مترجم: رزیتا ملکی‌زاده
منبع:راسخون




 

حساس شدن دندان می‌تواند بسیار آزار دهنده باشد، به این دلیل که مانع از درست غذا خوردن می‌شود. در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع می‌تواند منجر به عفونت شود. از طریق این نوشته، اجازه دهید اقدامات درمانی و شیوه‌هایی جهت توجه به درد دندان را به بحث گذاریم…
بهداشت دهان و دندان بسیار اهمیت دارد، هرچند این مسئله تا زمانی که تأثیرات آن به دلیل نادیده گرفتن ناراحتی‌های دندان شروع به نشان دادن کنند، جدی گرفته نمی‌شوند. قسمتی از بدن که به آغاز اولین مرحله‌ی هضم غذا کمک می‌کند، دندان‌های ما می‌باشد و اگر ناراحتی از جانب دندان وجود داشته باشد، سوخت و ساز معمولی بدن می‌تواند به طرز کالاً بدی تحت تأثیر قرار گیرد. یکی از این ناراحتی یا نگرانی‌ها، حساسیت دندان است. دندان درد دلایل بسیاری دارد. نجویدن مناسب مواد غذایی، و یا مسواک نزدن خوب دندانها و یا بیماری لثه می‌توانند عامل این مشکل دندانی باشند. در مرحله دوم، درد دندان و لثه کاملاً با یکدیگر ارتباط دارند. حتی اگر یکی از آنها تحت تاثیر قرار گیرد، دیگری نیز به شدت اذیت می‌شود. بنابراین، در این بخش برخی علل دندان درد و درمان‌های آن را مورد بحث قرار می‌دهیم.
نکات مراقبتی و درمان‌های خانگی برای دندان‌های حساس
پیش از آنکه به بحث در مورد برخی از داروهای خانگی برای این مشکل دندانی بپردازیم، مهم است که به علل دردهای لثه و پوسیدگی دندان پی ببریم. بهداشت ضعیف دندان می‌تواند به بیماری لثه و آفت دهانی (canker sores) منجر شود. لایه زیرین دندان از یک بافت کلسیفیه یا آهکی بنام عاج ساخته شده است. این بافت به عنوان یک پوشش محافظ برای ریشه‌ی دندان عمل می‌کند. بنابراین، هنگامی که مواد غذایی بسیار داغ و یا بسیار سرد مصرف شود، توبولهای عاجی موجود در ریشه اجازه می‌دهند که محرک به اعصاب دندان رسیده که احساس سوزن سوزن شدن حس شده، از این رو منجر به حساس شدن لثه ودندانها می‌شود. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که مینای دندان یعنی پوشش محافظ دندان به دلیل مراقبت نامناسب دندان به تدریج تحلیل رفته باشد. اغلب این امر منجر به تورم لثه اطراف دندان شده، که می‌تواند بسیار دردناک باشد.
خوردن مواد غذایی بسیار اسیدی می‌تواند به آفت‌های دهانی بیانجامد که می‌تواند گاهی آزار دهنده و کاملا دردناک باشد. و هنگامی که دندان تحت تأثیر قرار گیرد، عفونت لثه به دنبال آن ایجاد خواهد شد. در واقع، درد در لثه اولین نشانه‌ی دندان درد است. در صورتی که بیماری لثه بدون درمان رها شود، می‌تواند منجر به پسروی لثه شده که می‌تواند هنگامی که خط لثه شروع به جدا کردن خود از سطح دندان کرد، مشاهده شود. چنانچه این عارضه بدون درمان رها شود، می‌تواند در طول یک دوره‌ی زمانی به از دست دادن تمام دندانها بیانجامد و آخرین راه حل گذاشتن دندان مصنوعی خواهد بود. برخی از علل عمده‌ی درد دندان و لثه در فهرست ذیل آمده است:
• مسواک زدن با شدت زیاد
• پسروی لثه
• ژنژیویت یا التهاب لثه (نوعی بیماری لثه)
• ساییدن دندان (دندان قروچه)
• محصولات سفید کننده‌ی قوی دندان
• تجمع پلاک یا جرم در ریشه
• دهان شویه‌های اسیدی
• مواد غذایی بسیار اسیدی
• آبسه دندان
• پوسیدگی دندان

