وجود تبخال در دهان

تبخال (Cold sores)، که به آن تاول لب نیز گویند، به دلیل وجود ویروس هرپس ویروس نوع 1 ایجاد می‌شود. این مقاله، اطلاعاتی را در خصوص عوامل موثر، علائم و درمان تبخال فراهم ساخته است.
ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) دارای دو نوع یا گونه می‌باشد. ویروس هرپس سیمپلکس نوع 1 (HSV 1) ارگانیسمی است که علت ایجاد تبخال در دهان می‌باشد. در حالی که HSV-1 عمدتا باعث تبخال دهانی می‌شود، ویروس هرپس سیمپلکس نوع 2 (HSV-2) مسبب به وجود آمدن تبخال تناسلی است. لازم به ذکر است که هر دو این ویروس‌ها می‌توانند موجب ایجاد تبخال در دهان و ناحیه تناسلی شوند. تبخال دهان با تشکیل انبوهی از تاول بر روی لب‌ها و اطراف دهان قابل تشخیص است. این ویروس می‌تواند از طریق تماس مستقیم به دیگران منتقل شود. بنابراین، بوسیدن فرد آلوده، دست زدن به زخم و یا مایع آلوده، یا استفاده‌ی مشترک از ظروف و یا ریش تراش و غیره، می‌تواند موجب انتقال ویروس گردد. این ویروس از طریق وجود تَرکی در پوست اطراف و یا داخل دهان وارد بدن می‌شود. بیش از 80٪ از افراد احتمال دارد با این ویروس آلوده شوند، اما اولین عفونت و یا عفونت اولیه، علائمی را ایجاد نمی‌کند. پس از آن، این ویروس خفته (غیر فعال) باقی مانده و می‌تواند هر چند وقت یکبار فعال شود. داشتن استرس، بیماری، آسیب به لب‌ها، قرار گرفتن در معرض نور خورشید، و غیره، برخی از عواملی هستند که می‌توانند شیوع و وقوع آن را موجب شوند.
علائم
عفونت اولیه
هر چند عفونت اولیه معمولا علائمی را ایجاد نمی‌کند، اما کودکان زیر پنج سال ممکن است با علائمی مانند تب، سردرد، ورم (التهاب) دردناک لثه و تاول‌هایی در داخل دهان (ورم مخاط دهان و لثه) روبرو شوند. در مورد بزرگسالان، عفونت اولیه می‌تواند گلو درد، تورم لوزه‌ها، تب، و سردرد را موجب شود.
علائم را می‌توان بر اساس مراحل آن طبقه‌بندی کرد: این علائم شامل:
 خارش و سوزن سوزن شدن یا احساس سوزش در روز اول و دوم تجربه می‌شود. این علائم در ناحیه‌ای که تاول‌ها در نهایت ظاهر می‌شوند، احساس می‌شوند. این مرحله همچنین به مرحله‌ی پیش نشانه و یا نشانه‌ی آغازین بیماری اشاره دارد.
 انبوهی از تاولهای پر از مایع در روز دوم و سوم ظاهر می‌شوند.
 مرحله‌ی تراوش مایع، با پارگی تاول و تشکیل یک زخم دردناک قابل تشخیص بوده، بطوریکه این مایع به بیرون تراوش می‌کند. لازم به ذکر است که تماس با این مایع می‌تواند موجب انتقال ویروس گردد.
 در مرحله‌ی کِبِره شدن، زخم خشک شده و در نتیجه منجر به شکل‌گیری زخمی با پوسته‌ای قهوه‌ای می‌شود.
 در مرحله درمان، کبره، پوسته پوسته شده و کنده می‌شود، در نتیجه تشکیل دلمه‌ای کوچکتر را داده و پس از آن، زخم بهبود می‌یابد. و هیچ گونه جای زخمی باقی نمی‌گذارد.
درمان و اقدامات پیشگیرانه
این عفونت به مدت 10 تا 14 روز به طول می‌انجامد. هر چند هیچ درمانی برای تبخال وجود ندارد، اما علائم را می‌توان با کمک داروهای خاصی کاهش داد. داروهای ضد ویروسی مانند پنسیکلوویر (penciclovir)، فامسیکوویر (famciclovir)، والاسیکلوویر (valacyclovir ) یا آسیکلوویر تجویز می‌شوند. داروهای بدون نسخه‌ای مانند سوپر لیزین، هرپسین ال (Herpecin-L)، H-Balm، و ویروکسین (Viroxyn ) را نیز می‌توان استفاده کرد. استفاده از یخ نیز به تسکین آن کمک می‌کند. همچنین می‌توانید بر روی لب‌های خود وازلین مالیده تا آنها را مرطوب نگاه دارید.
همچنین، اقدامات پیشگیرانه‌ی ذیل را دنبال نمایید:
 استرس موجب فعال شدن ویروس می‌شود. بنابراین، تکنیکهای تمدد اعصاب را جهت جلوگیری از استرس انجام دهید.
 قرار گرفتن در معرض نور خورشید نیز عاملی است که این عارضه را بوجود می‌آورد. بنابراین، هنگامی که به بیرون از منزل می‌روید، بر روی صورت خود کرم ضد آفتاب و بر لبان خود مرهم بمالید. بهتر است از کرم ضد آفتاب و یا کرم لب با فاکتور محافظت در برابر نور خورشید (SPF) 15و یا بیشتر استفاده کنید.
 از تماس فیزیکی با کسی که تبخال زده است خودداری کنید. کسی که تبخال دارد را نبوسید، اگر همسرتان دچار تبخال دهانی و یا تبخال تناسی شده، از برقراری رابطه جنسی دهانی خودداری کنید.
 از استفاده‌ی مشترک هرگونه کرم، دارو، لوازم آرایش یا هر شیئ که ممکن است در تماس با ناحیه‌ی آلوده باشد، خودداری نمایید.
 از صابون ضد باکتری برای شستن دست خود استفاده کنید. همچنین، از دست زدن گاه به گاه به تاول خودداری کنید. بعد از دست زدن به تاول‌های تبخال، دست خود را بشویید.
 از مصرف غذاهایی که شور، اسیدی، و یا تند هستند، خودداری کنید.
به منظور جلوگیری از شیوع بیماری، اقدامات احتیاطی فوق را رعایت کنید. همچنین، به جهت جلوگیری از انتقال ویروس به دیگران، از برقراری تماس فیزیکی در طول شیوع خودداری نمایید.
سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه‌ی آموزشی داشته و نبایستی به منظور جایگزین توصیه‌های پزشک متخصص در نظر گرفته شود.