نویسنده: علی غفوری




 

پیروزی مجارستان و فتح بودا سبب تهییج عثمانی‌ها شده و سلطان سلیمان در 1529 تصمیم می‌گیرد وین را تسخیر کند. وین بر سر راه دانوب در دنیای قرن شانزدهم مهم‌ترین شهر اروپا محسوب می‌شد و برای اروپای غربی و مرکزی از دست رفتن آن تصورناپذیر بود.
آرشیدوک فردیناند شاه هاپسبورگ و برادر شارل پنجم، پس از آن که از حرکت سپاه 120 هزار نفری عثمانی باخبر شد نجبای اتریش را تشویق به ایراد خطابه‌های مختلف در سراسر خاک آلمان و اتریش کرد. برای آلمان‌ها نیز شکی نمانده بود که هدف عثمانی‌ها نه اروپای شرقی بلکه تصرف اراضی حاصلخیز مرکز و شمال اروپا و حتا رود راین است. اروپایی‌های کاتولیک و پروتستان اکنون برای جلوگیری از پیشروی سلطان هم قسم شده بودند.
سپاه سلیمان که به خاطر بارندگی با کندی مسیر بودا را به وین می‌پیمود زمانی به دیوارهای وین رسید که 20 هزار پیاده نظام کارآزموده ایتالیایی، آلمانی و اتریشی در پشت حصارهای عظیم و تقویت شده‌ی وین سنگر گرفته بودند.
مهندسان آلمانی و اتریشی سریعاً بنایی مستحکم در اطراف رود دانوب ساختند و کلیه‌ی دروازه‌های وین تیغه شد!
باران مجدداً به کمک مدافعان اروپایی آمده و در ژوئن 1529 سلطان نتوانست توپ‌های عظیم خود را روی زمین‌های لغزان به حرکت درآورد و در نتیجه تنها به انتقال توپ‌های کوچک و متوسط خود قناعت کرد. ترک‌ها از چهارده روز اول حملات خود هیچ نتیجه‌ای نگرفتند چرا که گلوله‌های توپ به قلعه اثرگذار نبود و مین‌های فعال شده در پای حصار نیز نمی‌توانست یک حصار را به طور کامل فرو بریزد.
چندین بار عثمانی‌ها سعی کردند از شکاف‌های کوچک ایجاد شده در پناه توپخانه به داخل قلعه نفوذ کنند اما هر بار با ضربات سنگین پیاده نظام زرهپوش اروپایی‌ها به عقب رانده شدند. نبرد تا ماه اکتبر بی‌نتیجه ادامه یافت و قرار شد عثمانی‌ها آخرین تلاش خود را بکنند. در سحرگاه 14 اکتبر 1529 توپ‌های عثمانی به صورت هم‌زمان به غرش درآمدند و حفره‌ای به عرض 50 متر ایجاد کردند. هزاران سرباز ترک از همان شکاف کم‌عرض سعی کردند وارد حصار شوند اما دفاع فشرده شوالیه‌های ایتالیایی و آلمانی از این منطقه قتلگاه بزرگی برای آن‌ها ساخت. سلطان برگ آخر خود را مأیوسانه رو کرد. مردان ینی‌چری با گذر از روی جنازه‌های سربازان ترک سعی کردند به ضرب شمشیرهای سنگین و نیزه‌های بلند راهی به درون قلعه بگشایند اما پایداری مهاجمان و به هم خوردن نظم و ترتیب آن‌ها سبب شد تا این بار عثمانی‌ها پیروز میدان نباشند. مرگ صدها سربازِ برگزیده‌‎ی ینی‌چری سبب شد تا سلطان از تصرف وین منصرف شود.
عقب‌نشینی ترک‌ها از دروازه‌ی وین نفس‌های در سینه حبس شده‌ی اروپاییان را آزاد کرد. ناقوس‌ها به صدا درآمد و مردم سرودهای پیروزی سر دادند. «سلطان» بالاخره متوقف شده بود.

نتیجه نبرد وین

سلیمان 3 سال بعد نیز قصد فتح وین را کرد اما پس از آن که اطراف این شهر را به آتش کشید و اراضی هاپسبورگ را لگدکوب کرد و حتا به انتظار ورود ارتش‌های اروپایی نشست چون مطمئن شد که آن‌ها قصد مبارزه با وی را به روی زمین صاف و بی‌دفاع ندارند به اسلامبول بازگشت. اما وینی‌ها نیز پیروزی خود را قطعی نمی‌دانستند بنابراین بارها با ارسال هدایا و ابراز دوستی سعی کردند سلطان عثمانی را وادار به قبول صلح کنند.
نبرد وین حدود 80 سال بعد از نبرد قسطنطنیه رخ داد و می‌توان آن را پایان یک دوران درخشان در تاریخ عثمانی دانست. دورانی که هر روز آن توأم با پیشروی و فتح بود.
اما توقف در پای دروازه‌های وین نقطه عطفی در تاریخ عثمانی بود. این امپراتوری پس از 1529 هیچگاه نتوانست در اروپا پیشروی مهمی کند.
نبردِ تاریخی و مهم وین مسیر تاریخ را به کلی دگرگون ساخت. سقوط این شهر، بوهم و آلمان را در برابر قدرت ویرانگر عثمانی بلادفاع می‌گذاشت چرا که سلطان سلیمان برای فتح اروپا تنها دو نیرو در مقابل داشت: امپراتوری اسپانیا و دولت‌های هاپسبورگ.
نبرد وین جانی دوباره به سربازان اروپایی نیز داد. آن‌ها که از 1071 میلادی یکسره تنها نظاره‌گر شکست از نیروهای مشرق زمین بودند هرگز گمان نمی‌کردند در برابر ارتش 120 هزار نفری عثمانی دوام بیاورند. (این نیروها تا 200 هزار نفر نیز برآورده شده است.)
منبع مقاله :
غفوری، علی؛ (1386)، 100 جنگ بزرگ تاریخ، تهران: هیرمند، چاپ دوم