مترجم: فروزان ربیعی
منبع:راسخون




 

سیتوزول اساسا مایع یا بخش آبی سیتوپلاسم میباشد، که در آن بخشهای دیگر سیتوپلاسم مانند اندامکها و ذرات مختلف، در حالت معلق میمانند. مطالعهی بیشتر در مورد این اجزای سلول به منظور درک تفاوت این دو مورد است.
سلول، واحد عمل کردی اساسی زندگی برای تمام موجودات زنده است. سیتوپلاسم و سیتوزول اجزاء سلول هستند. در واقع، سلولها را میتوان به دو نوع تقسیم کرد: سلولهای یوکاریوتی و سلولهای پروکاریوتی. سلول یوکاریوتی شامل هستهی متصل به غشاء میباشد، در حالی که سلول پروکاریوتی فاقد چنین هسته، و همچنین برخی دیگر از ساختارهای پیچیده و یا اندامکهای پیدا شده در سلولهای یوکاریوتی است. سلول معمولا توسط غشای سلولی، که گاهی اوقات غشای پلاسمایی نام میگیرد محدود شده است. سیتوپلاسم و سیتوزول آن قسمت از سلول هستند که میتوانند در داخل سلول یا در غشای سلولی دیده شوند.

سیتوپلاسم در مقابل سیتوزول

سیتوپلاسم تمام محتویاتی که ما میتوانیم در غشای سلولی پیدا کنیم، به جز هستهی سلول را در بر دارد. در نتیجه، هستهی سلول و محتویات آن بخشی از سیتوپلاسم در نظر گرفته نمیشوند. که به جای آن، آن را نوکلئوپلاسم مینامند؛ نوکلئوپلاسم از سیتوپلاسم توسط غشاء هستهای جدا میشود. علاوه بر این، سیتوپلاسم شامل اندامکهای دیگری مانند میتوکندری، دستگاه گلژی، شبکهی آندوپلاسمی، لیزوزوم و ... میباشد. این اندامکها نیز با مایعهای پر شدهاند، که توسط غشای زیستی از سیتوپلاسم جدا میشوند.
در کنار این اندامکها، سیتوپلاسم حاوی اجزاء مختلفی میباشد، که اساسا دارای گرانول نشاسته و گلیکوژن، کریستال معدنی، و قطرات چربی هستند. مایع شفاف ژله مانندی که در داخل سلول دیده میشود نیز بخشی از سیتوپلاسم است. این مایع داخل سلول، سیتوزول است. سیتوزول بخشی از سیتوپلاسم است که در درون اندامکها محصور شده است.
سیتوزول مایعهای است که در آن، سایر اجزای سیتوپلاسم در حالت معلق در آن هستند. از سوی دیگر، سیتوپلاسم شامل اجزایی است که میتوان آن را در داخل غشای سلولی یافت. همچنین سیتوپلاسم همراه با اندامکها و اجزاء سیتوپلاسمی شامل سیتوزول میباشد، که یکی دیگر از عناصر مهم در ساختار سلول هستند. سیتوزول از آب، اسید نوکلئیک، آنزیم ها، یونهای غیر آلی، نمک، اسید آمینه، چربی، کربوهیدراتها، و دیگر مواد مغذی محلول ساخته شده است.
در بخش مایع سیتوپلاسم، سیتوزول تا حدود 70 درصد از حجم سلول را به خود اختصاص داده است. اجزای اصلی سیتوزول، گرادیان غلظت، غربال اسکلت سلولی، مجموع پروتئینها، و محفظهی پروتئینی میباشد. سیتوزول مخلوط پیچیدهای از آب، نمک، یونهای حل شده، و مولکول های آلی است. آب بخش بیشتری از سیتوزول را تشکیل میدهد. به غیر از آب، رشتههای پروتئینی نیز می توانند در سیتوزول به صورت رشتههای اسکلت سلولی یافت شوند. رشتههای اسکلت سلولی باعث شکلدهی سلول میشوند و نیز به حرکت سلول کمک میکنند. در یک سلول پروکاریوتی، ژنوم یا مادهی ژنتیکی سلول همچنین میتواند در سیتوزول یافت شود.
سیتوزول اساسا بخش و یا ساختار مهم سیتوپلاسم است. در یک سلول پروکاریوتی، جایی وجود دارد که تقریبا تمام فرایندهای متابولیک و یا واکنشهای شیمیایی را در داخل سلول انجام میدهد. این مورد نیز برای سلولهای یوکاریوتی هم وجود دارد. سیتوزول به عنوان بخشی از سیتوپلاسم، به حمل و نقل ترکیبات از محل تولید به محل استفاده کمک میکند. سیتوزول محلی برای ارتباطات سلولی است، در حالی که سیتوپلاسم محلی برای تعداد زیادی از فعالیتهای سلولی از جمله، تقسیم سلولی و مسیرهای متابولیکی مانند، گلیکولیز میباشد.
بنابراین، به طور خلاصه، در حالی که مایع داخل سلولی موجود در سلول را سیتوزول مینامند، سیتوپلاسم کل محتوای داخل غشای سلولی میباشد.