آیا حمایت آمریکا از دگر اندیشان و مخالفان رژیمهای خاورمیانه مترادف با بوسه مرگ است؟
آیا حمایت آمریکا از دگر اندیشان و مخالفان رژیمهای خاورمیانه مترادف با بوسه مرگ است؟
در حالیکه بسیاری از دگراندیشان از این سخنان استقبال کردند، ولی سیاست پردازان و اندیشه ورزان سیاست خارجی درگیر بحث ها و گفتگوهائی شدند که دولت امریکا را در چگونگی پیشبرد این سیاست دچار مشکل کرده است. جان کلام این است: آیا پشتیبانی امریکا از مخالفین به آنها کمک میکند یا به آنها صدمه میزند؟ آیا پشتیبانی مادی و معنوی از سوی امریکا باعث پیشبرد اصلاحات دموکراتیک میشود یا به روند آن لطمه میزند؟
مبارزه و تلاش برای آزادی از اصول بنیادی ایالات متحده امریکا است. اعلامیه استقلال امریکا " زندگی ، آزادی و بهره مندی از شادی" را حق لاینفک و سلب ناشدنی هر انسان دانسته است.
امریکا در قرن نوزدهم از جنبش های آزادیخواهانه امریکای جنوبی حمایت کرد و در پیامد جنگ امریکا با اسپانیا سیستم انتخاباتی را در کوبا و فیلیپین بنا نهاد. 3
در پایان جنگ جهانی اول پرزیدنت ویلسون اعلام کرد که بن مایه و موضوع "چهارده اصل" وی "عدالت برای همه مردم و همه ملیت ها و برخورداری از حقوق مساوی آزادی و امنیت برای زندگی با یکدیگر است." 4
جنگ جهانی دوم پندار اینکه دوران آزادی در دسترس است را بکلی متلاشی کرد. و متعاقبا با آغاز جنگ سرد واشینگتن نیز تاکید بر آزادی و دموکراسی را کنار گذاشت. فرایند دو قطبی شدن جهان که ثمره پیمان یالتا بود، به خاورمیانه هم سرایت کرد. زمامداران امریکائی، یکی پس از دیگری ، بجای پیشبرد اصلاحات دموکراتیک در جهان، اساس سیاست خود را بر واقع گرائی و محاسبات استراتژیکی بنا نهادند که موقعیت کشورها را بر اساس حوزه نفوذ ابر قدرتها ارزیابی میکردند 5 -- چه سرزمینی تحت نفوذ و کنترل کدام ابر قدرت قرار گرفته است؟
همانگونه که گراهام فولر ، معاون سابق شورای اطلاعات ملی ، نوشته است، " ایدئولوژی ضد کمونیسم به عنوان یک امر راهنما در سیاست گزاری امور خارجی اولویت یافته و تاکید بر آزادی و دموکراسی را تحت الشعاع خود قرار داد." 6
بسیاری از سیاستمداران و کارگزاران امور خارجی مخالف آن بودند که آزادی و دموکراسی در دستور کار سیاست گذاری قرار بگیرد 7 اما فعالیت هائی که از سوی کنگره هدایت میشد بر این مخالفت فائق شد. هنری کیسینجر با ماده الحاقی جکسون- وانیک که امور تجاری با کشور اتحاد جماهیر شوروی را با بهبود وضع مهاجرتی کلیمیان مرتبط میکرد، مخالف بود زیرا تصور میکرد که چنین اقدامی بقیه تلاش های دیپلماتیک وی را مختل خواهد کرد. 8 در دوران کیسینجر، وزارت خارجه امریکا از دسترسی کارمندان کمیته هلسینکی به تلگراف های سری ممانعت به عمل آورد و از مسافرت رئیس کمیسیون به کشورهای اروپای شرقی جلو گیری کرد. 9
دموکراسی و آزادی دیگر در دستور کار سیاست خارجی قرار نگرفت تا اینکه رونالد ریگان به ریاست جمهوری رسید و آنرا مطرح کرد. 10 در سال 1982 ، رونالد ریگان در پارلمان بریتانیا اعلام کرد که " ماموریت ما امروز، حفظ و گسترش آزادی پا بپای تحکیم صلح است. او حمایت فعالانه از کشور هائی که برای آزادی تلاش میکنند را در دستور کار خود قرار داد و اعلام کرد " دموکراسی یک گل حساس و زود شکن نیست، اما همچنان به پرورش احتیاج دارد." او با تمایل شدید خواستار عمل گرائی بود و میگفت: " ضمن آنکه ما باید با کمال احتیاط عمل کرده و خواستار تغییرات زود هنگام نباشیم ، اما نباید از اعلام خواسته هایمان احتراز کنیم. باید با استحکام به سوی آنها پیش برویم." 11 در سال بعد، کنگره امریکا طرح تاسیس موسسه ملی موقوفه برای دموکراسی را تصویب کرد. 12 از آن پس، تا پایان دوران ریاست جمهوری ریگان، پشتیبانی از آزادی از طریق جنبش های بدور از خشونت یا مسلحانه موضوعی ثابت در دستور کار سیاست خارجی امریکا باقی ماند.
