قربانی کردن وجود نفسانی

در اين روز حج گزار، اسماعيل وجود را قرباني مي کند تا سبکبال شود و با ره توشه اي عظيم به سفر آخرت عزيمت کند. عيد قربان مصادف با روز دهم ذيحجه از اعياد بزرگ مسلمانان به شمار مي رود و از جمله تعطيلات رسمي مسلمانان است که از يک تا چهار روز جشن گرفته مي شود. حاجيان در اين روز پس از به پايان رساندن مناسک حج، حيواني را ذبح مي کنند و پس از قرباني آنچه بر آنان در حال احرام، حرام شده بود، مانند نگاه کردن در آينه، گرفتن ناخن و شانه زدن مو، حلال مي شود. مراسم قرباني تنها براي کساني که زائران خانه خدا در موسم حج بوده اند، واجب و ضروري است. بنابراين روزي را که پس از انجام وظايف سنگين حج، به عنوان جايزه الهي و اتمام احرام پيش مي آيد عيد تلقي مي کنند. عيد قربان ريشه در دوران ما قبل تاريخ بشر دارد، انسان اوليه که از فهم طبيعت عاجز بود، براي به دست آوردن ترحم خدايان دست به قرباني کردن حيوانات و انسانها مي زد. اين رسم نزد همه ملل و اديان به اسامي مختلف موجود بوده و اين سنت طولاني بشري در اسلام نيز پذيرفته شده است.همچنين در اين روز مستحب است که نماز دو رکعتي عيد قربان در فاصله زماني طلوع آفتاب روز عيد تا ظهر اقامه شود.صحراي عرفه، جايي که "سعي" مسافران "صفا" را در صعود به خويشتن به خاطر سپرده است و جغرافياي آن محدود به يک نقطه از خاک نيست همه جا حريم يار است و هرکه با يار باشد بر بال عرفه به ارتفاع معرفت صعود مي کند. تمامي کساني که در حج شرکت کرده اند، مي بايست از ظهر روز عرفه تا غروب آفتاب، در صحراي عرفات بمانند. در برخي از روايات حج عبارت از "عرفه " دانسته شده و اين نهايت اهميت اين وقوف را در اين صحرا مي رساند.
به گزارش مهر، فضاي عرفات که خارج از حدود حرم است، هيجده کيلومتر مربع مي باشد و از اين جهت قابل قياس با منا نيست که فضاي آن تا يک چهارم فضاي عرفات است. بنابراين، اسکان حجاج در عرفات و حتي استقرار ماشين هاي آنها نيز ممکن است. اين صحرا به صورت محدوده اي داخل يک رشته کوه است که به صورت نعل اسب، عرفات را محاصره کرده و سمت مکه آن کوهي وجود ندارد. تعداد زيادي از زائران، بر کوه رحمت "جبل الرحمه" بالا مي روند و به خصوص طرف عصر، اين کوه چندان از حجاج سفيد پوش پر مي شود که از فاصله دور مانند يک کوه برفي خودنمايي مي کند. با اين حال، در متون مذهبي، اشاره به صعود روي کوه رحمت نشده و ثوابي هم براي آن ننوشته اند. همرنگي شگفتي که ميان زائران وجود دارد و مرزها و نژادها و تفاوت ها را در مي نوردد، يکي از زيباترين و با شکوه ترين جلوه هاي حضور در عرفات است. مناجات بسياري از زائران، به ويژه آنانکه تک تک در اين گوشه و آن گوشه با خداي خويش راز و نياز مي کنند، از ديگر مظاهر اين ساعات نوراني و سفيد و رحمت در عرفات است.روز نهم ذيحجه روز عرفه است، روزي که زائران سپيده دم صبح راهي عرفات شدند تا در جوي مملو از ايمان، خشوع و خضوع استغفار کرده و ارکان اصلي حج را به جا آورند. زائران در روز نهم ذيحجه، روز عرفه، آداب و رسوم و مناسک ديني خود را به جا مي آوردند. صحراي عرفات در 21 کيلومتري شمال مکه واقع شده و تپه کوچکي است که حدود 250 متر از سطح دريا بالاتر و کوهها آن را احاطه کرده اند. در اين روز حجاج بيت الله الحرام استغفار مي کنند و پاک و عاري از هر گناه مي شوند، همچون کودکي که تازه زاده شده است. در اين روز صداي دعا و انابه بنده به درگاه احديت قطع نمي شود و استغاثه بنده از پروردگارش تا عرش مي رود. زائران پس از اداي نماز ظهر و عصر در عرفات مانند سنت پيامبر اکرم (ص) رو به قبله ايستاده، تا زمان غروب خورشيد اين حالت را حفظ، به دعا خواني خود ادامه مي دهند و به تفکر و تامل در اعمال خود پرداخته و توبه و انابه سر مي دهند.
آنها پس از وقوف در عرفات از طلوع خورشيد تا غروب، به سوي مزدلفه براي شب زنده داري رفته و در آنجا بيتوته مي کنند و به عبادت و راز و نياز مي پردازند. آنها نماز مغرب و عشا را در مزدلفه به جا مي آورند و تا صبح عيد قربان شب زنده داري کرده و به دعا و مناجات مي پردازند. زائران خانه خدا 10 ذيحجه بار ديگر به مني باز مي گردند تا قرباني کنند، رمي جمرات و مراسم عيد قربان را برگزار کنند تا حج آنها کامل شده و نام حاجي را بر خود نهند. رمي جمرات را طي سه روز متوالي ( ايام تشريق) انجام مي دهند. در نيمه هاي شب ضعيفان، زنان، پيران و بيماران آنگونه که پيامبر اکرم(ص) به اين گروه اجازه داده بود، رمي جمرات را به جا مي آورند و بقيه تا صبح فردا صبر کرده و دعا مي خوانند و به عبادت مي پردازند. سپس مناسک حج به پايان مي رسد و به منظور طواف افاضه و خارج شدن از احرام به مکه مي روند.
منبع: روزنامه ابتکار