مصرف الکل منجر به بیماری کبد الکلی می‌شود. ژنتیک نیز نقش مهمی در این بیماری ایفا می‌کند. پیروی از رژیم غذایی اشتباه، مصرف بیش از حد آهن، ابتلاء به هپاتیت نوع C، چاقی، و غیره، برخی از علل عمده‌ی بیماری کبد الکی به شمار می‌روند.
بیماری مزمن کبد چرب غیر الکلی(NAFLD)، و یا هپاتیت استئاتوز غیر الکلی (nonalcoholic steatorrhoeic hepatosis) (NASH، که افرادی را که مقدار کمی الکل مصرف می‌کنند و یا اصلاً از نوشیدنی‌های الکلی استفاده نمی‌‌نمایند، تحت تأثیر قرار می‌دهد) کاملا متداول می‌باشد. سلول‌های درون کبد، هنگامی که توسط چربی فراگرفته می‌شوند، موجب بزرگ شدن کبد (التهاب کبد) می‌گردند. به محض آنکه ابتلاء به این بیماری مورد تأیید قرار گرفت، نیاز مبرمی به درمان آن وجود خواهد داشت. با گذشت زمان، سلول‌های کبدی ممکن است توسط بافت اسکار (بیماری بنام سیروز کبدی) جایگزین شوند. این بیماری به طور جدی می‌تواند عملکرد کبد را تحت تأثیر قرار داده و ممکن است به نارسایی کبد، سرطان کبد و یا سیروز کبدی منجر شود. مطالعات نشان می‌دهند که NAFLD احتمال خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی در کودکانی که دارای اضافه وزن بوده و یا دچار چاقی می‌باشند را افزایش می‌دهد.
این یک تصور اشتباه است که خوردن غذاهای چرب منجر به این بیماری می‌شود. این عارضه به این دلیل ایجاد می‌شود که کبد قادر به شکستن راحت چربی نیست. علت دقیق این بیماری همچنان ناشناخته بوده، اما مطالعات نشان می‌دهند که عوارض مختلفی مانند مقاومت به انسولین، چاقی، داشتن کلسترول بالا یا سطوح تری گلیسیرید، سوء تغذیه، هپاتیت ویروسی، دیابت، رشد بیش از حد باکتری در روده‌ها، استفاده از داروهای خاص، و غیره، خطر ابتلا به بیماری کبد چرب را افزایش می‌دهند. درمان آن ممکن است با توجه به علت زمینه‌ای و شدت علائم متفاوت باشد. بیماری کبد چرب غیر الکلی ممکن است هیچ علامت و نشانه‌ای نشان ندهد. می‌توان آن را در طول معاینات منظم مورد شناسایی و تشخیص قرار داد. برخی افراد ممکن است دچار خستگی، کاهش وزن، درد در سمت راست قسمت بالای شکم گردند. چنانچه شما از این بیماری رنج می‌برید، به منظور رهایی از این مشکل، نیاز است برخی درمان‌هایی که در ارتباط با کبد چرب می‌باشند را اتخاذ و اعمال نمایید.

گزینه‌های درمانی

تشخیص زود و درمان به موقع می‌تواند از سرطان یا سیروز کبدی جلوگیری نماید.

✦ انجام حرکات ورزشی

مهم‌ترین و مؤثرترین راه‌ درمانی به شمار می‌رود. علت اصلی این بیماری چاقی است، و اضافه وزن صرفاً این مشکل را بدتر می‌سازد. کسانی که سبک زندگی بیحرکتی دارند و اصلاً ورزش نمی‌کنند یا خیلی کم به ورزش می‌پردازند، بیشتر در معرض ابتلا به کبد چرب قرار خواهند داشت. این افراد نیاز دارند یک برنامه‌ی ورزشی مناسب را برای خود ایجاد کرده و به طور منظم به آن پایبند باشند. مطالعات نشان می‌دهند که کاهش وزن می‌تواند به معکوس ساختن NASH کمک نماید. عدم انجام این کار تنها موجب بزرگتر شدن مشکل خواهد شد.