در حالیکه مسئولین وزارت خارجه امریکا نگران بودند که مبادا خطاب کردن اتحاد جماهیر شوروی به عنوان امپراطوری شیطانی از سوی ریگان سیاست های تنش زدائی آن وزارتخانه را مختل کند، 13 سقوط ابر قدرت کمونیست حقانیت ریگان و پافشاری وی بر آزادی و حقوق بشر را اثبات کرد. اگرچه واقع گرایان امریکائی درستی سیاست ریگان در حمایت از مخالفین دگراندیش را مورد سئوال قرار میدادند، دگراندیشان آزاد شده بر اهمییت حمایت جوامع غربی و شفافیت اخلاقی و معنوی اصرار میورزند. ناتان شرانسکی ، که از سال 1977 تا 1986 در زندان گولاگ بود ، نوشت که آگاهی وی و سایر زندانیان از حمایت بین المللی باعث شد تا آنها اعتصابات خود را دو برابر کنند.14 در همان حال که سخنرانی " امپراطوری شیطانی " صریحا توسط دیپلمات ها در واشنگتن و سایر پایتخت های غربی محکوم میشد، به آزادیخواهان دموکرات دل و جرئت میبخشید. شرانسکی به یاد می آورد که پس از شنیدن آن سخنرانی " ما در زندان از شادی سرمست و از خود بی خود شده بودیم. بالاخره رهبر دنیای آزاد حقیقت را گفت." 15 ایلیا زاسلاوسکی ، رهبر فراکسیون دموکرات در کنگره نمایندگان مردم شوروی، بجای میخائیل گورباچف به رونالد ریگان بها داده و ریگان را مبتکر اصلاحات دموکراتیک ( پروستریکا) در اتحاد جماهیر شوروی میداند. 16
پایان جنگ سرد
در سالهای دهه 1990 امریکا و اروپا در باره گسترش اصلاحات در خاورمیانه هم صدا بودند. در سال 1995 نمایندگان پانزده کشور اروپائی و هفت کشور عربی در بارسلون گرد هم آمدند تا نه تنها در باره ثبات و امنیت در حوزه مدیترانه بلکه همچنین در باره گسترش آزادی و دموکراسی ، حقوق بشر و طرز حکومت درست مذاکره کنند. 19 اما بعدا ، بروکسل تعهد خود به گسترش دموکراسی در خاورمیانه را پس گرفت و از انجام آن سر باز زد. 20
حمله تروریستی 11 سپتامبر 2001 جرقه ای شد تا اهمییت گسترش دموکراسی در طرح سیاست خارجی امریکا بار دیگر مورد گفتگو و مجادله قرار بگیرد. لورن کرینر، معاون وزیر خارجه از سال 2001 تا سال 2004 چکیده مجادله را اینگونه بیان میکند: " بعضی ها امیدوار بودند شوکی که از یازدهم سپتامبر وارد آمد باعث کاسته شدن توجه و تمرکز بر مسائل پر دردسر سیاسی چون حقوق بشر و دموکراسی بشود. بعضی دیگر، که بسیاری از آنان در دولت ریگان خدمت کرده بودند، بین سالهای دهه 1980 و سالهای پس از یازدهم سپتامبر یک خط موازی کشیدند. به باور آنها موفقیت امریکا نه تنها به دلیل ایستادگی در مقابل شوروی و کمونیسم بود بلکه همچنین به دلیل بیان بینشی متقابل در برابر آن بود-- بینش ژرف گسترش آزادی و دموکراسی. 21 پس از گذشت پنج سال، بحث و مجادله همچنان ادامه دارد ولی هیچ توافق و اتفاق نظری در بین سیاستگزاران به وجود نیامده است. تجربه های اخیر با اصلاح طلبان، مخالفان و دگر اندیشان در مصر و ایران بیانگر آن است که پشتیبانی آشکار و علنی از مخالفین ، نه تنها خدشه ای به آنها وارد نمیکند بلکه باعث پیشبرد منافع ملی پر اهمییت امریکا هم میشود.
