مترجم: آناهیتا خاقانی
منبع:راسخون



 

جای تعجب است که چرا برخی افراد بعد از جراحی حافظه‌شان را از دست می‌دهند؟ در اینجا می‌خواهیم دلایلی فقدان حافظه بعد از جراحی را متوجه شویم.
اصطلاح "اختلال شناخت پس از جراحی" به عارضه‌ای اشاره دارد که معمولا افراد مسنی را که اخیرا تحت عمل جراحی قرار گرفته‌اند را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بسیار اتفاق می‌افتد که افرادی که تحت یک پروسه جراحی پیچیده قرار گرفته‌اند برای به خاطر آوردن حوادث گذشته مشکل دارند یا از ابهام ذهن رنج می‌برند. فقدان حافظه کوتاه مدت بعد از جراحی ممکن است نتیجه مستقیم پاسخ التهابی سیستمیک باشد که منجر به اختلال عملکرد شناخت تا حدودی شود. چنین شرایطی می‌تواند مرتبط با به کارگیری بیهوشی عمومی باشد. گاهی اوقات فقدان حافظه می‌تواند مربوط به خود جراحی باشد. برای مثال فردی که تحت عمل جراحی مغز قرار گرفته است، ممکن است به دلیل آسیب به مغز در طول جراحی، دچار مشکل حافظه شود. در اینجا ما نگاهی به دلایل فقدان حافظه بعد از جراحی و گزینه‌های درمانی خواهیم داشت.

دلایل فقدان حافظه بعد از جراحی

در حالی که برای افرادی که تحت عمل پروسه‌های جزیی قرار می‌گیرند از بی حسی موضعی استفاده می‌شود، در موارد جراحی پیچیده بیهوشی عمومی برای فرد به کار می‌رود. بیهوشی عمومی شرایطی را فراهم می‌آورد که به جراحان کمک می‌کند تا فرآیندهای پیچیده مختلف را انجام دهند. هنگامی که بیهوشی عمومی برای فردی به کار گرفته می‌شود تکانه‌های عصبی مسدود می‌شوند و مغز نمی‌تواند با دیگر بخش‌های بدن ارتباط برقرار کند. این امر منجر به فقدان حس و هوشیاری می‌شود. بیهوشی بدن را بی حس می‌کند و در نتیجه آن فرآیندهایی که در شرایط دیگر درد زیادی را به وجود می‌آورند، می‌توانند به راحتی قابل اجرا باشند. تا هنگامی که بیهوشی از بین برود بیمار درد و ناراحتی را تجربه نخواهد کرد. به هر حال به کار بردن یک دوز ماده بیهوشی خطرات سلامت خاصی را به همراه خواهد داشت.
مواد بیهوش کننده عمومی به شکل تزریق داخل وریدی یا گازهای استنشاقی از طریق ماسک مورد استفاده قرار می‌گیرند. تحت شرایط طبیعی، کبد و کلیه‌ها ماده بیهوشی را تجزیه می‌کنند و سپس ماده بیهوشی از بدن خارج می‌شود. در موارد نادر اثر بیهوشی به طور کامل از بین نمی‌رود. اگر غلظت‌های باقی مانده مواد بیهوشی در بدن باقی بماند، این مواد ممکن است بر سیستم اعصاب اثر بگذارد. تا زمانی که مقادیر جزئی مواد بیهوشی از بدن خارج شود، فرد ممکن است مشکل یادآوری موارد را تجربه کند. وظیفه متخصص بیهوشی این است که از بین رفتن هوشیاری یا فراموشی کنترل شده را ایجاد کند تا بیمار خاطره‌ای از جراحی نداشته باشد. اگر متخص بیهوشی غلظت زیادی از مواد بیهوشی را استفاده کند، بیمار ممکن است برای مدتی از تفکر مشوش یا عملکرد شناختی مختل رنج ببرد.
در حالی که اختلال عملکردی بعد از جراحی ممکن است یک عارضه جانبی بیهوشی عمومی باشد، گاهی اوقات ابهام مغزی ممکن است منجر به مواردی شود که جراحی به درستی پیش نرود. سن، سلامت جسمی و ذهنی عمومی و نوع جراحی که روی فرد انجام می‌شود نیز بر وضعیت بعد از جراحی اثر می‌گذارد. مشاهده شده است که اختلال شناخت پس از جراحی در افراد مسن شایع است. مواردی از هیپوکسی مغزی بعد از جراحی نیز در جراحی بای پس عروق قلبی یا دیگر جراحی‌های پیچیده غیرقلبی گزارش شده است. پیوند عضو، برداشت روده، خارج کردن رحم، تعویض استخوان لگن، جراحی قلبی یا جراحی عروق برخی از جراحی‌هایی هستند که ممکن است چنین عوارضی در آنها ایجاد شوند.
اگر فردی از یک سکته خفیف یا حمله قلبی طی جراحی برای فرد اتفاق افتد، او قطعا از فقدان حافظه رنج خواهد برد. هر شرایطی که جریان خون به مغز را محدود کند می‌تواند بر عملکرد طبیعی نوروترنسمیترهای مرتبط با حافظه اثر بگذارد. در حالی که کاربرد بیهوشی عمومی هنوز فاکتور مربوطه اصلی باقی مانده است، گاهی شرایط ذهنی بیمار می‌تواند به دلیل استرس تحت تاثیر قرار گیرد. ابهام مغزی یا فقدان حافظه کوتاه مدت در افرادی که اخیرا تحت عمل جراحی پیچیده قرار گرفته‌اند، رایج‌تر است.

