مترجم: رزیتا ملکی‌زاده
منبع:راسخون



 

ناراحتی معده مشکلی متداول در ارتباط با دستگاه گوارش است. به جهت درمان مناسب این اختلال، اهمیت دارد که از علل بوجود آورنده‌ی آن اطلاع یابید. در این مقاله، سعی کرده‌ایم که این عارضه را مورد بررسی قرار دهیم.
عارضه‌ی ناراحتی معده می‌تواند به طرق بسیاری توضیح داده شود. این وضعیت می‌تواند اجابت مزاج آبکی مکرر همراه با درد در ناحیه‌ی شکم، استفراغ، نفخ شکم و غیره باشد. گاهی اوقات، بیماران از احساس پری معده همراه با تهوع خفیف تا شدید شکایت دارند. و یا، همچنین می‌تواند در قالب ترش کردن باشد که منجر به سوزش سر دل می‌شود. معمولا، علت اصلی ناراحتی گاه و بیگاه معده، عادات غذایی اشتباه و یا نامنظم است. با این حال، هنگامی که این وضعیت به طور مکرر رخ داد، علت زمینه‌ای آن می‌تواند چیزی بسیار جدی‌تر باشد.

علل ناراحتی معده

ناراحتی خفیف معده پس از صرف غذای سنگین، جای هیچ نگرانی ندارد. این حالت به خصوص هنگامی اتفاق می‌افتد که فرد مواد غذایی سرخ شده و یا تند و ادویه‌ای می‌خورد. چنانچه غذای خود را به سرعت میل کنید نیز ممکن است دچار این عارضه شوید. این ناراحتی به هیچ عنوان جدی نبوده و هنگامی که به معده زمان کافی برای انجام فرایند هضم داده شود، ناراحتی معده نیز برطرف خواهد شد.
ناراحتی معده همراه با اسهال و استفراغ علائم مسمومیت غذایی یا عفونت ویروسی می‌باشند. اگر اسهال به کرات رخ دهد و یا برای مدت زمان طولانی باقی بماند، در این صورت می‌تواند به عفونت انگلی سندرم روده تحریک پذیر، یا کولون اسپاستیک ارتباط داشته باشد. هنگامی که این ناراحتی موجب بروز سوزش سر دل مداوم گردد، احتمالاً علت آن بیماری ریفلاکس یا بازگشت اسید معده است.
در واقع فرد ممکن است به دلیل داشتن آلرژی غذایی، دچار ناراحتی معده گردد. فرض کنید، فردی نسبت به گندم حساسیت داشته باشد. هر زمان که مواد غذایی حاوی آرد گندم مصرف کند، بدن آن را به عنوان یک ماده‌ی مضر وارد شده به دستگاه گوارش شناسایی می‌کند. در نتیجه، آنتی بادی‌هایی را ترشح کرده و موجب ناراحتی معده می‌گردد. بعضی افراد پس از مصرف برخی داروها، دچار این مشکل معده می‌شوند. به عنوان مثال، NSAIDs (داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی) که جهت تسکین درد مورد استفاده قرار می‌گیرند، هنگامی که برای مدت طولانی مصرف شوند، ممکن است موجب ناراحتی معده گردند.
غیر از مواد غذایی، نوشیدنی‌ها، و داروها، برخی از شرایط پزشکی جدی نیز وجود دارند که می‌توانند مسئول ناراحتی مزمن معده باشند. این بیماری‌ها، زخم معده، بیماری‌های دستگاه گوارش، التهاب کیسه صفرا (کولِسیستیت (cholecystitis))، التهاب در پوشش معده (یا التهاب معده)، پانکراتیت، آپاندیسیت، بیماری کرون، و ایسکمی قلبی یا عرضه ناکافی اکسیژن به قلب را شامل می‌شوند.

درمان‌های خانگی ناراحتی معده

در طول ناراحتی معده، عمدتاً به دلیل داشتن حالت تهوع، تمایلی به خوردن نخواهید داشت. در چنین شرایطی، به منظور رهایی یافتن از ناراحتی، نوشیدن یک فنجان چای نعناع تقریباً بلافاصله موجب تسکین می‌شود. بهترین بخش این چای گیاهی این است که هیچ گونه عوارض جانبی برای بدن شما ایجاد نمی‌کند. این چای را می‌توان زنان بارداری که دچار ناراحتی معده شده‌اند، مصرف نمایند.
زنجبیل به عنوان یکی از مؤثرترین راه‌های درمانی این مشکل در نظر گرفته می‌شود. آن را می‌توان به اشکال مختلف مصرف کرد. به عنوان مثال، می‌توانید زنجبیل را به وعده‌های غذایی خود افزوده، می‌توانید چای زنجبیل تهیه کرده و یا به راحتی می‌توانید تکه‌ی کوچکی از آب نبات یا نبات زنجبیلی را بجوید. چای زنجبیل همچنین به تسکین حالت تهوع بسیار کمک می‌کند.
جوش شیرین دارای اثر شفا بخشی فوری بر روی معده است. بایستی محلولی را با مخلوط یک قاشق مرباخوری جوش شیرن در یک فنجان آب گرم تهیه کنید. این محلول را نوشیده و در عرض 15 دقیقه نتایج آن آشکار خواهد شد. در صورت لزوم، می‌توانید پس از 2 تا 3 ساعت می‌توانید یک مرتبه‌ی دیگر از آن بنوشید.

به هنگام داشتن ناراحتی معده، چه بخورید؟

هنگامی که دچار یک اختلال گوارشی شده‌اید، بایستی مراقب آنچه می‌خورید و آنچه نمی‌خورید، باشید. در صورتی که پس از خوردن دچار ناراحتی معده می‌شوید، آنگاه بایستی مدتی از مصرف هرگونه ماده‌ی غذایی جامد خودداری کنید. پس از آن، هنگامی که شروع به مصرف مواد غذایی جامد می‌کنید، برنج بهترین گزینه‌ی در دسترس خواهد بود. به این دلیل که به راحتی هضم می‌شود و همچنین معده‌ی شما را پر نگاه خواهد داشت. برای علل مشابه، کراکر (بیسکویت بی‌شکر) برای افرادی که دچار ناراحتی معده شده‌اند، مفید می‌باشد. با این حال، در این وضعیت بایستی کراکرهایی را مصرف نمایید که سدیم کمتری داشته و حاوی چربی‌های ناسالم نباشند.
در چنین وضعیتی بایستی موز مصرف کنید. این میوه اسید معده را خنثی ساخته و اسهال را برطرف می‌سازد. موز دارای تأثیر تسکین دهندگی بر روی دیواره‌ی معده بوده، و در آن واحد مواد مغذی فراوانی را برای بدن شما تأمین می‌سازد. به دلیل آنکه هضم آن آسان است، می‌توان با خیال راحت به نوزادانی داد که دچار ناراحتی معده شده‌اند. چند ماده‌ی غذایی وجود دارند که بایستی به شدت از خوردن آنها اجتناب کرد. این مواد غذایی، محصولات لبنی، آجیل، مرکبات، شکلات، کافئین و غذاهای تند را شامل می‌شوند.
به طور کلی، ناراحتی معده یک مشکل گوارشی خفیف بوده و می‌توان آن را با اعمال چند محدودیت رژیم غذایی و داروهای خانگی درمان کرد. با این حال، اگر نشانه‌های خطرناکی مانند اثر خون در مدفوع یا استفراغ، مدفوع سیاه، خستگی، از دست دادن وزن، و غیره وجود داشته باشد، در این صورت به احتمال زیاد یک مسئله جدی بوده که بایستی بلافاصله توسط یک پزشک درمان شود.