مصر: بیرون کشیدن شکست از کام پیروزی
در سال 1988 ، سعد الدین ابراهیم، جامعه شناس مصری-امریکائی و فعال دموکراسی، مرکز مطالعات توسعه ابن خلدون را بنیان نهاد. این مرکز ، که وظیفه اصلی آن آموزش و پرورش فعالین جامعه مدنی و نوشتن و انتشار گزارش و نظارت بر انتخابات است هیچگاه دریافت کمک های مالی از موسسه ملی موقوفه برای دموکراسی در امریکا و سایر نهاد های امریکائی و اروپائی را انکار نکرده است. 42 آزار حکومت مصر به نسبت گسترش فعالیت های این مرکز نیز افزایش پیدا کرد. در 30 ماه جون 2000 پلیس امنیتی مصر بیست و هشت کارمند این موسسه را دستگیر کرد و فعالیت های این مرکز را برای سه سال به حال تعلیق در آورد.
حکومت مصر قصد داشت تا سعد الدین ابراهیم را به مجازاتهای سخت تری محکوم کند. در 29 جولای 2002 دادگاهی در قاهره او را به اختلاس، دریافت کمک از خارجی بدون اجازه قبلی دولت و خدشه دار کردن وجهه مصر محکوم کرد. 43 اما به جای تن در دادن و تسلیم شدن ( و در تضاد با سیاست های دولت قبلی ) دولت بوش مقابله کرد: در 14 آگوست 2002 کاخ سفید کمک 130 میلیون دلاری به دولت مصر را به حال تعلیق در آورد و پرداخت آنرا منوط به آزادی ابراهیم و بهبود وضعیت حقوق بشر در مصر کرد. 44 وزیر امور خارجه مصر سرپیچی کرده و اعلام کرد که مصر هرگز زیر بار حرف زور نخواهد رفت و هرگز در مقابل زور سر خم نخواهد کرد و همه این را میدانند." 45 پس از شش ماه رئیس جمهور مصر حسنی مبارک رضایت داد و تسلیم خواست امریکا شد. 46 کاخ سفید موفق شد ابراهیم را آزاد کند و مبارک نیز تحت فشار مستمر انتخابات ریاست جمهوری را برگزار کرد.
موفقیت واشینگتن در مقابل عقب گرد های بعدی حسنی مبارک و سرکوب دگراندیشان بسیار چشمگیرتر مینمود. دولت بوش نیز در سال 2006 تصمیم گرفت که بر تاکید امریکا بر دموکراسی در منطقه کمی تخفیف بدهد. از همان زمان که فشار دولت بوش تخفیف یافت، مبارک نیز انتخابات شهری و منطقه ای را فسخ کرد، فعالین سیاسی را دستگیر کرد، و استقلال قوه قضائیه را درهم کوبید. کمتر از شانزده ماه پس از آنکه کاندولیزا رایس در دانشگاه امریکائی قاهره اعلام کرد که " ترس از انتخاب آزاد دیگر نمیتواند انکار آزادی ها را توجیه کند" 47 وی شانه به شانه وزیر امور خارجه مبارک ایستاد و نامی از دموکراسی نیاورد. 48 یک روز پس از آنکه پلیس مصر تظاهرات آرام طرفداران دموکراسی را بهم ریخت، معاون رئیس جمهور دیک چینی پسر حسنی مبارک (و جانشین منتصب او ) را به حضور پذیرفت. 49
مقایسه موفقیت های اولیه واشنگتن با شکست های بعدی آن به روشنی خردمندی و درایت پشتیبانی از دگر اندیشان را نشان میدهد. انگ ، یا به اصطلاح لکه حمایت امریکا ابراهیم را از دریافت کمک های مالی غرب منصرف نکرد. عمار عبدالحمید، فعال دموکراسی و وبلاگر سوری میگوید : "حقیقت امر این است که لیبرال های عرب آخرین تلاش های خود را میکنند تا ارزش های لیبرال در جهان عرب محفوظ بماند. آنها هیچ مفری بجز قبول کمکهای مالی و معنوی از سوی غرب ندارند تا بتوانند فعالیت های مختلف خود را ادامه دهند." 50 نکته بسیار گویائی که هم در مورد مصر صدق میکند و هم در مورد ایران، این است که مخالفین دریافت کمک های مالی از غرب در حقیقت همانهائی هستند که هدف نهائی شان حفظ رژیم موجود است. 51 از همین رو است که هانی شکرالله ، سردبیر هفته نامه الاحرام توصیه میکند که امریکا باید " کنار بایستد" و هر گونه کمک از سوی امریکا را مترادف با بوسه مرگ میداند. 52
