مترجم: سهیلا حاجی‏زاده
منبع:راسخون




 

باریم یک فلز شیمیایی فعال بوده که می‏تواند زمانی که در معرض هوای مرطوب قرار می‏گیرد، به صورت خود به خودی آتش بگیرد.
باریم یک عنصر شمییایی با نماد Ba و عدد اتمی 56 می‏باشد. این فلز قلیایی خاکی و نرم هرگز در خالص‏ترین شکل خود در طبیعت یافت نمی‏شود، عمدتا دلیل این امر واکنش‏پذیری بالای آن با هوا می‏باشد. این ماده یا در مایعات مبتنی بر نفت یا مایعات عاری از اکسیزن به منظور مهار آن‏ها از اکسید شدن نگه‏داری می‏شوند. باریم پروکسید، باریم کلرید، کلرات، سولفات و غیره برخی از ترکیبات مهم این عنصر شیمیایی هستند. در واقع، باریم سولفات و باریم کربنات رایج‏ترین مواد معدنی طبیعی می‏باشند.

برخی واقعیات در رابطه با باریم

باریم در سنگ معدنی که سولفات باریم متبلور هستند، یافت می‏شود. کلمه‏ی باریم از کلمه‏ی یونانی با نام باری به معنی سنگین مشتق شده است. این عنصر توسط یک شیمیدان دارویی سوئدی به نام کارل اسچیل در سال 1774 شناسایی شد و به صورت علمی توسط شیمیدان انگلیسی به نام سر همفری دیوی در سال 1808 به دست آمد. باریت نامحلول بوده و نمی‏تواند به طور مستقیم به منظور تولید ترکیبات دیگر مورد استفاده قرار گیرد، بنابراین، سنگ معدنی با کربن به منظور کاهش میزان باریم سولفات در آن حرارت داده می‏شود. ترکیبات متنوعی از این عنصر توسط هیدرولیز یا واکنش آن با اسیدهای دیگر تشکیل می‏شود. این‏ها شامل باریم کلرید، باریم کربنات و باریم نیترات می‏باشد.

مشخصات

بدست آوردن خالص‏ترین فرم باریم به دلیل تمایل آن به اکسید شدن در هوا مشکل می‏باشد.
باریم اگرچه از نظر شیمیایی مشابه با کلسیم می‏باشد، اما واکنش‏پذیری آن نسبت به کلسیم بیشتر است.
این ماده چهاردهمین عنصر فراوان بر روی کره‏ی زمین می‏باشد.
نقطه‏ی جوش باریم 1640 درجه سانتی‏گراد و نقطه‏ی ذوب آن 725 درجه سانتی‏گراد می‏باشد. این ماده هنگامی که در معرض هوا قرار می‏گیرد، به راحتی اکسید شده و هنگامی که در معرض هوای مرطوب قرار می‏گیرد، به صورت خود به خودی آتش می‏گیرد.
باریم با آب یا الکل به منظور به تولید هیدروژن واکنش می‏دهد.
اگر باریم در حضور اکسیژن هوا سوخته شود، باریم اکسید و پروکسید تولید می‏شود.
ترکیبات باریم دارای وزن مخصوص بالا تا 5/3 در دمای 20 درجه سانتی گراد می‏باشند.
همه‏ی ترکیبات باریم که در آب یا اسید قابل حل هستند، سمی‏اند.

مصارف

ترکیبات باریم به طور گسترده در صنعت نفت مورد استفاده قرار می‏گیرد.
باریت به عنوان یک مایع حفاری برای حفاری چاه‏های درون پوسته ی زمین استفاده می‏شوند.
آماله باریم به عنوان یک عامل در تصویر‏برداری اشعه‏ی x در دستگاه گوارش استفاده می‏شود. پوشش الکترودها از لامپ‏های فلورسنت با باریم اکسید باعث سهولت انتشار الکترون‏ها می‏گردد.
این فلز به منظور بیرون راندن آخرین بقایای اکسیژن در لوله‏های خلاء استفاده می‏شود.
باریم کربنات در سیمان، آجر، شیشه، و مرگ موش کاربرد دارد.
باریت یک جزء مهم از صنعت تولید لاستیک می‏باشد.
رنگ سبزی که در طول نمایش آتش بازی دیده می‏شود، به حضور باریم نیترات در آن‏ها نسبت داده می‏شود.
باریم فلوراید یک ترکیب شیمیایی از باریم و فلو بوده که به منظور ساخت نور در برنامه‏های مادون قرمز مورد استفاده قرار می‏گیرد.
باریم یک جزء مهم از ابر رساناهای اکسید مس باریم در درجه حرارت بالا می‏باشد.

اثرات باریم بر انسان

هنگامی که در دوزهای پایین استفاده می‏شود، باریم به عنوان یک محرک عضلات کار می‏کند. با این حال، دوزهای بالاتر این ماده باعث مسدود شدن کانال‏های یون پتاسیم ضروری برای عملکرد مناسب سیستم عصبی می‏گردد، باعث ایجاد اثر سوء بر سیستم عصبی شده و مشکلات قلبی، ضعف، فلج شدن و اضطراب را ایجاد می‏کند. امکان استفاده‏ی این فلز به صورت خوراکی وجود دارد، چون این ماده مانند فلزات دیگر در بدن موجودات زنده تجمع نمی‏یابد. به دلیل اینکه باریم بسیار نامحلول می‏باشد، به آسانی از طریق دستگاه گوارش حذف می‏گردد. با این حال، اگر به شکل گرد و غبار یا گاز استنشاق شود، باعث تجمع در ریه‏ها شده و یک نوع پنوموکونیوز خوش خیم را ایجاد می‏کند.
از زمان کشف این ماده در نیمه‏ی اول قرن نوزدهم، باریم یک جزء مهم اکثر صنایع امروزه می‏باشد. جانشینی این ماده با یک ماده‏ی همزاد غالب بسیار دشوار می‏باشد.