شهادت نفس زكیه

روایت‌های شهادت نفس زكیه

1- نعمانی (ص172) موثقه ابن ابی یعفور:
با دستانت به هلاكت رسیدن فلانی را بشمار... و كشته شدن نفس زكیه...
2- نعمانی (ص173)‌موثقه‌ی ابن ربعی الاسدی:
انتهای سلطنت بنی فلان كشته شدن نفسی حرام، در روزی حرام، در سرزمینی حرام است. آنها پس از این اتفاقها پانزده شب (روز) بیشتر سلطنت نمی‌كنند.
3- نعمانی (ص176) صحیحه‌ی حمران بن أعین:
از جمله‌ی امور حتمی الوقوع كه ناچار باید پیش از قیام قائم (علیه السلام) اتفاق بیفتد... و كشته شدن نفس زكیه...
4- نعمانی (ص181) صحیحه‌ی یعقوب السراج:
... (حضرت قائم (علیه السلام)) از خداوند درخواست و كسب اجازه ظهور می‌كند. برخی از دوستداران آن حضرت از این امر آگاه می‌شوند. حسنی می‌آید و خبر آن را به او می‌دهد. حسنی در خروج از حضرت پیش دستی می‌كند و اهل مكه بر او می‌ریزند و او را می كشند و سر او را به شام می‌فرستند. در آن زمان صاحب این امر ظهور می‌كند...
5- کمال الدین (ص610)، صحیحه‌ی عمر بن حنظله:
پنج نشانه حتمی الوقوع وجود خواهد داشت... و كشته شدن نفس زكیه.
6- كمال الدین (ص611) صحیحه‌ی ابوحمزه ثمالی:
... و كشته شدن نفس زكیه از امور حتمی الوقوع است.
شیخ طوسی مانند آن را در كتاب الغیبة (ص296) آورده و در سلسله‌ی اسناد این روایت نام علی بن محمد بن قتیبه را نیز ذكر كرده است و این روایت را در الارشاد و مرسله‌ی الفضل نیز آورده است...
7- روضه‌ی كافی (ص36) ضمن گفتگوهایی كه اباعبدالله (علیه السلام) با منصور عباسی داشته اند
به شما پیوسته و همچنان در كارتان مهلت داده می‌شود و در دنیا گشایش‌ها برای شماست، تا آنكه خونی حرام را از ما در ماهی حرام و سرزمین حرامی بریزید.
سند این روایت صحیح است و مانند آن نیز در روضه‌ی كافی (ص210) آمده است.
8- الارشاد شیخ مفید (ص357):
روایات نشانه‌های زمان قیام مهدی (علیه السلام) را ذكر كرده‌اند... از جمله آن نشانه‌ها خروج سفیانی و كشته شدن حسنی... و كشته شدن نفس زكیه همراه با هفتاد نفر از صالحان در مركز كوفه و سر بریدن مردی هاشمی میان ركن و مقام...
9- حدیثی در این مورد كه نام نفس زكیه، محمد بن حسن است.
كمال الدین (ص321) محمد بن محمد بن عصام از كلینی محمد بن یعقوب از قاسم بن علا از اسماعیل بن علی فزاری از علی بن اسماعیل از عاصم بن حمید خیاط از محمد بن مسلم ثقفی از ابوجعفر الباقر علیه السلام در حدیثی طولانی:
... و كشته شدن پسری از آل محمد (صلی الله علیه و آله) میان ركن و مقام كه نامش محمد بن حسن نفس زكیه است و صیحه‌ای می‌آید و می‌گوید: حق با او و پیروان و دوستداران او است. آنگاه قائم ما خروج می‌كند...
و محمد بن محمد عصام از مشایخ شیخ صدوق و شیخ كلینی صاحب كتاب مشهور الكافی است و قاسم بن علا كه كلینی او را رحمت شده [و شیعه] دانسته‌اند و در تفسیر علی بن ابراهیم چون ضمن راویان، روایتی ذیل به آیه‌ آخر سوره‌ی ملك از اسماعیل بن علی فزاری نام برده شد، لذا او هم ثقه و مورد اطمینان است و در مورد این علی بن اسماعیل چیزی در مورد او نمی‌دانیم و عاصم بن حمید خیاط (حناط) و محمد بن مسلم هر دو ثقه و مورد اطمینان هستند. اما در مورد علی بن اسماعیل، اگر او فرزند عیسی باشد، مورد اعتماد و اطمینان است. شیخ صدوق نام علی بن اسماعیل را بدون آوردن لفظ ابن عیسی پس از آن در طریقش به زراره ذكر كرده است و این طریق صحیح است و اگر علی بن اسماعیل میثمی باشد باز هم ثقه است و شیخ صدوق آن را ذكر كرده و طریقش به او سعد بن عبدالله از ابن ابی الخطاب از صفوان بن یحیی از علی بن اسماعیل التمیمی است و این طریق صحیح است و اگر او ابن عمار باشد، او از جهاتی حدیث روایت كرده و اگر التمیمی باشد، باز هم او ثقه و مورد اعتماد است. به گمان قوی به خاطر اینكه شیخ صدوق نام آن را بدون هیچ تقیدی آورده او ابن عیسی است.
و این در حالی است كه در این روایت اختلاف نظر و پرسش و پاسخ وجود دارد و با این روایت نمی‌توان نامی برای او اثبات كرد.
10- و اصفهانی (ص184) یادآور شده كه نفس ‍[زكیه] از فرزندان حسن است.
11- كتاب الغیبة شیخ طوسی (ص271) فضل از ابن فضال از ثعلبه حداد از صالح گفت: از اباعبدالله (علیه السلام) شنیدم فرمود:
میان قیام قائم (علیه السلام) و كشته شدن نفس زكیه پانزده روز بیشتر فاصله زمانی نیست.
و در كمال الدین به نقل از ابن ولید از صفار از ابن معروف از علی بن مهزیار از حجال از ثعلبه از شعیب خداء از صالح مولای بنی عذراء مانند آن آمده است.
و در الارشاد شیخ مفید (ص360) از ثعلبه بن میمون از شعیب حداد از صالح بن میثم مانند آن آمده است كه شعیب بن اعین حداد ثقه و مورد اعتماد است و صالح بن میثم و ثعلبه بن میمون نیز ثقه و مورد اعتمادند و ابن فضال ثقه یا موثق است. و فضل ثقه است و طریق شیخ به فضل صحیح است.
مطلبی كه به طور كلی اثبات می‌شود، كشته شدن نفس زكیه است كه شاید هاشمی باشد و با استناد به صحیحه‌ی روضه‌ی كافی (ص36) و موثقه‌ی ابن ربعی است (نعمانی، ص173) و سخن شیخ مفید، كشته شدن او در ماهی حرام و سرزمینی حرام است. اما اینكه نام او محمد بن حسن باشد، اثبات نشده و این كه كشته شدن نفس زكیه در سرزمین حرام باشد از جمله اموری است كه در طول تاریخ اتفاق نیفتاده و كسی كه در زمان منصور عباسی به قتل رسیده (مقاتل الطالبین، ص189) در این سطح نیست.
منبع مقاله :
فقیه، محمد، (1387)، سفیانی و نشانه‌های ظهور، ترجمه‌ی: سید شاهپور حسینی، تهران: موعود عصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف)، چاپ سوم