مکانیزم پشتیبانی از دگراندیشان
سکوت زیانبخش است، اما پشتیبانی غیر مستمر زیان بخش تر است. برای نمونه به موقعیت فتحی الجهمی دمکراسی خواه لیبیائی بپردازیم که در سال 2002 به خاطر جانبداری از آزادی بیان و دموکراسی زندانی شده بود. در 12 ماه مارس 2004 در سالن شرقی کاخ سفید ، پرزیدنت بوش از آزادی دگراندیش لیبیائی استقبال کرد و گفت : " این یک قدم دلگرم کننده در راه اصلاحات در لیبی بود. "56 دو هفته بعد، سرهنگ قذافی وی را دوباره دستگیر کرد و کاخ سفید همچنان سکوت اختیار کرده است. 57 رژیم لیبی جسور تر شد و از اصلاحات دست کشید و عقب گرد کرد و الجهمی همچنان در زندان است. 58 عدم ثبات قدم و دوگانگی گفتار و کردار از جانب کاخ سفید باعث میشود که اعتبار آن به تحلیل برود.
چگونه واشینگتن از دگراندیشان حمایت کند؟ حداقل آن این است که شخص پرزیدنت و کارگزاران ارشد دولت از مسند قدرت خود حسن استفاده کرده و از دگراندیشان حمایت معنوی کنند. در سالهای دهه 1980 ، حمایت پرزیدنت ریگان از کارگران کشتی سازی گدانسک باعث به وجود آمدن فرایندی شد که در سرتاسر بلوک شرق پژواک کرد. بیست و پنج سال بعد، دولت بوش در مقابل اعتصاب اولین اتحادیه مستقل در جمهوری اسلامی سکوت اختیار کرد. 59 در چنین شرایطی، نگرانی برای واکنش شدیدتر از سوی رژیم معنا ندارد. کارگران اعتصابی تمام خطرات احتمالی را پذیرفته اند. در مورد اتحادیه رانندگان شرکت واحد اتوبوسرانی تهران، رهبر اتحادیه، منصور اصانلو از پیش در زندان بود.
دگراندیشان فقط از جانب خود سخن نمیگویند. آنها تجسم جنبشی فراتر هستند. اگرچه توجه جهانیان در سال 1981 بر فعالیت های لخ والسا ، رهبر جنبش همبستگی لهستان متمرکز شده بود، اما در حقیقت او نماینده دهها هزار نفر دیگر بود. مستبدین خودکامه اهمییت اینگونه رهبری های سمبلیک را خوب شناخته اند، واشینگتن نیز باید به اهمییت آن پی ببرد. بن مایه اهمییت گنجی برای ایرانیان و طرفدارانش در ایران وضعیت و موقعیت شخصی او نیست، بلکه نقش وی به عنوان سمبل تعداد بیشمار دیگر زندانیان سیاسی است که هنوز در زندان باقی مانده اند. حسنی مبارک کاندیدای انتخاباتی ریاست جمهوری را زندانی کرده است، رهبر لیبی نیز الجهمی را، نه بخاطر اتهام هایشان ، بلکه بخاطر آنکه آنها معرف یک جنبش هستند. توجه بین المللی نه تنها این دگراندیشان را لکه دار نمیکند بلکه مسئولیت سلامت و امنیت آنها را مستقیما بر دوش رژیم هائی میگذارد که آنها را زندانی کرده اند و معمولا نیز از چنین نظارت هائی مصون بوده اند. همانند فرایند تحولات در اروپای شرقی، این زندانیان سیاسی و دگراندیشان هستند که بهترین امید برای گذار صلح آمیز به تغییرات بهتر هستند. فشار دیپلماتیک به سود امریکا است، هم اکنون و هم در آینده.
