مترجم: رزیتا ملکی‌زاده
منبع:راسخون




 

یک سرماخوردگی معمولی ممکن است تا هر زمانی بسته به عوامل مختلفی مانند سن، سطح ایمنی بدن و عامل بوجود آورنده از چند روز گرفته تا چند هفته به طول انجامد.
سرماخوردگی یکی از عفونت‌های شایع در انسان، به خصوص کودکان است. به طور معمول سرماخوردگی معمولی را بی‌ضرر در نظر می‌گیرند، با این حال، در برخی موارد می‌تواند به عوارض خاصی منجر شود. سرماخوردگی بسیار بد می‌تواند موجب ناراحتی شدید به مدت چند روز گردد. شدت و طول مدت ممکن است از فردی به فرد دیگر تفاوت کند.
مدت زمان سرماخوردگی
سرماخوردگی چه مدت به طول می‌انجامد؟ این سوالی است که هرگز نمی‌توان به طور دقیق پاسخ آن را داد. مدت زمان یک سرماخوردگی ممکن است با توجه به عوامل مختلفی مانند سن، وضعیت سلامتی فرد، عامل بوجود آورنده و سطح سیستم ایمنی بدن متفاوت باشد. به طور کلی، یک سرماخوردگی معمولی دیده شده است که در حدود پنج تا هفت روز به طول می‌انجامد، اما در برخی موارد، این سرماخوردگی می‌تواند به مدت دو تا سه هفته نیز طول بکشد.
• مرحله‌ی کمون یا نهفتگی: معمولا، علائم سرماخوردگی معمولی در عرض دو تا سه روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس ظاهر می‌شوند. این مرحله دوره نهفتگی است، به طوریکه در آن ویروس به میلیون‌ها ویروس تکثیر می‌شود و به سختی هیچ گونه نشانه‌ای از آن دیده می‌شود.
• روز 1 تا 3: علائم اولیه در قالب گلودرد، عطسه، آبریزش بینی، سردرد، خستگی، و غیره تظاهر می‌یابند. این علائم ممکن است در روز سوم فروکش کنند. در حالی که تب در بزرگسالان متداول نمی‌باشد، کودکان ممکن است دچار تب شوند.
• روز 3 تا 5: با آرام شدن و فروکش کردن آبریزش بینی و عطسه، فرد مبتلا ممکن است ترشحات بینی کمی غلیظ‌تر با کمی تغییر رنگ داشته باشد. گرفتگی بینی و آبریزش پس از آن نیز ممکن است ایجاد شود. در برخی موارد ممکن است سردرد شدیدتر شده و همچنین تب نیز آغاز شود. ممکن است دچار سرفه شده و نیز این امکان وجود دارد که سرفه نکنید.
• روز 5 تا 10: در یک فرد بزرگسال سالم، علائم ممکن است به طور کامل تا روز پنجم تا هفتم فروکش کنند. در برخی موارد، عوارضی مانند سینوزیت، برونشیت، عفونت گوش و حتی پنومونی ممکن است بوجود آید. بنابراین، ممکن است برای بعضی افراد حصول بهبودی از سرماخوردگی معمولی حدود دو تا سه هفته به طول انجامد.
مرحله سرایت: شخصی که دچار سرماخوردگی معمولی شده است، می‌تواند این عفونت را درست از مرحله‌ی نهفتگی تا زمانی که علائم فروکش کنند و حتی پس از بهبودی انتقال دهد. با این حال، گفته می‌شود که مسری‌ترین مرحله‌ی این بیماری در سه تا چهار روز نخست زمانی که علائم شدید می‌باشند، است.
به طور اختصار، سرماخوردگی معمولی ممکن است به مدت چند روز تا چند هفته بسته به عوامل مختلف طول بکشد. در حالی که بعضی افراد ممکن است در عرض سه تا پنج روز بهبود یابند، دیگران ممکن است دو تا سه هفته این بیماری را با خود داشته باشند. چنانچه این علائم به مدت بیش از ده روز طول کشید، به منظور رد احتمال داشتن هرگونه عوارض دیگر مانند عفونت‌های ثانویه باکتریایی، بلافاصله به پزشک مراجعه نمایید. چنانچه این علائم شدت گرفتند، در اولین فرصت بایستی به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید. در اکثر موارد، انجام مراقبتهای مناسب، جهت کاهش ناراحتی و درمان این وضعیت کافی خواهند بود.