درمان فقدان حافظه بعد از جراحی

اول از همه اینکه به کار بردن بیهوشی عمومی باید توسط متخصص بیهوشی مجرب باشد. استفاده از مانیتور مغز در طول جراحی می‌تواند در تعیین اثر بیهوشی بر بیمار کمک کند. بنابراین عوارض مرتبط با استفاده از بیهوشی می‌تواند تا حدودی کاهش یابد. عوارض ممکن است با پاسخ بدن به بیهوشی عمومی مرتبط باشد. عوارض تهدید کننده حیات می‌تواند ایجاد شود اگر که در بیمار پاسخ آلرژیک به ماده بیهوشی به وجود آید. بنابراین نیاز به تجربه زیاد بخشی از تیم متخصصان پزشکی مشغول در جراحی است.
از آنجا که همیشه خطر عوارض در بیشتر پروسه‌های جراحی پیچیده وجود دارد، جراحی باید تنها زمانی انجام شود که ناکارآمدی گزینه‌های درمانی دیگر که اثبات شده باشد. سلامت عمومی بیمار نیز باید مورد توجه قرار گیرد. بروز فقدان حافظه کوتاه مدت بیشتر از حافظه بلند مدت است. بیشتر مواقع عملکرد شناختی بعد از چند ماه بازیابی می‌شود. درمان دارویی ممکن است در بهبود علائم کمک کننده باشد. فردی ممکن است دستورالعمل‌های رژیمی را دنبال کند و سبک زندگی سالم‌تری را انتخاب کند، بنابراین فرآیند بهبود را سرعت بخشد. اگر علائم شدید باشند، فرد ممکن است از درمان شناختی نیز سود ببرد. حمایت افراد خانواده نیز بعد از جراحی ضروری است. نیاز است تا حمایت عاطفی برای بیمار فراهم شود و شرایط بدون استرس ایجاد شود تا بهبودی سریع‌تر تسهیل شود.
در نتیجه فقدان حافظه بعد از جراحی ممکن است اثر جانبی بیهوشی عمومی باشد یا حتی ممکن است ناشی از عوارضی باشد که امکان ایجاد آن در طول جراحی بوده است. اگر فردی که مورد عمل جراحی قرار گرفته است از مشکلات حافظه رنج ببرد، دارو درمانی همراه با تغییرات مرتبط با سبک زندگی می‌تواند در درمان اختلال عملکرد شناخت بعد از جراحی کمک کننده باشد.