دو وقف نامه سنگی؛ کتیبه وقف نامه مسجد لبنان و مدرسه مریم بیگم
دو وقف نامه ی سنگی یکی مسجد لبنان از مساجد قدیم اصفهان و دیگری کتیبه ی وقف نامه ی مدرسه ی مریم بیگم که به آن اشاره می کنیم.
دو وقف نامه ی سنگی
کتیبه ی وقف نامه ی مسجد لبنان
مسجد لبنان از مساجد قدیم اصفهان است. در متون آمده که بنای اصلی این مسجد در قرن هشتم قمری ساخته، و در عهد صفویه، تعمیر و باز سازی شده است.
در کتیبه ی وقف نامه ی این مسجد که امروزه در موزه ی چهلستون اصفهان نگهداری می شود، به سال 1144 قمری و عهد حکومت شاه صفی صفوی اشاره شده است. کتیبه یازده سطر عمودی دارد و دور تا دور کادر اصلی نیز ادامه یافته است:
1144 من شهور
در زمان دولت خاقان، جمشید رای، اسکندر صولت، سلطان فریدون فرداد حشمت / ابوالمظفر معزالدوله و عز نصره سلطان شاه صفی الحسینی الموسوی الصفوی بهادرخان خلدالله تعالی ملکه ابداً توفیق رفیق /
حال و قراین آمال کهف الحاج و المعتمرین و زایر رسول الثقلین، حاجی باربیک صباغ گشته احداث مسجد قوی البنیان بم / سلیم ارکان که نموده بود، به اتمام رساند واقع در جنب شارع درب طوقچی به ضلع شرقی و خالصا مخلصاً لوجه الله وقف نمود بر مسجد مزبور /
همگی و تمامی چهار باب دکان که یک بقالی است و همه بدان مر بوط است که احداث کرده، وقف مشار الیه است در مقابل مسجد مزبور به ضلع غربی که / در وقف نامه ثبت است و همگی و جملگی یک باب خانه ی معیّنه ی واقعه در جنب مسجد مزبور و همگی و به تمامی یک در خانه واقعه در باب سکه الریزنه /
مشهور به خانه فتح الله مسّاح به حدودی که در وقف نامه مسطور است و همگی و تمامی اعیان و عمارت دو در دکان معیّنه، یکی صباغی و یکی علافی که واقف / مزبور خود احداث نموده در عرصه ی معروفه که بر مزار است،
کثیرالانوار سلطان اسپند بن جنید متصل به یک دیگر واقع در محله ی طوقچی مزبور، به حدی که در وقف نامه / مذکور است با آلات و ادوات و خم صباغی و غیره که وقف نموده بر مسجد مزبور و مزار مذکورو در ووقف نامه شرط نموده که آن چه به علت نفع و اجاره ی عرصه ی مزبور و اعیان و اشیای مذکور....
کتیبه در سه حاشیه ی طرفین و زیرین نقر شده است:
- روی هم رفته شد منقسم به ده قسم نموده: سه قسم آن را صرف تعمیر و روشنایی مزار سلطان اسپند مزبور نموده. همه ی بقیه را صرف تعمیر و روشنایی و غیره مسجد مزبور نماید.
و شرط واقف
- و چون تولیت موقوفات مزبور متعلّق به واقف مشارُالیه و بعد از آن به اولاد او از دیوان الصداره و ناظران و متصدیا ن اوقاف اجاره ی نود ساله(1)نموده بود خانه به جهت... اولاد خود مشروط بعد از اخراجات تعمیر خانه
-هر چه اجاره باقی ماند، صرف تعمیر و فروش و روشنایی مسجد مزبور نماید. باز به همین دست دستور تولیت خانه ی مزبور متعاقباً واقف مشارالیه که بعداز تعمیر خانه ی مزبوره آن چه را واقف صرف تعمیر و فروش و روشنایی مسجد مزبور نماید، تغییر دهند، به لعنت خدا و نفرین رسول گرفتار باد.