درمانهای خانگی

بنابراین اکنون که از علل آن اطلاع یافتیم، اجازه دهید چند درمان خانگی مخصوص دندان درد را بیابیم.
• ساده‌ترین و راحت‌ترین درمان خانگی، بهره بردن از مزایای غرغره‌ی آب نمک می‌باشد. آب نمک به دلیل خواص اسمزی خود، آب باکتری‌های مضر دهان را می‌گیرد، در نتیجه درد دندان و لثه را تسکین می‌دهد. همچنین می‌توانید سبزه‌ی گندم را خرد یا آسیاب کرده و عصاره‌ی آن را غرغره کنید.
• کمپرس یخ یکی دیگر از ساده‌ترین درمان‌های در دسترس می‌باشد. چند تکه یخ را برداشته و در یک پارچه‌ی کتان خشک گذاشته و آن را سفت ببندید. دندانی که درد می‌کند را با این کمپرس مالش داده و خواهید دید که درد به تدریج فروکش می‌کند.
• سیر یکی از طبیعی‌ترین داروهای اعطاء شده از طرف طبیعت است و سالهای زیادی است که جهت دندان درد مورد استفاده قرار گرفته است. تنها یک حبه سیر را پوست کنده و آن را به سنگ نمک ساییده و در امتداد دندان دارای حساسیت قرار دهید. درد و تورم هر دو فروکش خواهند کرد. عصاره وانیل خالص نیز می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.
• روغن میخک با کمی پودر فلفل همچنین می‌تواند درد لثه و دندان را تسکین دهد. در واقع، معجونی از آب لیمو و پودر آنغوزه (asafoetida) یکی دیگر از گزینه‌های درمانی مؤثر برای ناراحتی دندان می‌باشد. گزینه‌ی خوب دیگر تهیه‌ی خمیری از روغن خردل و زردچوبه می‌باشد، به این دلیل که زردچوبه همچنین دارای خواص ضد میکروبی است که به کشتن باکتری‌های مضر کمک می‌کند.
• خمیری تازه از پوست درخت bay berry با سرکه درست کرده و در امتداد دندانی که درد می‌کند بمالید و مدتی به حال خود رها کنید. نتایج مطلوب مشاهده خواهد شد.
• و یکی دیگر از درمان‌های طبیعی برای دندان درد را در این قسمت معرفی می‌کنیم. مقداری میخک (6-5 عدد) را برداشته و آنها را درون آب جوش بگذارید. همچنین 2 اینچ (5 سانتی متر) پوست درخت زیتون تلخ یا شالسنجان (margosa) را در محلول قرار دهید. بعد از مدتی آن را در یخچال بگذارید. مقداری پنبه در این محلول فرو کرده و آن را در امتداد لثه‌ها و دندان‌ها بمالید، و تسکین فوری احساس خواهد شد.

نکات مراقبت از دندان

مواردی که اشاره شد برخی از بهترین درمان‌های دندان درد بودند که می‌توانند جهت مبارزه با دندان دردهای ناخوشایند به کار گرفته شوند. علاوه بر آن، در این بخش چند نکته‌ی مراقبتی در خصوص بهداشت دهان و دندان آورده شده است که بایستی به طور اجباری هر روز دنبال شوند.
• زدن درست مسواک و استفاده مناسب از نخ دندان بایستی به طور منظم دو مرتبه در روز با یک مسواک نرم و خمیر دندان حساسیت زدا انجام شود.
• استفاده از شیرینی‌های پرکالری و مواد غذایی بسیار اسیدی توصیه نمی‌شود. اطمینان حاصل کنید که از یک رژیم غذایی متعادلی که حاوی سبزیجات برگ‌دار خام و مرکباتی که سرشار از ویتامین C باشند، پیروی کنید.
• چنانچه از دندان قروچه رنج می‌برید، بهتر است از محافظ دهان جهت مبارزه با این اختلال استفاده کنید. به این دلیل که دندان قروچه اغلب می‌تواند منجر به دندان درد شود. ابزارهای اصلاح کننده (بریس) (Braces) یا سیم دندان اغلب جهت تراز و ردیف ساختن دندان‌ها استفاده می‌شود. اما اگر بهداشت دهان و دندان حفظ نشود، دندانها و لثه‌ها هر دو می‌توانند به شدت تحت تأثیر باکتری قرار گیرند. در چنین مواردی، بهترین توصیه‌ای که می‌توان کرد این است که تا زمانی که این بریس‌ها اطراف دندان‌هایتان است، از بایدها و نبایدهایی که دندانپزشکتان تعیین کرده پیروی کنید.
• در دوران بارداری به دلیل تغییرات هورمونی متعددی که در بدن اتفاق می‌افتد، دندان درد غیر عادی نخواهد بود. در این دوره، زنان باردار بایستی مراقبت مضاعفی را در خصوص بهداشت دهان و دندان اتخاذ کنند. اغلب به منظور جلوگیری از عفونت‌هایی مانند التهاب لثه، به زدن منظم مسواک و اجتناب از مصرف مواد غذایی ناسالم توصیه می‌شود. این یک توصیه‌ی بسیار مهم برای زنان باردار است، به این دلیل که ظهور این عفونت می‌تواند برای جنین خطرناک باشد.
جهت حفظ بهداشت دهان و دندان، به فرد توصیه می‌شود که مکمل‌های کلسیم را به اندازه‌ی کافی وارد رژیم غذایی خود نماید. نوشیدن آب گرم با نعناع و نمک، در صبح، لثه‌ها و دندان‌ها را تقویت می‌سازد. غرغره با پراکسید هیدروژن یا با لیسترین نیز پس از هر وعده‌ی غذایی توصیه می‌شود. بنابراین اقدامات فوق را دنبال کرده و از یک بهداشت خوب دهان و دندان بهره‌مند شوید.