چه عواملی موجب ابتلا به سرماخوردگی معمولی می‌شوند
این یک بیماری ویروسی واگیردار است: اعتقاد بر این است که در حدود 200 نوع ویروس وجود دارند که می‌توانند موجب ابتلاء به سرماخوردگی معمولی شوند و متداول‌ترین آنها رینوویروس، کوکساکی ویروس و کوروناویروس می‌باشند. در اغلب موارد (حدود 50 درصد)، سرماخوردگی معمولی توسط رینوویروس ایجاد می‌شود. این ویروس به پوشش محافظ بینی و گلو حمله کرده و موجب بروز علائم سرماخوردگی می‌شود. این علایم چیزی جز واکنش سیستم ایمنی بدن نیست، که تلاش می‌کند تا این ویروس را از بدن دفع نماید. به این دلیل که سرماخوردگی معمولی می‌تواند از انواع زیادی ویروس بوجود آید، و به دلیل جهش، نمونه‌های جدیدی ایجاد می‌شوند، برای بدن انسان سخت است که مقاومت کامل را در برابر این بیماری ایجاد کند. از این رو، سرماخوردگی یک بیماری تکرار شونده در انسان است که در آن کودکان سه تا دوازده مرتبه در طول یک سال به آن مبتلا می‌شوند و بزرگسالان این بیماری را در حدود سه تا چهار مرتبه در سال می‌گیرند. این امر سرماخوردگی معمولی را به یکی از تکرار شونده‌ترین عفونت‌ها در انسان تبدیل کرده است.
معمولا از چه طریق دچار سرماخوردگی می‌شوید، سرماخوردگی معمولی در نتیجه‌ی تماس مستقیم (از طریق لمس) با سطوح آلوده و یا با بزاق یا ترشحات بینی فرد بیمار انتقال می‌یابد. در واقع، ویروس سرماخوردگی باقی مانده و ته نشین شده بر روی سطوح خانه می‌تواند به مدت طولانی 8 تا 48 ساعت زنده بماند. این ویروس همچنین می‌تواند توسط کسانی که در مجاورت فرد مبتلا به هنگام سرفه و عسطه‌ی او قرار دارند، استنشاق و به درون بدن کشیده شود.
عوامل خطر
• کودکان و نوجوانان بیشتر در معرض ابتلا به سرماخوردگی قرار دارند.
• در مقایسه با مردان، زنان به خصوص نزدیک به عادت ماهیانه نسبت به این بیماری حساس‌تر می‌باشند.
• کسانی که از آلرژی‌‌های مختلف رنج می‌برند، احتمال بیشتری در آنها می‌رود که دچار سرماخوردگی‌های مکرر شوند.
• گفته می‌شود که کمبود ویتامین Dفرد را مستعد ابتلا به سرماخوردگی می‌کند.
• تغییرات فصلی: این عفونت در طول زمستان، بهار و فصول بارانی معمول می‌باشد.
• قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آلاینده‌های هوا عامل خطر دیگری به حساب می‌آید.
بعضی افراد حتی پس از قرار گرفتن در معرض این ویروس کمتر دچار سرماخوردگی می‌شوند. آنها یک سیستم ایمنی بسیار قوی دارند که بدون مشکل زیادی از شر این ویرس خلاص می‌شود. کسانی که دارای سیستم ایمنی ضعیفی می‌باشند، بیشتر مستعد ابتلا به این عفونت دستگاه تنفسی فوقانی می‌باشند. جدای از آن، احتمال بیشتری از بروز عوارضی مانند، برونشیت، سینوزیت، گلودرد و حتی ذات الریه در آنها می‌رود. خاطر نشان شده است که افراد سیگاری، کسانی که مصرف قندشان بسیار بالا است و کسانی که دچار استرس جسمی و روحی می‌باشند، مستعد ابتلا به این عفونت می‌باشند. شرایط پزشکی مانند ایدز، سرطان، و غیره، ممکن است سیستم ایمنی بدن را سرکوب کرده، و این امر موجب می‌شود افراد مبتلا مستعد ابتلا به بیماری‌های عفونی مانند سرماخوردگی شوند.