✦ رژیم غذایی

بدن شما نیاز به تأمین مواد مغذی در مقادیر بالا و سالم داشته و پیروی از یک رژیم غذایی متعادل بهترین هدیه‌ای است که می‌توانید به بدن خود دهید. میزان مصرف قند خود را کمتر کرده و مواد غذایی که حاوی روغن، پیه و چربی نباشند را مصرف نمایید. کربوهیدرات‌های پیچیده را به جای کربوهیدرات‌های تصفیه شده در رژیم غذایی خود جای دهید. نان، غلات و حبوبات، برنج، سیب زمینی، ذرت، شکر، و غیره، بایستی در حد اعتدال (به مقدار متوسط) مصرف شوند. با این کار در دراز مدت، بدن شما با مشکلات کمتری در ارتباط با سلامتی مواجه خواهد شد. چنانچه ابتلا به دیابت علت این بیماری باشد، مصرف داروهای تجویزی و تغییر رژیم غذایی و شیوه‌ی زندگی امری‌ کاملاً حیاتی برای فرد به حساب می‌آید. درمان‌های طبیعی مانند رژیم قند خون پایین و ورزش منظم می‌تواند به کنترل این بیماری کمک کند. بیماران مبتلا به بیماری سلیاک (celiac) بایستی یک رژیم غذایی فاقد گلوتن را به طور اکید رعایت نمایند. این امر می‌تواند تجمع چربی در کبد را معکوس سازد. وارد نمودن مواد غذایی غنی از آنتی اکسیدان (مانند ویتامین های E وC) به رژیم غذایی می‌تواند به محافظت از کبد کمک نماید. این مواد غذایی می‌توانند آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد را کم کرده، خنثی ساخته و یا از بین ببرند. بر اساس تحقیق صورت گرفته، کافئین موجود در قهوه همچنین می‌تواند کبد را از آسیب محافظت کند. پروبیوتیک‌ها (باکتری‌های مفید) می‌توانند به کنترل رشد بیش از حد باکتری‌ها در روده‌ها کمک نمایند.

✦ کلسترول

یکی دیگر از راه‌های درمانی ساده، کاهش میزان کلسترول در رژیم غذایی است. سطح کلسترول خون تا حد زیادی بر سلامت کبد تأثیر می‌گذارد. بنابراین، بهترین درمان برای بیماری کبد چرب، مصرف کمتر گوشت و مصرف بیشتر میوه و سبزیجات است.

✦ اجتناب از مصرف داروی بیش از حد

برخی از داروها مانند تاموکسی فن، متوترکسات، و غیره، می‌توانند موجب ابتلا به بیماری NAFLD شوند. سعی نمایید مصرف دارو را تا آنجا که امکان دارد کاهش دهید. در واقع وجود داروهای مختلف در بدن در دراز مدت به کبد آسیب رسانده و همچنین سرعت روند بهبودی را کاهش می‌دهند. شیوه زندگی و عادات خود را تغییر دهید، تا بدین سبب به دفعات دچار بیماری نشوید، و با این کار نیاز به مصرف دارو برای هر ناخوشی کوچکی که شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد، کاهش خواهد یافت. و به جای آن بایستی بر تقویت سیستم ایمنی بدن متمرکز شوید.

✦مصرف الکل

این یک واقعیت شناخته شده است که مصرف الکل به کبد آسیب می‌رساند. ترک کامل الکل ممکن است کار دشواری باشد، بنابراین مصرف آن را تحت کنترل قرار دهید. به الکل اعتیاد پیدا نکنید تا نتیجه‌ی آن داشتن کبدی سالم‌تر باشد. الکل همچنین کالری بالایی داشته، بنابراین کنترل آن درمانی است طبیعی که تقریباً تمام متخصصین پزشکی آن را به شما توصیه خواهند کرد. ترک الکل می‌تواند به کاهش علائم ALD و همچنین NAFLD کمک نماید. ترک سیگار نیز می‌تواند به کاهش سطح سموم در کبد کمک کند.
چنانچه علت زمینه‌ای کم کاری غده تیروئید یا غده هیپوفیز باشد، پزشک دارو تجویز خواهد کرد. شما به نوبه‌ی خود می‌توانید عادات اشتباه خود را تغییر داده و اقدامات مذکور را به اجرا در آورید. به نظر می‌رسد شیوه زندگی ناسالم، این روزها به یک هنجار و قاعده در آمده است و تنها خواندن در مورد تغییر و بهبود اوضاع کافی به نظر نمی‌رسد. شما نیاز دارید تا جامه‌ی عمل به آن بپوشانید.
سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه‌ی آموزشی داشته و نبایستی به منظور جایگزین توصیه‌های پزشک متخصص در نظر گرفته شود.