اما چگونه امریکا به کمک دگراندیشان بپردازد؟ کمک های پنهانی میتوانند زیان بخش باشند. اگر چنین کمک هائی فاش و آشکار شوند، بدنامی و دردسر آن بیش از اندازه خواهد بود. 60
کمک های مالی آشکار یکی از راه حل ها است. اما درگیر کردن سفارتخانه ها ( چنانکه در مورد برنامه پیشگامی همکاری در خاور میانه و همچنین برنامه بنیاد صندوق آینده شاهد بودیم) باعث ایجاد تضاد منافع میشود. از یک سو منفعت و سود دیپلمات ها ایجاب میکند که خواهان ثبات باشند و از سوی دیگر وظیفه خواهند داشت که از تغییرات و اصلاحات اساسی پشتیبانی کنند.
واشینگتن نباید انتظار داشته باشد که پول دموکراسی بیاورد. دگراندیشان همه افرادی خود ساخته هستند. آنها اعتبار خود را در میان عامه مردم مستحکم کرده اند. آنها که تمامی بودجه فعالیت های خود را تنها از طریق کمک های خارجی تامین میکنند، همانطور که گروه های ایرانی مهاجر و پناهنده در پی انجام آن هستند، مقدار بسیار کمی مقبولیت و اعتبار دارند و بطور جدی تاثیر گذار نیستند. اما زمانیکه شبکه های مردمی شکل گرفتند، هیچ دلیلی وجود ندارد که کمکهای مالی از خارج به تقویت آنها نپردازد تا فعالیت های آنان توسعه پیدا کند. بخصوص که رژیم های سرکوبگر خاورمیانه سعی دارند تا انحصار همه منابع مالی را در اختیار خود داشته باشند.
نقش واشینگتن در این میان چه باید باشد؟ پشتیبانی از دگراندیشان و مخالفین رژیمها به مثابه سرمایه گذاری است. بعضی از سرمایه گذاری ها موفق میشوند و بعضی دیگر شکست میخورند. بجای آنکه منت بگذاریم و تصمیم بگیریم که چه چیزی برای اصلاح طلبان مفید است و چه چیزی مضر، سیاستگزاران امریکا باید شیوه های ارزیابی دقیقی را ابداع کنند تا بتوانند میزان موفقیت سرمایه گذاری خود را بسنجند. در مورد موسسه ابن خلدون، درایت موسسه ملی موقوفه برای دموکراسی کاملا آشکار است. ارزش اتحادیه های کارگری در ایران، وبلاگر های تونسی و فعالین ضد ملیشا در لبنان نیز باید به همان اندازه روشن باشد. انگ و مهر مانع بسیار بزرگتری در مخیله سیاستگزاران واشنگتن است تا در میان مبارزان اصیل، آزادیخواهان دگراندیش و اصلاح طلبانی که در خیابانهای خاورمیانه به فعالیت خود ادامه میدهند.
آقای مایکل روبین محقق مقیم در موسسه امریکن اینترپرایز است.
آقای جفری آذروا، پژوهشگر موسسه امریکن اینترپرایز و آقای ایوان اسپارکس، دستیار ویراستار، در ویرایش مقالات " چشم انداز خاورمیانه" به آقای روبین یاری رسانند.
نت ها و پانویس ها
1- کاخ سفید، " سخنرانی پرزیدنت بوش در اهمییت دموکراسی در خاورمیانه " بیانیه خبری 4 فوریه 2000. قابل دسترسی در تارنمای زیر
www.whitehouse.gov/news/releases/2004/02/20040204-4.html.
2- کاخ سفید ، " سوگند پرزیدنت در دور دوم ریاست جمهوری " بیانیه خبری 20 ژانویه 2005 ، قابل دسترسی در تارنمای زیر
www.whitehouse.gov/news/releases/2005/01/20050120-1.html.