کتیبه ی وقف نامه ی مدرسه ی مریم بیگم
موضوع: وقف نامه ی (سنگ نوشته ی) مدرسه ی مریم بیگم در اصفهان
نوع خط: نستعلیق
زمان: همزمان با دوره ی حکومت شاه عبّاس دوم صفوی (1069 ه.. ق)
خط: محمد رضا امامی
ابعاد قاعده: 157 سانتی متر، ارتفاع: 86 سانتی متر
محل کنونی: انبار موزه ی چهلستون
کتیبه ی مزبور درباره ی مدرسه ی مریم بیگم است. این مدرسه در نزدیکی محله ی خواجوی اصفهان و در مجاورت چهارسو نقاشی قرار داشته و تا چندین سال پیش از این، نیمه مخروب بوده است.
کتیبه ی وقف نامه ی مزبور به خط محمد رضا امامی، خوشنویس مشهور عهد صفوی، و دارای شش کادر افقی است:
در زمان دولت نواب کامیاب سپهر/ رکاب، اشرف اقدس همایون ارفع شاهی، مروج مذهب بحق حضرات ائمه ی معصومین صلوات الله علیهم اجمین، السلطان بن السلطان بن السلطان بن الخاقان بن الخاقان بن الخاقان، السلطان شاه عباس الثانی الصفوی الموسوی، بهادرخان، خلدالله ملکه و سلطانه /
و افاض علی العالمین بره و احسانه کمترین این آستان، حاجی کافور، صاحب جمع خزائن عامره خالصاً لله و مخلصاً لوجهه بنای این مدرسه ی عالیه کرد و وقف بر طلبه ی علوم... / نمود که طلبه ی علوم دینیه ی اثناعشریه،
در محل مزبور سکنی نموده، به افاده و استفاده ی علوم دینیه و معارف یقینیه مشغول شوند تا که ثواب آن به روح پر فتوح حضرات / ائمه ی معصومین صلوات الله علیهم اجمین و به روزگار فرخنده آثارصاحبقران ثانی عاید گردد بحق النبی و آله، فی شهر ربیع الثانی، سنه تسع و الف و ستین، کتبه العبد محمد رضا الامامی.
نویسنده: میترا شاطری
این مقاله در تاریخ 1402/6/26 بروز رسانی شده است
در کتیبه ی وقف نامه ی این مسجد که امروزه در موزه ی چهلستون اصفهان نگهداری می شود، به سال 1144 قمری و عهد حکومت شاه صفی صفوی اشاره شده است. کتیبه یازده سطر عمودی دارد و دور تا دور کادر اصلی نیز ادامه یافته است:
1144 من شهور
در زمان دولت خاقان، جمشید رای، اسکندر صولت، سلطان فریدون فرداد حشمت / ابوالمظفر معزالدوله و عز نصره سلطان شاه صفی الحسینی الموسوی الصفوی بهادرخان خلدالله تعالی ملکه ابداً توفیق رفیق /
حال و قراین آمال کهف الحاج و المعتمرین و زایر رسول الثقلین، حاجی باربیک صباغ گشته احداث مسجد قوی البنیان بم / سلیم ارکان که نموده بود، به اتمام رساند واقع در جنب شارع درب طوقچی به ضلع شرقی و خالصا مخلصاً لوجه الله وقف نمود بر مسجد مزبور /
همگی و تمامی چهار باب دکان که یک بقالی است و همه بدان مر بوط است که احداث کرده، وقف مشار الیه است در مقابل مسجد مزبور به ضلع غربی که / در وقف نامه ثبت است و همگی و جملگی یک باب خانه ی معیّنه ی واقعه در جنب مسجد مزبور و همگی و به تمامی یک در خانه واقعه در باب سکه الریزنه /
مشهور به خانه فتح الله مسّاح به حدودی که در وقف نامه مسطور است و همگی و تمامی اعیان و عمارت دو در دکان معیّنه، یکی صباغی و یکی علافی که واقف / مزبور خود احداث نموده در عرصه ی معروفه که بر مزار است،
کثیرالانوار سلطان اسپند بن جنید متصل به یک دیگر واقع در محله ی طوقچی مزبور، به حدی که در وقف نامه / مذکور است با آلات و ادوات و خم صباغی و غیره که وقف نموده بر مسجد مزبور و مزار مذکورو در ووقف نامه شرط نموده که آن چه به علت نفع و اجاره ی عرصه ی مزبور و اعیان و اشیای مذکور....
