دلایلی که عموماً به پرخوری می‌انجامد

هنگامی که احساس گرسنگی می‌کنیم، لازم است که چیزی بخوریم. اما آیا در واقع همینطور است؟ خیر، حتی زمانی هم که گرسنه نیستیم، کارمان به خوردن می‌کشد و این امر منجر به پرخوری می‌شود. این پرخوری‌ها می‌تواند مشکلات زیادی را برای سلامتی به وجود آورد. بنابراین، اجازه دهید برخی از متداول‌ترین دلایلی که باعث می‌شود پرخوری کرده و راه‌های جلوگیری از این عادت را مورد بحث قرار دهیم.
دکتر به من گفت که از خوردن شامهای صمیمانه‌ی چهار نفره خودداری کنم مگر آنکه سه نفر دیگر حضور داشته باشند.

اورسن ولز

جهت انجام کارهای روزانه به انرژی نیاز داریم و این انرژی از طریق خوردن غذا تأمین می‌شود. هنگامی که بدن‌مان دچار کمبود انرژی می‌شود، مغز هورمونهای خاصی را ترشح می‌کند که این هورمونها در ما احساس گرسنگی ایجاد می‌کنند. اما آیا تنها زمانی که گرسنه‌ایم، غذا می‌خوریم؟ دلایل بسیاری وجود دارد که موجب می‌شود بیش از نیاز بدن غذا بخوریم. این مصرف بیش از حد مواد غذایی را پرخوری گویند. هر چند زمانی که گرسنگی‌مان فروکش می‌کند، بدنمان سیگنال‌هایی به مغز ارسال می‌کند تا خوردن را متوقف سازیم، اما رسیدن این سیگنال‌ یا پیام‌ها به مغز مدتی طول خواهد کشید و تا آن موقع، به خوردن ادامه داده و هرچه می‌توانیم می‌خوریم. خوردن آهسته می‌تواند به راحتی این مشکل را حل کند. کاری که ضرورت دارد در این مواقع انجام دهیم، داشتن نیروی اراده‌ی کافی جهت کنترل خودمان است و همچنین بایستی میزان و کیفیت مواد غذایی که هر روز مصرف می‌کنیم را تعیین کرده تا بدین ترتیب از پرخوری جلوگیری شود.

دلایل پرخوری

تقریباً همه‌ی افراد خواه به دلیل فشار اجتماعی و یا مواد غذایی وسوسه انگیز و یا دلایل دیگر دچار مشکل پرخوری می‌شوند. اما پرخوری می‌تواند ضرر بسیار زیادی داشته باشد، به گونه‌ای که می‌تواند منجر به چاقی شده که به نوبه‌ی خود با مشکلات قلبی، فشار خون، دیابت، و غیره در ارتباط است. بنابراین، به منظور محدود کردن مصرف غذای روزانه و رسیدن به معیارهای سلامتی، بایستی بدانیم که چه زمانی به حتی یک وعده غذای مورد علاقه‌مان نه بگوییم.

زندگی من با جشن و پارتی می‌گذرد!

ملاقات با دوستان و معاشرت با افراد ممکن است زندگی اجتماعی‌مان را بهبود بخشد، اما این ملاقات‌ها می‌تواند یکی از مهمترین دلایل پرخوری نیز محسوب شود. معمولاً هنگامی که وقتمان را با دوستان می‌گذرانیم، رژیم سلامتی را نادیده گرفته و چه بسا تنها به علت فشار اجتماعی شروع به خوردن می‌کنیم. این بدان معنا نیست که نبایستی از غذای خوب لذت ببریم، بلکه باید در حد اعتدال از آن مصرف کنیم.
چاره‌ی کار: به منظور جلوگیری از پرخوری در چنین شرایطی، سعی کنید تمایل شدید به خوردن زیاد را تحت کنترل قرار دهید. چیزی سالم و سبک را برای خوردن سفارش دهید.