3- جاشوا موراوچیک ، صدور دموکراسی : برآورده شدن سرنوشت امریکا (واشینگتن، دی سی: چاپ موسسه امریکن اینترپرایز 1992 ) 114-116
4- وودرو ویلسون، "چهارده نکته" ( سخنرانی در جلسه مشترک کنگره امریکا 8 ژانویه 1918)
5- نظارت و کنترل بر دامنه نفوذ اتحاد جماهیر شوروی موضوع اصلی تلگراف هائی بود که از منطقه ارسال میشد. برای نمونه نگاه کنید به مدارک متفاوت که در وزارت خارجه امریکا موجود است. "روابط خارجی ایالات متحده امریکا ، جلد های 11 تا 14 که در تارنمای زیر قابل دسترسی است.
http://digicoll.library.wisc.edu/FRUS/;
همچنین بررسی بسیار ارزنده جرج لنچووسکی " پیشروی های شوروی در خاور میانه "
(واشینگتن، دی سی: چاپ موسسه امریکن اینترپرایز 1971 )
6- گراهام ای فولر " دام دموکراسی : مشکلات پس از جنگ سرد " (نیویورک : داتان 1991 ) ، 244.
7- جان لوئیس گادیس ، جنگ سرد: یک تاریخ جدید (نیویورک : پنگوئن ، 2005 ) 189.
8- هنری کیسینجر ، سالهای دگرگونی های ناگهانی ( بستن : لیتل براون، 1982) 982 . و همچنین جان لوئیس گادیس ، جنگ سرد، 184 -183.
9- اورست دیچاکیووسکی ، مصاحبه به وسیله روما هادزویک ، " کمیسیون هلسینکی در بیستمین سالگرد " ، هفته نامه اوکراینی ، 30 جون 1996، قابل دسترسی در تارنمای زیر
www.ukrweekly.com/Archive/1996/269607.shtml.
10- دنیش دسوزا ، " رونالد ریگان : چگونه یک مرد عادی رهبری خارق العاده گشت ( نیویورک : فری پرس ، 1997 )، 172- 149
11- رونالد ریگان ، " سخنرانی خطاب به اعضای پارلمان بریتانیا ،" موجود در مدارک همگانی رئیس جمهور ایالات متحده امریکا : رونالد ریگان ( واشینگتن، دی سی: اداره نشر مدارک دولت ، 1983 ) 748-742
12- لایحه موسسه ملی موقوفه برای دموکراسی ، امریکا کد 22
13- جرج پ شولتز ، جنجال و پیروزی : سالهائی که وزیر امور خارجه بودم ( نیویورک : اسکریبنر، 1993 ) 269-166
14- ناتان شرانسکی ، " از هیچ شیطانی نترسید" (نیویورک : راندم هاوس 1988 ) 163.
15- ناتان شرانسکی ، "وحشت از حقیقت " واشینگتن پست، دوازدهم اکتبر 2000
16- جاشوا موراوچیک ، صدور دموکراسی ، 4.
17- گاری سی گامبیل ، " شرح کاستی های دموکراسی عرب ، بخش دوم : سیاست امریکا، "
بولتن اطلاعاتی خاور میانه 5. شماره های 9-8 (2003) قابل دسترسی در تارنمای زیر
www.meib.org/articles/0308_me1.htm.
18- سعد الدین ابراهیم ( اظهارنظردرکنفرانس موسسه امریکن اینترپرایز،واشینگتن دی سی، 13 ژانویه 2006). قابل دسترسی در تارنمای زیر
www.aei.org/event1222/.
19- کمیسیون اروپا، کنفرانس اروپا- مدیترانه ، بیانیه بارسلون ، 28-27 نوامبر 1995 ، قابل دسترسی در تارنمای زیر
http://ec.europa.eu/comm/external_relations/euromed/bd.htm.
20- روبرتو منوتی ، " پیشبرد دموکراسی همراه با ثبات : دموکراسی در خاور میانه، " فصلنامه خاور میانه 13 ، شماره 3 (2003) قابل دسترسی در تارنمای زیر
www.meforum.org/article/943.
21- لورن کرینر ، " آیا سیاست پیشبرد دموکراسی توسط امریکا کارکرد خواهد داشت؟ " فصلنامه خاور میانه 13 ، شماره 3 (2003) قابل دسترسی در تارنمای زیر
www.meforum.org/article/942.
برای مطالعه این موضوع از یک زاویه دیگر، هم در مورد بی ربطی مثال اروپای شرقی و هم در مورد اینکه دولت امریکا باید حمایت آشکار خود از آزادیخواهان خاورمیانه را محدود کند ، رجوع کنید به
جان ب آلترمن ، "وعده دروغ عربهای آزادیخواه، " بازنگری سیاست ، شماره 125 (2004)
قابل دسترسی در تارنمای زیر
www.policyreview.org/jun04/alterman.html.
