جنگ قرقیسیا

احادیث درباره‌ی قرقیسیا

1- روضه‌ی كافی (ص 295/451) صحیحه میسر: محمد بن یحیی از احمد بن محمد از ابن فضال از علی بن عقبة از پدرش از میسر از اباجعفر (علیه السلام) فرمود:
ای میسر از محل شما تا قرقیسیا چقدر فاصله است؟
عرض كردم: قرقیسیا نزدیك رود فرات است، سپس امام فرمود:
در آنجا جنگی روی خواهد داد كه از زمان خلقت آسمانها و زمین، چنین جنگی اتفاق نیفتاده است و تا زمانی كه آسمان و زمین پابرجا هستند نیز چنین جنگی رخ نخواهد داد. آنجا محل خوراك و سفره‌‌ی پرندگان (گوشتخوار) شود و درندگان زمین و پرندگان آسمان از آنجا سیر شوند. قیس در آنجا به هلاكت می‌رسد و هیچ خونخواهی نخواهد داشت.
راویان زیادی این را روایت كرده‌اند و افزود كه:
و یك منادی ندا سر می‌دهد. بشتابید به سوی گوشت ستمكاران و سركشان.
2- الغیبة نعمانی (ص186) عبدالواحد بن عبدالله از محمد بن جعفر قرشی از ابن ابی الخطاب از محمد بن سنان از حدیفه‌ی بن منصور از اباعبدالله (علیه السلام) برای ما گفت كه ایشان فرمودند:
خداوند خوان و سفر دارد (و در روایت‌های دیگر آمده است، خداوند در قرقیسیا یك مهمانی دارد) كه خبردهنده‌ای از آسمان ندا سر می‌دهد:‌ ای پرندگان آسمان و‌ای درندگان زمین. برای سیر شدن از گوشت ستم پیشگان و سركشان بشتابید.
عقد الدرّر نیز مانند این را روایت كرده است (عقد الدرّر، ص87)
3- موثقه‌ی مشهور جابر در كتاب الغیبة نعمانی (ص187) در ضمن صحبت از سفیانی می‌گوید:
سپاهیان سفیانی از قرقیسیا می‌گذرند و در آنجا به جنگ می‌پردازند. صد هزار نفر از ستم پیشگان سركشان در آنجا كشته می‌شوند.
عقد الدرّر مانند این را (صص92-98) روایت كرده است.
4- روایت ابن ابی یعفور در نعمانی (ص205) از امام باقر (علیه السلام):
فرزندان عباس و مروان در قرقیسیا با هم به جنگی خواهند پرداخت كه از شدت جنگ پسر جوان و نیرومند در آن پیر می‌شود و خداوند پیروزی را از آنان دور می‌سازد و به پرندگان آسمان و درندگان زمین وحی می‌كند كه از گوشت جسد ستمگران و سركشان خود را سیر كنند. پس از آن سفیانی خروج می‌كند.
5- خبر عمار بن یاسر در الغیبة طوسی (ص278) و عقد الدّرر:
مغربی‌ها به سوی مصر می‌روند، زمانی كه آنان وارد مصر شود، مصر در آن وقت تحت فرمان سفیانی است و پیش از آن شخصی خروج می‌كند و از مردم می‌خواهد به خاندان محمد (صلی الله علیه و آله) بپیوندند. ترك‌ها در حیره فرود می‌آیند و رومی‌ها در فلسطین، عبدالله از عبدالله پیشی می‌گیرد تا آنكه لشكریان آن دو در قرقیسیا نزدیك یك رود (خابور) به هم می‌رسند. آنگاه جنگی بزرگ در می‌گیرد و حكمران مغرب حركت می‌كند و مردمان را به قتل می‌رساند و زنها را به اسیری می‌گیرد، سپس با قیس باز می‌گردد تا آنكه سفیانی وارد بین النهرین می‌شود. سفیانی از یمنی پیش دستی می‌كند و تمام آنچه كه آنها در آنجا به دست آورده‌اند، به چنگ می‌آورد سپس به سوی كوفه به راه می‌افتد...
6- عقد الدّرر (ص87) روایت می‌كند:
سفیانی بر شام تسلط می‌یابد، سپس میان آنان جنگ قرقیسیا درمی گیرد تا آنجا كه پرندگان آسمان و درندگان زمین از لاشه‌ی كشتگان سیر می‌شوند.
و در سفر رؤیا، اصحاح (9) آمده است:
به فرشتگان طبقه‌ی بالا (بزرگ) امر می‌شود كه جان 2/3 مردم را بگیرند.
اگر واقعاً این خبر قول معصوم باشد، اشاره به این دارد كه جنگ قرقیسیا در ضمن جنگ جهانی یا در آغاز جنگ جهانی خواهد بود.