خیلی کسل و بی‌حوصله‌ام!

بله، این یک واقعیت است، زمانی که احساس بی‌حالی و بی‌حوصلگی می‌کنیم به خوردن روی می‌آوریم. هنگامی که بدن به مواد غذایی نیاز داشته و گرسنه است، غذا به درستی هضم می‌شود و بدن سهم خود را از مواد مغذی دریافت می‌کند. اما خوردن غذا به منظور وقت گذرانی می‌تواند منجر به چاقی و دیگر مشکلات مربوط به سلامتی شود. این امر خطرناکتر می‌باشد به این دلیل که نمی‌توانیم حساب مقدار مواد غذایی را که می‌خوریم نگه داریم، به این خاطر که زمانی شروع به خوردن می‌کنیم که هیچ کار بهتری برای انجام نداریم.
چاره‌ی کار: مواقعی که احساس بی‌حوصلگی می‌کنید، کتابی بخوانید، به بازی مشغول شوید و یا چرت کوتاهی بزنید. به سمت آشپزخانه ندوید.

کار بهتری برای انجام دادن ندارم

چنانچه حساب خوراکی‌هایی که در کل روز یا هفته می‌خوریم را نگه داریم، با دیدن نوع و مقدار مواد غذایی که مصرف می‌کنیم، خصوصاً هنگامی که تحت رژیم خاصی قرار نداشته باشیم، ممکن است دچار حمله‌ی خفیف قلبی شویم. بسیاری از افراد هنگامی که مشغول کار هستند، وقتی کاری برای انجام دادن نداشته باشند، هنگامی که حوصله‌شان سر برود و یا هر زمانی از روز حتی بدون احساس گرسنگی، مشغول خوردن می‌شوند. این افراد هر چیزی را که در دسترس‌شان باشد بدون آنکه حتی به ارزش غذایی آن فکر کنند، می‌خورند. و این امر منجر به پرخوری می‌شود.
چاره‌ی کار: به منظور جلوگیری از خوردن بدون فکر می‌توانید هر زمانی که احساس کردید دلتان نوشیدنی می‌خواهد، مقداری آب بنوشید و هر زمان که احساس کردید دوست دارید چیزی بجوید، با جویدن آدامس مانع از پرخوری شوید.

غمگین، عصبانی یا افسرده‌ام!

خوردن‌های احساسی، امری بسیار عادی است. هنگامی که احساس افسردگی و ناراحتی داریم، به منظور تسلی و خوشحال کردن خودمان به خوردن مواد غذایی آرامش‌بخش روی می‌آوریم. احساساتی مانند خشم، اضطراب، اندوه، شادی، ترس، و غیره از متداول‌ترین احساساتی هستند که موجب می‌شوند به دنبال خوردن غذاهای آرام‌بخش باشیم. نوسانات هورمونی در زمان یائسگی، پیش قاعدگی، و غیره، منجر به نوسانات خلق و خوی شده که این امر ممکن است یکی از علت‌های غذا خوردن احساسی در زنان باشد. اما برای مصرف خوراکی‌هایی خاص در چنین مواقعی، دلیل علمی وجود دارد.
شکلات حاوی محرک‌های شیمیایی است که به عنوان بالا برنده‌ی خلق و خوی عمل کرده و ناراحتی ما را تسکین می‌دهد. به طور مشابه، مواد غذایی چرب به ما کمک می‌کنند، احساس بهتری داشته باشیم. از این رو، به خوردن چنین خوراکی‌هایی روی می‌آوریم که بدون شک به بهتر کردن وضعیت روحی‌مان کمک می‌کنند، اما بایستی بدانیم که چنانچه در مصرف آنها افراط نماییم، قطعاً منجر به بوجود آمدن مشکلاتی برای سلامتی‌مان خواهد شد.
چاره‌ی کار: در چنین شرایطی بهترین کار این است که با عزیزان خود و با کسانی که می‌توانید به راحتی احساساتتان را با آنها در میان گذارید، صحبت کنید. بجای آنکه تا خرخره بخورید سعی نمایید با آنها صحبت کنید. به دوستانتان بگویید که چه چیزی شما را آزار می‌دهد و مطمئناً آنها راه‌های زیادی برای حل مشکل شما پیشنهاد خواهند داد. بنابراین به عبارت ساده‌، «کمتر بخورید، بیشتر حرف بزنید».

