ملامت و سرزنش نکردن زیاد

با تلقین نمودن کودکان به خوبیها، و ترک ملامت و سرزنش زیاد و بی مورد، معیارهای اخلاقی و ارزشهای الهی ، انسانی را می شود در فرزندان خود تحقق بخشید، چون کودکان، زود به مرز «باور»، و «اعتقاد» می رسند، و با تلقین به خوبیها، بسیار آسان می توان، باورهای کودک را جهت داد، و او را به سعادت و سلامت کشاند، و باید باور کند، که می تواند مؤدب باشد، با سواد شود، دانشمند گردد، بزرگ ترین شخصیت اجتماعی فردا باشد، مثلا وقتی که امام حسن (علیه السلام) و اما حسین (علیه السلام) خدمت پدر می رسند، که مسابقه ی کشتی نزد پدر بدهند علی علیه السلام فرمود: فرزندان عزیزم شما باید رهبران آینده ی جامعه ی اسلامی باشید برو یدو در ( خط نویسی ) مسابقه بدهید، نه کشتی گیری، این هدایت علی علیه السلام، تلقین شخصیت و بزرگواری، و علم طلبی است.
و رسول اکرم (صلی الله علیه و آله ) بارها در برخورد با امام حسن (علیه السلام) و امام حسین (علیه السلام) می فرمود: شما دو برادر از بهترین جوانان بهشت می باشید(1) ( الحسن و الحسین سیدا شباب اهل الجنه ...)
و در یکی از روزها که فاطمه زهرا (علیها السلام) دو کودکش را خدمت پدر می برد و می فرماید یا رسول الله (صلی الله علیه و آله) به حسن و حسین من چیزی عطا فرما، رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمودند. هیبت و سیادت را به حسن (علیه السلام) و شجاعت وجودم را به حسین (علیه السلام) دادم(2).
ما با تلقین می توانیم، امیدواری، پیروزی، غلبه بر مشکلات، راز داری، اعتماد به نفس، پاکی، شخصیت اجتماعی، انسانی، روح ایثار و فداکاری، گذشت و اغماض، راستی و وفاداری، را در کودکان ایجاد کنیم، و با ملامت و سرزنش بیمورد تمام این معیارهای یاد شده ممکن است در کودکان سرکوب گردد، قبلا به روایتی از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) اشاره کردیم که فرمودند اکرموا اولادکم ... به کودکان خود اکرام و نیک رفتاری کنید ... و باز فرمودند وظیفه پدر این است و لا یرهقه و لا یخرق به. ( کودکش را احمق و نادان و ابله و سفیه نخواند) و علی علیه السلام فرمودند الافراط فی الملامه یشب نیران اللجاج... ( زیاده روی در ملامت و سرزنش کودک. آتش لجاجت را شعله ور می سازد) (3) و در کلام دیگری فرمودند: لا تکثرن العتاب فانه یورث الضغینه و یدعو الی البغضاء....
( سرزنش و ملامت زیاد نکنید که کینه توزی و دشمنی می آورد) (4)

پی نوشت:

1- بحارالانوار ج 33 ص 264
2- بحارالانوار ج 43 ص 295
3- تحف العقول ص 84
4- میزان الحکمه ج 1 ص 76

منبع: مسئولیت تربیت