محل قرقیسیا

معجم البلدان یاقوت حموی (ج4، ص 328):
قرقیسیا سرزمینی است در كرانه رود خابور، شش فرسخی صحن مالك بن طوق و رود خابور در آنجا به فرات می‌ریزد. قرقیسیا در مثلث میان رودهای فرات و خابور قرار دارد. گفته شده كه این محل به نام سلطان قرقیسیا بن طهمورث نامیده شده است.
قرقیسیا در سرزمین جزیره (بین النهرین) در شمال سوریه، اطراف بادیة الشام قرار دارد و حدود 1000 كیلومتر با مرزهای عراق فاصله دارد و در نزدیكی شهر دیرالزور واقع شده است.
برخی گفته‌اند قرقیسیا در حال حاضر مكانی ویرانه است و در سال 1987 یكی از مجله‌ها نقل كرده بود كه یك گروه خارجی در آن منطقه به مطالعات باستان شناسی مشغولند.
موضوع بعد اینكه قرقیسیا از منابع نفتی چندان دور نیست و ممكن است كه در آنجا چیزی اكتشاف یا پیدا شود كه اهمیت زیادی داشته باشد و به خاطر آن منابع اختلافها بالا گیرد و جنگی درگیرد و آن گونه كه در برخی روایت‌های عامی آمده است كه فرات از طلا و گنج جدا شده است.
سرزمین جزیره تحت عنوان سرزمین بین النهرین شناخته شده است؛ یعنی سرزمین میان دو رود دجله و فرات رود خابور استان جزیره در سوریه را به دو قسمت تقسیم می‌كند و این رود در نزدیكی مجرای رود دجله در مثلث عراق و سوریه و تركیه در بصیرة نزدیك دیرالزور در كناره‌های شام می‌ریزد.
از آنجا كه این مصب فاصله اندكی با عراق و تركیه دارد، پس آمدن پرچم‌های ترك‌ها (چه رومی‌ها و چه غیر رومی ها) به قرقیسیا و سرزمین جزیره ممكن است از طریق عراق یا تركیه انجام شود اما رومی‌ها از طریق فلسطین و اردن و شاید از طریق لبنان و سوریه نیز به این منطقه بیایند.
چیزی كه بسیار مرا شگفت زده كرد، وجود داشتن شهری در مرزهای عراق و سوریه بر كناره‌ی رود فرات در نزدیكی (ابوكمال) به نام «قائم» است و این خود جای تأمل و اندیشه دارد.
ابن حماد (ص92، نسخه خطی) حدیثی نقل كرده است كه در آن آمده:
فرات از كوهی از طلا و نقره جدا شده و به خاطر (به دست آوردن) آن جنگی درمی گیرد و از هر 10 نفر، نه نفر آنها كشته می‌شوند.
ابن حماد همچنین نقل كرده است:
فتنه چهارم هیجده سال به درازا می‌انجامد، پس از آن فتنه پایان می‌یابد و فرات از كوهی از طلا جدا شده است و مردم برای تصاحب آن سرازیر می‌شوند و از هر نه نفر هفت نفر كشته می‌شوند.
این دو حدیث بی‌نهایت ضعیف‌اند اما با وجود ضعیف بودن این دو حدیث، این احتمال وجود دارد كه آنچه این دو حدیث بدان خبر داده‌اند اتفاق بیافتد، حتی اگر این حدیثها بافته خیال و زاییده اوهام باشند.

نمایش تصویری احتمالی در مورد قرقیسیا

باید دانست كه در آمریكا كسانی بوده و هستند كه نه تنها به وقوع یافتن جنگ قرقیسیا و آمدن آن در كتاب‌هایشان اعتراف می‌كنند بلكه زمان و تاریخ مشخصی برای آن تعیین می‌كردند. آنها معتقد بودند كه این جنگ حدود سال 1992 اتفاق می‌افتد و به اصطلاح به آن جنگ «هرمجدون» (یا آرماگدون) می‌گویند تا آنجا كه ریگان رئیس جمهور آمریكا در بیاناتی به این امر اشاره كرده بود.(1)
اما مهمترین روایت در این باب یعنی جنگ قرقیسیا، روایت میسر است كه سندش نیز صحیح است و شامل این عناصر می‌شود:
1- قرقیسیا درگیری یا جنگی است كه در گذشته بی‌سابقه بوده و در آینده نیز نظیری نخواهد داشت.
2- در آن جنگ قیس به هلاكت می‌رسد و هیچ كس برای خونخواهی او به پا نمی‌خیزد.
موثقه‌ی جابر از لحاظ معتبر بودن، پس از این روایت در رتبه‌ی دوم قرار دارد. در این موثقه اشاره به گذشتن سفیانی از قرقیسیا و جنگیدن او با طرفهای دیگر جنگ و كشته شدن صد هزار نفر می‌كند.
مطلب دیگری كه حدیث جابر به ما می‌گوید زمان وقوع این جنگ است. این جنگ اگر اتفاق بیفتد، در زمان سفیانی خواهد بود و در اینجا دو احتمال وجود دارد:

اول:

اینكه این جنگ در حالی اتفاق بیفتد كه سفیانی پیوسته در حال جنگیدن در شام باشد؛

دوم:

آنكه این جنگ پس از تسلط او بر مناطق پنجگانه شام باشد.
در حالت اول آن گونه كه خبر عماربن یاسر آمده، سفیانی به قرقیسیا می‌رسد (و آنچه كه طرفین جنگ به دست آورده‌اند، به چنگ می‌آورد) و در حالت دوم، به هر حال سفیانی ناگزیر پیروز می‌شود.
اینها عناصر ثابت و حتمی بود كه گفته شد اما عناصر احتمالی را ما از بقیه‌ی روایات ضعیف السند استخراج می‌كنیم. اولین عنصر احتمالی مشخص كردن طرفهای جنگ است. طرفین جنگ یكی ترك‌هایی هستند كه در حیره فرود آمده‌اند دوم رومی‌ها كه در فلسطین فرود آمده‌اند، سپس دو عبدالله از دیگر طرفین جنگ می‌باشند. اینها همگی در قرقیسیا به هم می‌رسند و حكمران مغرب كه با قیس باز می‌گردد و شاید یمانی هم از طرفهای درگیر باشد اما ما می‌دانیم كه یمانی در هیچ یك از جنگ‌های پیش از ظهور وارد نمی‌شود.
اما در مورد عبدالله اول و عبدالله دوم جز اندك اخباری كه در مورد كشته شدن عبدالله پیش از ظهور و اینكه كشته شدن او از نشانه‌های (پیش از) ظهور است و آنچه در الزام الناصب در مورد «عبدالله المكین» آمده، چیز دیگری در دست نداریم. اما سند این روایت ضعیف است. اما درست‌ترین نظریه این است كه آن در گذشته با كشته شدن آخرین خلیفه عباسی اتفاق افتاده است. در مورد قیس هم باید بگوییم كه مركز پرچمش مصر است و حركتش هم از مصر آغاز می‌شود. اما در مورد رومی‌ها به نظر نگارنده، آنها باقیمانده‌های پیمان آتلانتیك شمالی (ناتو) و شاید به همراهی با یهودی‌ها و... باشند.
اما ترك‌ها مانعی نیست كه آنها از تركیه یا از باقیمانده‌های پیمان ورشو باشند.
و این احتمال نیز وجود دارد كه قرقیسیا یكی از جنگهای جنگ جهانی باشد. شیخ روایتی كه در مورد فرزند عباس و مروان است را ضعیف می‌داند و یا شاید آن را جعلی می‌شمارد. در این روایت این گونه آمده است كه هیچ كدام از این دو به پیروزی نمی‌رسند و پس از آن سفیانی خروج می‌كند.
بنابر حدیث ترك‌ها دو خروج دارند... پس از آن تركی نخواهد بود كه ضعیف هم است، قیس و غیلان ترك‌ها را از بین می‌برند و قیس به هلاكت می‌رسد و بنابر صحیحه میسّر هیچ كس به خونخواهی او نخواهد پرداخت و به خاطر معتبر نبودن سند روایت اولی مقدم شمردن هلاكت قیس صحیح‌تر است و مانعی نیست كه قیس به دست سفیانی به هلاكت برسد و این امر با روایت‌های دیگر منافاتی ندارد.
خلاصه اینكه اهل تسنن و شیعه وقوع این جنگ را روایت كرده‌اند و احتمال وقوع این جنگ وجود دارد. نگارنده معتقد است كه باقیمانده پیمان‌های ورشو و آتلانتیك شمالی (ناتو) و قدرت‌های دیگری كه به این منطقه می‌آیند و یا قدرت‌های باقیمانده خود آن منطقه ناگزیر باید پیش از ظهور امام مهدی (علیه السلام) نابود شوند و این نابودی از طریق جنگ میان آنان حاصل می‌شود. پس از آن سفیانی می‌آید و بقیه آن باقیمانده‌ها را نابود می‌كند.

پی‌نوشت‌ها:

1. نكته‌ی مهم و قابل توجه این است كه نه تنها این دو جنگ هیچ شباهتی با هم ندارند بلكه حداقل در دوازده جهت با هم متفاوتند و یكی دانستن این دو ناشی از جهل درباره‌ی حداقل یكی از آنهاست. تفصیل این مطلب در ماهنامه موعود آمده است.

منبع مقاله :
فقیه، محمد، (1387)، سفیانی و نشانه‌های ظهور، ترجمه‌ی: سید شاهپور حسینی، تهران: موعود عصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف)، چاپ سوم