وقت کافی برای خوردن ندارم

برنامه‌های کاری و سبک زندگی پر مشغله می‌توانند بر عادات خوردن ما تأثیر گذارند. در چنین شرایطی سرعت خوردن خود را افزایش داده تا هر چه سریعتر به کارمان برسیم و این کار به خوردن بیش از نیاز بدن می‌انجامد. هنگامی که وعده‌های غذایی یا میان وعده‌ها را بسیار سریع بخوریم، مدتی طول می‌کشد تا مغز پیام سیری را مخابره کند. و این منجر به پرخوری می‌شود. ما به خوردن غذاهای ناسالم و هله هوله به این دلیل روی می‌آوریم که در دسترس بوده و می‌توان آنها را به سرعت خورد و این وضع را برای بدنمان بدتر می‌کند.
چاره‌ی کار: هنگامی که قصد خوردن غذا را دارید، زنگ ساعت را برای 20 دقیقه‌ی بعد تنظیم کنید. به آرامی بخورید تا غذای درون بشقاب خود را در طول 20 دقیقه تمام کنید. این کار به شما کمک می‌کند غذای خود را بهتر جویده در نتیجه هضم آن به خوبی پیش رفته و شما پرخوری نخواهید کرد.

زمان گذراندن وقت با خانواده است!

فرهنگ و سنت در قالب جشنواره‌ها و جشن‌ها، بهانه‌ی کافی برای پرخوری در اختیار ما قرار می‌دهند. عموماً، این جشن‌ها همراه با مقدار زیادی خوراکی‌های خوشمزه بوده که کاملا وسوسه انگیز می‌باشند و در نهایت تا می‌توانیم از این غذاهای خوشمزه می‌خوریم.
چاره‌ی کار: اگر چه کار سختی است، اما خویشتن‌داری تنها راهی است که به شما در محدود کردن مصرف مواد غذایی کمک می‌کند. از خوردن تمام خوراکی‌ها لذت ببرید، اما به مقدار محدود.

خوردن وعده‌های غذایی حجیم را دوست دارم

وعده‌ی غذایی حجیم و سنگین عامل دیگری است که به پرخوری کمک می‌کند. تنها به دلیل گرسنگی، یک همبرگر بسیار بزرگ و یا یک غذای حجیم سفارش می‌دهیم. اما بجای این کار لازم است که غذای مختصری سفارش داده و آن را به آرامی خورده و تمام کنیم و آنگاه تصمیم بگیریم که آیا باز هم دلمان غذا می‌خواهد یا خیر. دیگر عاملی که به خوردن غذاهای حجیم کمک می‌کند، بوفه‌ها می‌باشند. در چنین مکان‌هایی به دلیل داشتن آزادی عمل برای خوردن نامحدود، کارمان به جایی می‌رسد که تا می‌توانیم از خوراکی‌هایی که در این مکان‌ها یافت می‌شود، می‌خوریم.
چاره‌ی کار: جهت جلوگیری از پرخوری در این چنین مواقعی، تنها غذایی را سفارش دهید که می‌توانید واقعاً آن را تا آخر بخورید. آنقدر صبر نکنید تا به شدت گرسنه شوید. بجای خوردن سه وعده‌ی غذایی بزرگ، سعی کنید غذای خود را در 5 وعده‌ی کوچک بخورید.