کتیبه در سه حاشیه ی طرفین و زیرین نقر شده است:
- روی هم رفته شد منقسم به ده قسم نموده: سه قسم آن را صرف تعمیر و روشنایی مزار سلطان اسپند مزبور نموده. همه ی بقیه را صرف تعمیر و روشنایی و غیره مسجد مزبور نماید.
و شرط واقف
- و چون تولیت موقوفات مزبور متعلّق به واقف مشارُالیه و بعد از آن به اولاد او از دیوان الصداره و ناظران و متصدیا ن اوقاف اجاره ی نود ساله(1)نموده بود خانه به جهت... اولاد خود مشروط بعد از اخراجات تعمیر خانه
-هر چه اجاره باقی ماند، صرف تعمیر و فروش و روشنایی مسجد مزبور نماید. باز به همین دست دستور تولیت خانه ی مزبور متعاقباً واقف مشارالیه که بعداز تعمیر خانه ی مزبوره آن چه را واقف صرف تعمیر و فروش و روشنایی مسجد مزبور نماید، تغییر دهند، به لعنت خدا و نفرین رسول گرفتار باد.
کتیبه ی وقف نامه ی مدرسه ی مریم بیگم
موضوع: وقف نامه ی (سنگ نوشته ی) مدرسه ی مریم بیگم در اصفهان
نوع خط: نستعلیق
زمان: همزمان با دوره ی حکومت شاه عبّاس دوم صفوی (1069 ه.. ق)
خط: محمد رضا امامی
ابعاد قاعده: 157 سانتی متر، ارتفاع: 86 سانتی متر
محل کنونی: انبار موزه ی چهلستون
کتیبه ی مزبور درباره ی مدرسه ی مریم بیگم است. این مدرسه در نزدیکی محله ی خواجوی اصفهان و در مجاورت چهارسو نقاشی قرار داشته و تا چندین سال پیش از این، نیمه مخروب بوده است.
کتیبه ی وقف نامه ی مزبور به خط محمد رضا امامی، خوشنویس مشهور عهد صفوی، و دارای شش کادر افقی است:
در زمان دولت نواب کامیاب سپهر/ رکاب، اشرف اقدس همایون ارفع شاهی، مروج مذهب بحق حضرات ائمه ی معصومین صلوات الله علیهم اجمین، السلطان بن السلطان بن السلطان بن الخاقان بن الخاقان بن الخاقان، السلطان شاه عباس الثانی الصفوی الموسوی، بهادرخان، خلدالله ملکه و سلطانه /
و افاض علی العالمین بره و احسانه کمترین این آستان، حاجی کافور، صاحب جمع خزائن عامره خالصاً لله و مخلصاً لوجهه بنای این مدرسه ی عالیه کرد و وقف بر طلبه ی علوم... / نمود که طلبه ی علوم دینیه ی اثناعشریه،
در محل مزبور سکنی نموده، به افاده و استفاده ی علوم دینیه و معارف یقینیه مشغول شوند تا که ثواب آن به روح پر فتوح حضرات / ائمه ی معصومین صلوات الله علیهم اجمین و به روزگار فرخنده آثارصاحبقران ثانی عاید گردد بحق النبی و آله، فی شهر ربیع الثانی، سنه تسع و الف و ستین، کتبه العبد محمد رضا الامامی.
پی نوشت :
1- صفحه = 52منبع:
نویسنده: میترا شاطری
این مقاله در تاریخ 1402/6/26 بروز رسانی شده است
تازه های مقالات
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}