ورزش و دیابت

اگر شما دیابت دارید یکی از بهترین چیزهایی که برای شما لازم است فعالیت است . یک برنامه ورزشی منظم و ممتد می تواند قند بدن شما را تثبیت کند ، نیاز به دارو و انسولین را کاهش می دهد و تغییرات وزن را کنترل می کند دیابت خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را افزایش می دهد اما ورزش آنرا پائین می آورد . مهمتر از همه اینکه ورزش کمک می کند تا از زندگی لذت بیشتری ببریم . البته قبل از شروع به ورزش باید با پزشک خود مشورت کرده و وضعیت بیماری خود را برای وی توضیح دهیم . ممکن است پزشک مربوطه یک ورزش فیزیکی کامل و فرح بخش را به شما توصیه نماید . شما ممکن است به یک تست ورزش برای ارزیابی عملکرد قلب خود نیاز داشته باشید تا بهترین ورزش برای شما تعیین شود .

فعالیتهایی که به احتمال زیاد به کاهش ریسک بیماریهای قلبی و کنترل دیابت کمک می کنند عبارتند از :
فعالیتهای هوازی مانند : قدم زدن ، راهپیمایی آهسته، دوچرخه سورای یا شنا کردن که البته با شدت و اندازه کافی در حد بالا رفتن ضربان و بیشتر شدن تنفس صورت میگیرد . شما بیشترین استفاده را از این ورزشها زمانی کسب خواهید کرد که هر کدام از این فعالیتها را به مدت ۳۰ دقیقه یا بیشتر و ۳ بار در هفته انجام دهید . بعلاوه ورزشهای قدرتی ( مانند وزنه برداری ) هم به تناسب اندام و سلامت قلب شما کمک می کند . اگر شما هیچگونه فعالیتی نداشته اید باید این برنامه به آرامی و آهسته شروع نمائید . مثلاً‌ با ۵ دقیقه در روز پیاده روی در یک محل آرام و راحت و سپس افزایش سرعت و مدت قدم زدن زمانی که احساس کردید قوی تر شده اید . بخاطر داشته باشید که بعضی فعالیتها از هیچی بهتر است . فعالیتهای فیزیکی که می تواند روزانه انجام گیرد مثل بالا رفتن از پله بجای آسانسور ، پارک نمودن وسیله نقلیه خود دور از محل کار و پیاده رفتن تا محل کار که اینها می تواند رضایتبخش باشد .

باید ورزشی را انتخاب کرد که از انجام آن احساس لذت می کنیم اما بعضی از ورزشها ممکن است مناسب نباشند . اگر شما احساس سرگیجه یا سبکی سر می کنید هنگامی که در حالت عمودی قرار دارید و یا در حال شنا کردن و یا دوچرخه سواری هستید بهتر است بجای آن ورزش آهسته راهپیمایی نمائید و یا قدم بزنید . افرادی که رتینوپاتی دیابتی دارند باید از ورزشهایی که بطور واضح فشارخون را بالا می برند ( مانند وزنه برداری ) اجتناب نمایند . اگر دچار کاهش حس در پاها هستید باید مراقبت ویژه از پاهای خود بعمل آورید و یک پوشش مناسب برای پا انتخاب کنید و ورزشهایی را انتخاب کنید که به پاهای شما فشار کمتری می آورد . ( مانند دوچرخه سواری ، شنا ، پارو زدن ) که از قدم زدن بهتر می باشد . فعالیتهایی مثل صخره نوردی و یا غواصی بعلت احتمال کاهش قند ( هیپوگلسیمی ) ممکن است خطرناک باشد . وزنه برداری می تواند مکمل رضایتبخشی در کنار فعالیتها باشد . برای بیشتر افرادی که دیابت دارند استفاده از وزنه های سبک ولی به تعداد دفعات بیشتر بر استفاده از وزنه های سنگ و تعداد تمرینات کم ارجحیت دارد .