شیوه زندگی من اینگونه ایجاب می‌کند

داشتن برنامه‌ی پرمشغله، کار پرتکاپو، درگیری‌های اجتماعی، حفظ موقعیت اجتماعی ـ تمام اینها به نوعی به عادات خوردن ارتباط می‌یابند. علاوه بر این، به دلیل فشار کاری، ما یا وعده‌های غذایی خود را خیلی دیر می‌خوریم و یا کلاً از خوردن آنها صرف نظر می‌کنیم. این امر موجب اختلال در سوخت و ساز بدن شده و ممکن است مشکلاتی را ایجاد کند. غذا خوردن دائمی در رستوران یا خارج از خانه نیز می‌تواند یکی از علل عمده‌ی پرخوری باشد.
چاره‌ی کار: یک لیوان آب را نیم ساعت قبل از شروع وعده غذایی خود بنوشید. این امر موجب پر شدن معده‌ی شما شده و نیازی به افراط در خوردن نخواهد بود. زمانی را برای صرف ناهار و شام تعیین نموده و با دقت زیاد به آن پایبند باشید.

اما باید همه‌ی آنچه در بشقابم است را تمام کنم

همیشه به ما یاد داده‌اند که هرچه در بشقاب داریم را تماماً بخوریم. بنابراین، حتی زمانی که شروع به احساس سیری می‌کنیم، به خوردن ادامه می‌دهیم تا ظرف غذایمان خالی شده و یا تا زمانی که احساس گناه از اسراف غذا نکنیم به این کار ادامه می‌دهیم. خود اندازه‌ی ظرف غذا نیز ممکن است مقصر در این امر باشد.
چاره‌ی کار: اول از همه، بشقاب کوچکتری بردارید. با این کار اینگونه تصور خواهید کرد مقدار کافی خورده و شروع به احساس سیری می‌کنید و زودتر هم سیر خواهید شد. از بشقابی استفاده کنید که رنگ متضاد با غذایتان داشته باشد. به این دلیل که موجب می‌شود غذا به راحتی دیده شده و می‌توانید میزان پر شدن بشقاب را متوجه شوید.

کاری از دست من ساخته نیست! این خیلی گرم (یا سرد) است

دما نقش بسیار مهمی در تعیین عادات غذایی ما ایفاء می‌کند. در زمستان، تمایل به مصرف نوشیدنی‌های گرم و یا داغی مثل قهوه، چای و شکلات داغ داریم، و با خوردن غذاهای چرب و سنگین سعی در گرم نگاه داشتن خود می‌کنیم. به طور مشابه در تابستان، بستنی، دسرهای بسیار سرد، و نوشیدنی‌های خنک مصرف می‌کنیم. این خوراکی‌ها همراه با غذاهای همیشگی موجب اضافه شدن میزان کالری خواهند شد.
چاره‌ی کار: در تابستان، سعی کنید بجای نوشیدن نوشابه و نوشیدنی‌های از این دست، تنها آب بنوشید، و در زمستان خوردن سوپ می‌تواند گزینه‌ی بهتری نسبت به شکلات داغ باشد.

این مجانیه!

سوپر مارکت‌ها تخفیف‌هایی بر روی کالاهایشان قرار می‌دهند که بسیار فریبنده بوده و بدین وسیله ما را مجاب به خرید چیزهایی کنند که ممکن است بدانها نیازی نداشته باشیم. و بمحض اینکه این اقلام غذایی را خریداری می‌کنیم، در نهایت مجبور می‌شویم تمام آنها را مصرف نماییم. به عنوان مثال، چنانچه کالاهای فاسد شدنی مانند ماست طعم‌دار را به عنوان تخفیف عرضه کنند، ممکن است به دلیل تخفیف در قیمت، نهایتاً 10 عدد از آنها را خریده و چون بایستی در مدت زمان محدودی مصرف شوند، مجبور به خوردن آنها در مدت زمان کوتاهی شده و این امر بیشتر به پرخوری می‌انجامد.
چاره‌ی کار: همیشه سعی کنید چیزی را بخرید که بدان نیاز دارید و به مقداری خریداری کنید که رژیم غذایی شما اجازه می‌دهد. از خرید کالاهای تخفیف داده‌ شده‌ای لذت ببرید که فاسد شدنی نباشند.

