اسهال

افزايش غير طبيعي دفعات اجابت مزاج كه معمولاً با تغيير در قوام و حجم مدفوع همراه است، اسهال ناميده مي‌شود كه مي‌تواند به دو صورت حاد يا مزمن بروز كند.
اسهال مي‌تواند در اثر ابتلاء به عفونتهاي ميكروبي و يا ويروسي، بيماريها (نظير التهاب‌هاي روده‌اي و ايدز)، ناسازگاريهاي غذايي، حساسيت به الكل يا مسموميتها، بروز نمايد.
اصولاً اسهال خفيفي كه با ساير علائم (تب، دفع خون و ...) همراه نباشد، خودبخود بهبود مي‌يابد، اما در صورتيكه جنبه آزاردهنده‌اي به خود بگيرد، مي‌توان از فرآورده‌هاي ضد اسهال بهره گرفت. اين فرآورده‌ها نيز تنها در درمان شرايط موقت و گذرا توصيه مي‌شوند.
** در صورتيكه اسهال بيش از دو روز بطول بيانجامد يا با تب بالا، از دست دادن %5 كل آب بدن يا دفع خون همراه شود، هرگز خوددرماني نكنيد و فوراً با
پزشك تماس بگيريد.
ممكن است اسهال به از دست دادن مقدار زيادي از آب و املاح بدن منجر شود. در اين شرايط، دهان خشك شده و چشمها گود مي‌افتند. ضعف، كاهش ميزان دفع ادرار و سرگيجه نيز از علائم ديگر اين عارضه هستند. بنابراين جايگزيني آب از دست رفته براي افراد مبتلا به اسهال و خصوصاً در اطفال، از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. در اينگونه موارد مي‌توان با نوشيدن انواع مايعات و يا استفاده از محلولهاي خوراكي نظير ا-آر-اس (رجوع به تك‌نگار اين دارو)، آب و املاح از دست رفته را باز گرداند.
در صورت عدم دسترسي به پودر بسته بندي شده ا-آر-اس، مي‌توانيد از فرمول زير براي تهيه آن استفاده نمائيد:
2 قاشق مرباخوري شكر
1 قاشق چايخوري نمك
1/2 قاشق چايخوري جوش شيرين
+ 4 ليوان آب جوشيده سرد شده و يا آب ميوه
* استفاده از محلولهاي تزريقي وريدي (انواع سرم) در اين موارد، تنها در صورتي ضرورت مي‌يابد كه بيش از %10 كل آب بدن از دست رفته باشد و تشخيص آن نيز بر عهده پزشك است.
از جمله روشهاي غير داروئي ديگري كه مي‌توانند به رفع علائم اسهال كمك كنند عبارتند از استراحت، رژيم غذايي مناسب (مصرف مايعا- غذاهاي كم حجم ولي مقوي و پرهيز از مصرف سبزيجات و ميوه‌جات خام) و خودداري از مصرف فرآورده‌هاي ملين.
ضمناً در مورد شيرخواراني كه از شير مادر تغذيه مي‌كنند بهيچ عنوان نبايد شير مادر را قطع نمود اما براي كودكاني كه با شير خشك تغذيه مي‌شوند، طبق تجويز پزشك نوع مناسب‌تري از شيرخشك توصيه مي‌شود.

درمان داروئي اسهال

فرآورده‌هاي ضد اسهال، علائم آزاردهنده اسهال را بهبود مي‌بخشند. مانند ساير داروها، در صورتيكه مصرف كننده ساير داروهاي OTC (بدون نسخه) و يا نسخه‌اي مي‌باشيد، در مصرف اين فرآورده‌ها احتياط نمائيد. فرآورده‌هاي ضد اسهال تنها براي درمان شرايط موقت و گذرا توصيه مي‌شوند، بنابراين اگر اسهال براي مدت دو روز ادامه يابد و يا با تب بالا، كاهش بيش از %5 كل آب بدن و يا دفع خون همراه شود، حتماً بايد با پزشك تماس بگيريد.