پیشگیری از آسیب دیدن بوسیله گرم کردن بدن به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه با فعالیتهای متوسط و کششی و هم چنین انجام این کار ۵ تا ۱۰ دقیقه بعد از ورزش کردن ، قدم زدن در یک محیط مناسب راه خوبی برای گرم کردن بدن است . ورزش روی سوخت و ساز بدن تأثیر گذاشته و برای مثال سرعت سوختن قند در بدن برای تولید انرژی را افزایش می دهد . اما شما باید یک برنامه ریزی منظم و مرتب داشته باشید و پله به پله پیش روید که در این زمینه پزشک شما می تواند شما را کمک کند . قبل از شروع به ورزش باید موارد زیر را انجام دهید :
• اندازه گیری قند خون قبل و بعد از فعالیت و هر ۲۰ تا ۳۰ دقیقه در طول ورزشهای طولانی ( بسیاری از فعالیتها ۵۰۰ تا ۶۰۰ کالری انرژی در ساعت مصرف می کنند ) اگر قند خون شما زیر ۱۰۰ میلی گرم در دسی لیتر باشد یک خوراک سرپائی حاوی ۲۰ تا ۳۰ گرم کربوهیدرات قبل از شروع ورزش مصرف نمائید . اگر قند خون شما بالاست ( بالای ۲۵۰ در افراد دیابتی نوع ۲ یا بالی ۲۰۰ برای افراد نوع ۱ ) باید ورزش را تا هنگام پائین آمدن قند خون به تعویق انداخت.
• شناختن علائم و نشانه های پائین افتادن قند خون برای مثال ( سرگیجه تعریق – لرز – دوبینی ) و خوردن مقداری خوراک حاوی کربوهیدارت هنگامی که این اتفاق حادث می شود .
• شروع ورزش ۱ تا ۲ ساعت بعد از غذا خوردن
• دوری کردن از ورزش در زمانی که اوج فعالیت انسولین می باشد . ورزش صبحگاهی مناسب است افرادی که دارای دیابت نوع ۱ هستند باید از ورزش هنگام عصر تا آنجا که ممکن است پرهیز کنند .
• تنظیم کردن مقدار مصرف انسولین در صورتی که ضرورت داشته باشد ( که در این مورد باید به توصیه های پزشک خود عمل کرد اما این معمولاً به معنی کاهش مقدار انسولین کوتاه اثر قبل از ورزش می باشد .
• افرادی که قرص های خوراکی ضد دیابت استفاده می کنند باید با پزشک خود مشورت نمایند .
• بعد از ورزشهای سخت و طولانی شما ممکن است به کربوهیدارت اضافه تری در ۲۴ ساعت برای جایگزینی کربوهیدرات سوخته شده نیاز داشته باشیم به ذهن خود بسپارید که ۵۵۰ گرم کربوهیدارت برای جایگزینی و جبران سطح گلیکوژن بعد از فعالیتهای مصرف کننده گلیکوژن مانند دو استقامت یا دوچرخه سواری لازم است بنا براین از هیپوگلسیمی ( کاهش قند خون ) تاخیری بر حذر باشید .
• نوشیدن مایع فراوان : حدود ۲ ساعت قبل از ورزش و هم چنین بعد از ورزش برای جایگزینی آبی که از طریق تعریق در طول ورزش طولانی دفع شده است .
• پوشیدن کفش مناسب ، که دارای یک لایه نرم باشد و از نظر طول و پهنا به انگشتان فشار نیاورد و پا کاملاً‌ راحت باشد . جورابها نیز باید مناسب انتخاب شده و رطوبت پا را گرفته و پاها را خشک نگهدارد .
•استفاده کردن از یک دستبند و یا برچسب شناسائی که به آسانی قابل دیدن باشد .
• دانش و آگهی شخص از چگونگی پاسخ قند خون بدنش به ورزش
• ورزش را مفرح و با علاقه انجام دهید .
اگر قصد دارید که ورزشها را به خوبی انجام دهید باید آنها را با لذت و کیف انجام ندهید نه بصورت تحمیلی . بسیاری از افراد از اینکه با دوستشان و یا یک گروه از مردم به ورزش بپردازند احساس لذت می کنند . یافتن یک محل لذت بخش و مناسب برای ورزش نیز شما را با انگیره می سازد . سعی کنید که وسیله نقلیه خود را در نزدیکی محل کار پارک کنید و قدم بزنید و یا اینکه یک محل ورزشی جذاب و سالم را انتخاب کنید . اگر برنامه شما فشرده است ورزش خود را پربارتر سازید : دوچرخه خود را متوقف کرده و روزنامه خود را مطالعه نمائید ویا در جلوی تلویزیوین به ورزش بپردازید تا گزارشهای اقتصادی را نیز گوش دهید و به یاد داشته باشید که ورزش یک راه لذت بردن از زندگی است .
منبع: واحد مرکزی خبر