مترجم: ایرج علیزاده
منبع:راسخون


 

پتاسیوم کم یا هیپوکالمی به بیماری اطلاق می‌شود که در آن میزان پتاسیوم جریان خون به کمتر از میزان طبیعی آن کاهش می‌یابد.
این مقاله در مورد خطرات مرتبط با این بیماری بحث می‌کند.
پتاسیوم یک الکترولیت است. الکترولیت‌ها نمک‌هایی (یون‌هایی) هستند که به روش الکتریسیته باردار شده‌اند. سلول‌های بدن ما، مخصوصاً سلول‌های عصبی، سلول‌های قلبی و ماهیچه‌ای از این الکترولیت‌ها برای حمل جریان‌های عصبی ( انقباض و انبساط ماهیچه‌ها) بین خودشان و دیگر سلول‌ها استفاده می‌کنند. پتاسیوم همچنین ضربان قلب و عملکرد ماهیچه‌ها را کنترل می‌کند. یک افت چشمگیر در میزان این ماده معدنی ممکن است به بیماری‌های مربوط به قلب و سیستم عصبی منجر شود.
خطرات
تحت شرایط عادی سطح این الکترولیت بین 3.5 تا 5.0 هزارم میلی لیتر در خون است. میزان کمتر از 3.5 هزارم میلی لیتر نشان دهنده کمبود است.
هیپوکالمی عمدتاً به دلیل دفع بیش از حد پتاسیوم از طریق ادرار، استفراغ، اسهال، روده دراز، تومور خوش خیم پرزدار، داروهای پیشاب آور، اسیدوز یا کم شدن سطح قلیایی نایژه‌های کلیوی و کمبود میزان مگنزیوم در بدن رخ می‌دهد تا اینکه به دلیل مصرف کم پتاسیوم از طریق وعده‌های غذایی. بیماری‌های زیر به این کمبود مربوط می‌شوند:

بیماری‌های قلبی

کمبود پتاسیوم می‌تواند تپش غیر طبیعی قلب را به دنبال داشته باشد که "بی ریتمی" نامیده می‌شود. در این وضعیت، ممکن است به دلیل انقباض غیرطبیعی ماهیچه‌های قلب، پمپاژ خون توسط قلب به سایر اندام‌ها دچار ضعف شود. در نتیجه کمبود این ماده‌ی موجود در خون ممکن است باعث افت ناگهانی فشار خون شود که به خستگی و تهوع منجر می‌شود. شخص ممکن است تپش قلب ناگهانی تجربه کند که احتمال دارد موجب ایست قلبی شود.

مشکلات کلیوی

خطر دیگر آسیب جدی به کلیه‌ها است که نهایتاً آنها را از کار می‌اندازد. یک بیماری وخیم به نام هیپوکالمیک نفروپاتی ممکن است در نتیجه کمبود پتاسیوم به وجود بیاید.

فلج شدن

از دیگر عوارض کشنده کمبود پتاسیوم فلج شدن است. این مرضی است که می‌تواند به صورت ناگهانی حمله کند و اندام‌هایی از بدن را از کار بیاندازد. در هر نقطه از بدن می‌تواند رخ دهد اما در سیستم گوارشی که غذا نمی‌تواند به درستی هضم شود اتفاق می‌افتد که به گرفتگی عضلات شکم و روده‌ها، یبوست، نفخ و غیره منجر می‌شود.

مشکلات استخوان

از آنجایی که پتاسیوم برای سلامتی استخوان‌ها ضروری است، هیپوکالمی ممکن است احتمال بروز پوکی استخوان را افزایش دهد.
تاثیرات خطرناک دیگر عبارتند از بی حالی، خستگی، درد، گرفتگی عضله و درد بدن و احساس خستگی در طول روز. ناهنجاری‌های دیگری نظیر اضطراب و زودرنجی، نوسان روحیه، افسردگی، تغییرات عاطفی و مسائل روانی موقت نیز در هیپوکالمی مشاهده شده‌اند.
بهتر است همواره مصرف پتاسیوم را در وعده‌های غذایی زیاد کنیم. برخی از مواد خوراکی متداول که سرشار از پتاسیوم هستند عبارتند از: میوه‌هایی مانند موز، توت فرنگی، زردآلو و آوکادو و سبزیجاتی مثل نخودها ، چغندر، گوجه فرنگی، لوبیا، سبزی و قارچ و گوشت‌هایی مثل ماهی، بوقلمون و گوشت گوساله.