به خوردن آن اعتیاد پیدا کرده‌ام

شکی نیست که برده‌ی زبان خود هستیم. ما عاشق خوردن بوده و هر زمانی که غذای مورد علاقه‌مان سِرو می‌شود، تمایل داریم به گونه‌ای رفتار کنیم که گویی تا به حال آن غذا را ندیده‌ایم و در نتیجه بیشتر از حد مجاز از آن می‌خوریم.
چاره‌ی کار: به منظور جلوگیری از پرخوری نسبت به غذای وسوسه برانگیز، لازم است که تمرین خویشتن‌داری داشته باشید. به مقداری که لازم است غذا در بشقاب خود بکشید و آن را آهسته خورده و از هر لقمه‌‌ای که می‌خورید، لذت ببرید. با آن مقدار محدود احساس سیری خواهید کرد و از ته دل از خوردن آن لذت خواهید برد.

تنهایی، من خیلی تنها هستم

احساس تنهایی یا تنها بودن می‌تواند دلیل بسیار متداول پشت پرخوری باشد. ما یا چیزی می‌خوریم که زمان بگذرد و یا از این احساس تنهایی به عنوان بهانه‌ای استفاده می‌کنیم تا هر آنچه دلمان می‌‌خواهد، بخوریم، خصوصاً خوراکی‌هایی که در جمع نسبت به خوردن آنها تردید داریم.
چاره‌ی کار: شما می‌توانید به هنگام تنهایی، کارهای زیادی مانند تماشای فیلم، خواندن یک کتاب، انجام کارهای هنری و از این دست انجام دهید. از این فرصت برای انجام کاری خلاقانه استفاده کنید. مقدار زیادی آب بنوشید. با این کار احساس سیری خواهید کرد. خوراکی‌های سالمی مثل میوه بخورید. گفته می‌شود که زمانی از خوردن غذا لذت می‌بریم که آن را با دیگران تقسیم کنیم. بنابراین، سعی کنید شما هم این کار را انجام دهید.

اگر این کار را بکنم، غذای مورد علاقه‌ام را خواهم خورد

چند مرتبه پدر و مادر، دوستان، همکاران، آشنایان و غیره از غذا به عنوان انگیزه‌ برای انجام کاری از ما استفاده کرده‌اند. حداقل یک بار هم شده در طول عمرمان تسلیم این امر شده‌ایم. به این دلیل که کس دیگری پول غذا را خواهد داد، آنقدر می‌خوریم که در آستانه‌ی منفجر شدن قرار بگیریم.
چاره‌ی کار: اگر به وسیله‌ی غذا شما را تطمیع می‌کنند، بهترین کار این است که بجای خوراکی، چیز دیگری از آنها بخواهید.
نکته‌ی دیگری که بایستی آن را به خاطر بسپاریم این است که هر زمان که خسته هستیم، بدنمان بیشتر از غذا به استراحت نیاز دارد. پر کردن خود در چنین لحظاتی به خصوص وقتی گرسنه نیستیم هیچ فایده‌ای به حال ما ندارد. جا انداختن وعده‌ی غذایی نیز ممکن است به پرخوری بیانجامد، به این دلیل که میزان قند خون بسیار پایین آمده و این امر موجب می‌شود به شدت احساس گرسنگی کنیم و کارمان به خوردن بیشتر از ظرفیت‌مان می‌کشد. بنابراین استراحت کرده و زمانی که گرسنه هستید چیزی بخورید، وعده‌های غذایی خود را جا نیاندازید و مقدار زیادی آب بنوشید؛ و اگر هنوز اوقات فراغت دارید، کارهای خلاقانه‌ی زیادی وجود دارد که می‌توانید به جای خوردن بی‌فکرانه آنها را انجام دهید. سلامت باشید!