22- باربارا اسلاوین ، " امریکا میخواهد در ایران پول خرج کند، " روزنامه یو اس آ تودی 11 آوریل 2005
23- استیون آر وایزمن، " گسترش کمک امریکا به مدافعان دموکراسی در ایران " نیویورک تایمز 29 مه 2005
24- وزارت امور خارجه امریکا ، " وزیر امور خارجه کاندولیزا رایس : آغاز سخن در برابر کمیته روابط خارجی سنا ، " بیانیه خبری ، 15 فوریه 2006. قابل دسترسی در تارنمای زیر
www.state.gov/secretary/rm/2006/61262.htm.
25- وزارت امور خارجه امریکا ، " بودجه برای دموکراسی در عراق ،" خلاصه رونوشت خبری ، 3 نوامبر 2006 . قابل دسترسی در تارنمای زیر
www.state.gov/r/pa/prs/ps/2006/75535.htm.
آنهائی که بودجه وزارت امور خارجه را دریافت کردند تقریبا همه در خارج از ایران بودند. نگاه کنید همچنین به فرح استاکمن ، " رایس برای طرح دموکراسی درخواست بودجه میکند، " بوستن گلوب ، 16 ژانویه 2006.
26- فرح استاکمن ، " رایس برای طرح دموکراسی درخواست بودجه میکند.
27- نگاه کنید به استیون آر وایزمن ، " گسترس کمک امریکا به مدافعان دموکراسی ایران در خارج. "
28- آمیتای اتزیونی ، " زمان معامله با ایران فرا رسیده است، " روزنامه یو اس آ تودی 2 می 2006.
29- حسین درخشان ، " استاندارد دوگانه دموکراسی،" نیویورک تایمز ، 28 ژانویه 2006. برنده جایزه نوبل و فعال حقوق بشر ، شیرین عبادی بدنبال اصلاحات در درون جمهوری اسلامی است و از دریافت کمک خارجی یا ایده تغییر رژیم احتراز میکند.
نگاه کنید به مقاله دیوید ایگنا شیوس " نوبل ها و پیامشان ،" واشینگتن پست، 14 اکتبر 2003
30 - دانی پوستل، "رامین جهانبگلو ، حسین درخشان و دموکراسی باز،" دموکراسی باز، 22 سپتامبر 2006. قابل دسترسی در تارنمای زیر
www.opendemocracy.net/democracy-irandemocracy/jahanbegloo_postel_3930.jsp.
31- اکبر گنجی ، " تاریکخانه اشباح،" (تهران طرح نو 1999)
32- کاخ سفید، " بیانیه در مورد فراخوان آزادی بدون قید و شرط اکبر گنجی در ایران، " بیانیه خبری ، 12 جولای 2005.
قابل دسترسی در تارنمای زیر
www.whitehouse.gov/news/releases/2005/07/20050712-5.html.
دبیر کل سازمان ملل متحد، کوفی عنان از ابراز نظر در مورد گنجی خود داری کرد. نگاه کنید به ایلای لیک، "کوفی عنان از وضعیت دگر اندیش ایرانی اظهار بی اطلاعی میکند، " نیویورک سان، 14 جولای 2005.
33- اکبر گنجی ، "پول برای ما دموکراسی نمی آورد، " نیویورک تایمز ، 1 آگوست 2006.
34- ایضا
35- کانی براک ، " تبعیدیان : چگونه ایرانیان خارج از کشور با تهدید اتمی بازی میکنند،" مجله نیویورکر ، 6 مارچ 2006، 63-48
36- اندرو گامبل ، " دگراندیش ایرانی اکبر گنجی ، اعتصاب غذا را با هالیوود تاخت زد، " ایندیپندنت، ( لندن)، 12 آگوست 2006.
37- رجوع کنید به تارنمای
Iranian.com
" اعتصاب غذا در حمایت از زندانیان سیاسی و عقیدتی در ایران ، " بیانیه خبری 15 جولای 2006. قابل دسترسی در تارنمای زیر
www.iranian.com/News/2006/July/PressRelease.pdf.
همچنین مراجعه کنید به تارنمای رادیو صداهای خاورمیانه موج 90.7 اف ام در پورتلند
قابل دسترسی در تارنمای زیر
http://www.voicesofthemiddleeast.com/.
38- دانی پوستل، "رامین جهانبگلو ، حسین درخشان و دموکراسی باز،" دموکراسی باز."