علائم سرماخوردگی
• عطسه، آبریزش بینی
• آمدن آب از چشم، احتقان بینی
• گلو درد، سرفه
• سردرد، درد عضلانی
• ضعف، از دست دادن اشتها
اگرچه آبریزش بینی یکی از علائم اولیه‌ی این بیماری است، ترشحات بینی ممکن است در عرض دو تا سه روز غلیظ و رنگ آن تیره‌تر شود. در موارد عادی، فرد دچار تب نمی‌شود، به این دلیل که این نشانه بیشتر ارتباط با آنفلونزا دارد که اغلب با سرماخوردگی اشتباه گرفته می‌شود. اما بسیاری افراد هنگامی که مبتلا به سرماخوردگی می‌شوند، دچار لرز بدون تب می‌شوند. کودکان ممکن است همراه با سرماخوردگی دچار تب شوند. در بعضی افراد، سرماخوردگی معمولی می‌تواند به برونشیت حاد، برونشیت، سینوزیت، خروسک، پنومونی، اوتیت مدیا یا عفونت گوش میانی، و یا گلو درد میکروبی منجر شود. این بیماری همچنین می‌تواند علائم آسم و برونشیت مزمن را تشدید سازد.
چگونگی درمان سرماخوردگی
در واقع، هیچ درمانی خاصی برای سرماخوردگی معمولی وجود ندارد. می‌توانید از داروهای بدون نسخه جهت تسکین این علائم استفاده کنید و یا می‌توانید برخی داروهای خانگی را امتحان نمایید. این داروها شربت سرفه، اسپری گلو یا قرص برای کاهش گلو درد، آنتی هیستامین و ضد احتقان برای احتقان بینی و مسکن برای تب و سردرد را شامل می‌شوند. اطمینان حاصل کنید که بدون تجویز پزشک به کودکان زیر چهار سال آسپرین و شربت سرفه ندهید. استفاده از آنتی‌بیوتیک برای سرماخوردگی مؤثر نمی‌باشد، به این دلیل که این آنتی بیوتیک‌ها باکتری‌ها را مورد هدف قرار می‌دهند و هیچ داروی ضد ویروس تأیید شده‌ای برای سرماخوردگی وجود ندارد. همیشه بهتر است پس از مشورت با پزشک و به تجویز او، آنتی بیوتیک مصرف نمایید. تقریباً در همه موارد، علائم سرماخوردگی به خودیِ خود، در یک فاصله زمانی که ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد، فروکش می‌نمایند. اما، انجام مراقبت‌های مناسب به کاهش شدت بیماری و بهبودی فوری کمک خواهد کرد.
• مقدار زیادی مایعات گرم نوشیده و استراحت کافی داشته باشید
• از خوردن غذاهای شیرین و چرب خودداری کنید
• چای گیاهی گرم و سوپ مرغ را در رژیم غذایی خود بگنجانید
• یک رژیم غذایی متعادل و مغذی را انتخاب نمایید
• سعی کنید مواد غذایی اورگانیک، به خصوص، مرغ و تخم مرغ مصرف نمایید
• با آب نمک گرم غرغره کنید
• استنشاق بخار برای کاهش احتقان بینی را امتحان کنید
• به هنگام خوابیدن، سر خود را کمی بالا قرار دهید.
همچنین گفته می‌شود که مکمل‌های ویتامینC ، ویتامین D و روی (Zinc) جهت خلاص شدن از شر سرماخوردگی مفید می‌باشند. با این حال، با دکتر خود مشورت کرده و مکمل‌هایی که تجویز می‌کند را مصرف نمایید. حتی اعتقاد بر این است که گیاهان دارویی و ادویه جاتی، مانند، پونه کوهی، سیر، زنجبیل، زردچوبه، میخک و دارچین مفید هستند.
نکات پیشگیرانه
• بهداشت شخصی را به خوبی رعایت نمایید
• از استفاده بیش از حد پاک‌کننده، شوینده و یا صابون‌های ضد باکتری خودداری کنید
• خواب کافی داشته باشید.
• به طور منظم ورزش کنید.
• از استرس جسمی و روحی بپرهیزید
• از مصرف آنتی بیوتیکهای غیر ضروری خودداری کنید
به عنوان نتیجه‌گیری بایستی گفت که، همیشه پیشگیری از ابتلاء به سرماخوردگی بهتر از درمان آن است، به این دلیل که این بیماری یک بیماری خودپایا (خود به خود از بین می‌رود) بوده که برای دوره‌ی خاصی طول کشیده و با انجام درمان‌های مختلف و بدون هیچ درمانی فروکش می‌کند. داشتن یک شیوه‌ی زندگی خوب همراه با رژیم غذایی متعادل و ورزش منظم به حفظ سلامتی شما کمک خواهند کرد.