ذبح حيوان نفس با تيغ تقوي

نويسنده: عصمت نرگسي
حج يکي از مترقي ترين ابعاد اعتقادي، عملي اسلام پس از توحيد و جهاد است حج در لغت آهنگ «مقصدي کردن» است که طبيعا حاج به مفهوم قصد کننده خواهد بود. در فرهنگ اسلامي از آداب و اعمالي که در حج انجام مي گيرد تحت عنوان «مناسک حج» ياد مي شود اين مناسک همچون منشور بي نهايت زندگي است که هر فردي به اقتضاي سطح درک خويش به مشاهده پرتوهايي از آن موفق مي گردد.
مناسک حج در يک نگاه کلي سير وجودي انسان به سوي خدا است. نمايشي از فلسفه خلقت بنيآدم است. فلسفه اي که در مرکز آن خدا قرار دارد و امت در گرداگرد آن به ذکر مشغولند.
در اين حرکت که از حضرت آدم شروع مي شود و شخصيت هاي اصلي آن ابراهيم و هاجر و اسماعيل و مواقف آن حرم، مشعرالحرام، مسعي و عرفات و مني است براي انسان اين فلسفه خلقت را تجسمي واقعي و عيني مي بخشد.
انساني که از همه جا رسته و تنها در سيل خروشان انسان ها مثل ذره اي در يک درياي بيکران آدمي که جز ياد و نام خدا را در ذهن ندارند رها مي گردد حتي از نزديک ترين افراد و بستگان خود فاصله اي بسيار زياد دارد هرچند شانه به شانه و پهلو به پهلوي آن ها حرکت کند انسان در اين معرکه عبادت و عقيده خود به اختيار گام برنمي دارد حج و آهنگ اجتماعي وي را به پيش مي برد.
حج بزرگ ترين کنگره عبادي، سياسي و اجتماعي مسلمين است بالاترين هدف و باارزش ترين مفهومي که از حج برداشت مي شود جنبه هاي عبادي، سياسي و اجتماعي اين فريضه الهي است در حج هزاران هزار مسلمان گرد هم ميآيند تا ضمن انجام يک فريضه الهي يک نيايش دسته جمعي جهاني و يک حرکت توفنده اعتقادي را عليه کليه عقايد شرک و کفر نشان داده و وحدت و انسجام جهاني خود را عليه مظاهر حاکميت هاي غيرتوحيدي فراهم و استضعاف و بي عدالتي را به نمايش بگذارند. هيچ عملي در حج بي مفهوم نيست و هريک از اعمال اشاره اي به گوشه اي از تاريخ و حقيقتي در اسلام دارند.
اگرچه حج يک مساله تعبدي است ولي دانستن برخي رموز مناسک حج مي تواند در بهتر انجام گرفتن و درک بيشتر معنويت موجود در آنها موثر افتد. تک تک اعمالي که در حج انجام مي گيرد نه هدف که صرفا وسيله اي در جهت دستيابي به هدف هستند.
يکي از جنبه هاي مهم حج جنبه سياسي آن است بعد سياسي حج به هيچ عنوان از حج تفکيک پذير نيست چرا که قرآن هدف از وجودخانه کعبه را محلي براي قيام مردم مي داند از جمله وظايف واجبه در مني براي کسي که حج تمتع به جا ميآورد در روز عيد کشتن حيواني است شتر يا گاو يا گوسفند که فربه و بي عيب باشد و اين عمل را از آن نظر که عبادت است و وسيله تقرب به خداست قربان مي گويند و از آن جهت که اين عبادت در ساعت ضحي که به معناي ارتفاع روز و انبساط نور آفتاب است (چاشتگاه) واقع مي شود روز عيد قربان را عيد اضحي نيز مي نامند.
قرباني رمز فداکاري و ازخودگذشتگي و دادن جان در راه محبوب و حد نهايي تسليم در برابر معبود است يعني همچنان که خون اين قرباني را در راه تو اي خالق يکتا بي دريغ مي ريزم حاضرم بدون هرگونه تعقل در راه دفاع از حريم دين و اجراي فرامين آسماني تو از جان خود نيز بگذرم و خون خود را تقديم پيشگاه اقدست نمايم.
زماني که حيواني در روز عيد قربان در وادي مني به دست حجاج مسلمان ذبح مي شود و نغمه روحاني «بسم الله وجهت وجهي للذي فطر السموات والارض» طنين در فضاي قربانگاه مي افکند خاطره اعجاب انگيز و الهام بخش دو عبد موحد و دو بنده با اخلاص خدا ابراهيم و اسماعيل را در دل ها زنده مي سازد.
پدري پير و کهنسال با چهره اي نوراني و ملکوتي که آثار عظمت و جلالت روحي از سيماي متين و آرام او نمايان است بر بالين فرزند جوان و خوش سيماي خود ايستاده آستين بالا مي زند و تيغ برنده اي را در پي حکم غيبي الهي بر گلوي فرزند مي نهد.
فرزند نيز بدون ترس و وحشت و با حالت تسليم مي گويد پدر به آنچه مامور گشته اي عمل کن که من هم به خواست خدا از صبرکنندگان خواهم بود و سرانجام ابراهيم با موفقيت کامل از اين امتحان بزرگ الهي سربلند بيرون آمده و به درجه اي از اخلاص و فداکاري در راه خدا مي رسد که خداوند مي فرمايد: ذبح عظيمي فدايش کرديم.
لذا خداوند براي بزرگداشت اين خاطره توحيدي و اخلاص الهي مقرر فرموده هر سال در موسم حج در وادي مني توسط زوار بيت الله الحرام گوسفند، گاو و يا شتري ذبح گردد تا آن صحنه فوق العاده درخشان چون نوري براي هميشه در تاريخ انسانيت بدرخشد و خاطره ازخودگذشتگي آن دو بنده مخلص (ابراهيم و اسماعيل) سندي براي نمايش شرف و فضيلت آدميت باشد.
لذا مسلمين در روز عيد قربان موظفند با تشکيل مجامع عمومي و برگزاري نماز عيد و انشاي خطبه شرکت عظيم و آسماني خود را در اين عيد مبارک به گوش جهانيان برسانند و رعب و ترس از اتحاد و همبستگي خود را در قلب دنياي استکبار و کفر و نفاق بيفکنند.
منبع: انجمن گفتگوی خبرنگاران ایران