39- امید معماریان ، " ایران : فعالین سیاسی وحشت زده اند که مبادا کمک امریکا موجب افزایش سرکوبی ها شود، " اینتر پرس سرویس ، 15 می 2006.
40- نقل قول در برنامه بیل سمیعی،" ایران: اوضاع برای سازمانهای غیر دولتی دشوار میشود،"
رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی 11 آگوست 2005.
41- ایضا
42- به تارنمای موسسه ابن خلدون مراجعه کنید.
www.eicds.org/english/introductory/about.htm.
43- " فعالین دموکراسی دوباره در مصر محکوم شدند، " آسوشیتد پرس 29 جولای 2002.
44- مراجعه کنید به پیتر اسلوین ، " بوش، در تغییر جهت سیاسی در مصر ، کمکهای مالی جدید را منوط به بهبود وضعیت حقوق بشر کرد،" واشینگتن پست، 15 آگوست 2002.
45- هوارد اشنایدر، " مصر موضع امریکا در قبال دریافت کمک را رد کرد،" واشینگتن پست، 16 آگوست 2002.
46- لوسی فیلدر ، " دادگاه مصری فعالین سیاسی را تبرئه کرد، " رویتر ، 15 مارس 2003.
47- کاندالیزا رایس ، سخنان علنی (دانشگاه امریکائی قاهره، 20 جون 2005) قابل دسترسی در تارنمای زیر
www.state.gov/secretary/rm/2005/48328.htm.
48- وزارت امور خارجه امریکا ، " کاندولیزا رایس: بیانات پس از ملاقات با وزیر امور خارجه مصر احمد عبدل قیط ،" بیانیه خبری ، 3 اکتبر 2006. قابل دسترسی در تارنمای زیر
www.state.gov/secretary/rm/2006/73525.htm.
49- پیتر بیکر ، " پسر حسنی مبارک با دیک چینی و برخی دیگر ملاقات کرد،" واشینگتن پست، 16 می 2006.
50- عمار عبدالحمید، "لیبرال های عرب: آخرین امید برای اصلاحات،"
دیلی استار، (بیروت) 31 آگوست 2004. قابل دسترسی در تارنمای زیر
www.dailystar.com.lb/article.asp?edition_id=10&categ_id=5&article_id=7884.
51- لی اسمیت ، " بوسه مرگ: چرا اصلاح طلبان عرب ادعا میکنند کمک های امریکا به آنها صدمه میزند؟ " اسلیت، 24 نوامبر 2004 قابل دسترسی در تارنمای زیر
www.slate.com/id/2110126/.
52- مراجعه کنید به کریم فهیم ، " چالشگر" مجله ویلج ویس، 28 سپتامبر 2004. قابل دسترسی در تارنمای زیر
www1.villagevoice.com/news/0439,fahim,57120,1.html.
53- دانیل سوبلمن ، " جمال مبارک ، رئیس جمهور مصر؟ " فصلنامه خاورمیانه 8 شماره 2 (2001) قابل دسترسی در تارنمای زیر
www.meforum.org/article/27.
54- عفو بین الملل، گزارش سال 2006. قابل دسترسی در تارنمای زیر
www.amnesty.org/ailib/aireport/index.html
به گزارش سالهای قبلی از 2000 تا 2005 هم مراجعه کنید.
55- گاری گامبیل ، " شرح کاستی های دموکراسی عرب ، بخش دوم : سیاست امریکا. "
56- کاخ سفید، "پرزیدنت و خانم بوش بهبود جهانی در وضعیت حقوق زنان را ارج می نهند، " بیانیه خبری 12 مارس 2004. قابل دسترسی در تارنمای زیر
www.whitehouse.gov/news/releases/2004/03/20040312-5.html
57- کلودیا روزت ، " به یک دگر اندیش تلفن کنید، " روزنامه وال استریت جورنال 7 آوریل 2004.
58- " فرزند قذافی لیبی را ترک میکند ، " گالف دیلی نیوز (بحرین) 11 نوامبر 2006.
59- ابراهیم مددی ( معاون اتحادیه کارگران و اتوبوسرانان شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه ) نامه به خوان سوماویا ( رئیس کل سازمان بین المللی کارگران ) 30 ماه می 2006.
60- جاشوا موراوچیک ، صدور دموکراسی.
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}