مترجم: زهرا هدایت منش
منبع:راسخون




 

جرم از خواص بنیادی ماده است. جرم هر جسمی را معمولاً با توزین آن در میدان گرانی به وسیله ترازوی فنری، یا ترازوی تجزیه، تعیین می‌کنند. از تقسیم وزن اندازه‌گیری شده بر شدت گرانی (شتاب ثقل) مقدار جرم به دست می‌آید. اخیراً وسیله‌ای اختراع شده است که جرم ذرات ریز را بدون اتکا به گرانی اندازه می‌گیرد. این وسیله مخصوصاً برای اندازه‌گیری جرم ذرات گاز مناسب است.
دستگاه جدید از یک لوله شیشه‌ای تو خالی مخروطی شکل تشکیل شده است. لوله به یک پمپ تخلیه وصل است. در انتهای باریک آن یک صافی قرار دارد. برای اندازه‌گیری جرم ذرات انتهای باریک را، درست مثل دیاپازون با بسامد خاصی به ارتعاش در می‌آورند. سپس پمپ خلأ را روشن می‌کنند تا ذرات را به داخل صافی بکشاند. ذرات در داخل صافی جمع می‌شوند. تجمع ذرات در داخل صافی، باعث میرایی ارتعاش قسمت باریک لوله می‌شود. با تعیین دقیق بسامد ارتعاش می‌توان جرم ذرات جمع شده را پیدا کرد.
این دستگاه که به وسیله هاروی پاتاشنیک و گئورگ روپرشت ساخته شده است، قریباً به بازار عرضه خواهد شد و انتظار می‌رود که در آینده کاربردهای فراوانی پیدا کند.
تاکنون از آن برای تنظیم میزان گاز خروجی موتورهای دیزل و توربین و تعیین دود حاصل از سوختن مواد استفاده شده است. در آینده می‌توان با این ترازو میزان کربن حاصل از نیروگاه‌هایی را که زغال سنگ مصرف می‌کنند سنجید و با دقتی بی سابقه جرم ذرات موجود در دنباله ستاره‌های دنباله‌دار را تعیین کرد.