حالات و صفات مؤمن در کلام امام صادق (علیه السلام)
حالات و صفات مؤمن در کلام امام صادق (علیه السلام)
حالات و صفات مؤمن در کلام امام صادق (علیه السلام)
نويسنده:عبد الله صالحی
امام صادق (علیه السلام) فرمود:
مؤمن دارای نیروی خاصی در دین داری و دارای ایمانی همراه یقین و اطمینان، حریص در فهم احکام؛ و نشاط در راه حق و حقیقت یابی می باشد.
و در دین و دانش، خوش برخورد و استوار؛ و در بردباری و آرامش، زیرک و هوشیار؛ و در موارد شایسته، سخاوتمند؛ و هنگام توانگری، میانه رو؛ و در تنگدستی و نداری، خویشتن دار خواهد کرد.
و دارای عفو و گذشت در حال و قدرت بر انتقام؛ و فرمانبر خدا در پذیرش نصایح و دستورات؛ و پارسائی و خودداری از محرمات با وجود رغبت به آنها؛ و حریص بودن در انجام کار خیر، گرچه همراه با سختی و مشقت باشد؛ و سعی بر اقامه ی نماز حتی هنگام گرفتاری؛ و صبور و شکیبا در برابر سختی ها است.
مؤمن در پیش آمدی های سخت و لرزاننده با وقار و پایدار؛ و در ناگواری ها وتلخی ها شکیبا؛ و در حال فراوانی نعمت شکر گزار می باشد.
نه غیبت کند و نه فخر فروشد و نه قطع رحم نماید.
مؤمن نه سست است و نه تندخو و نه سخت دل، چشم او از او پیشی نگیرد و بی اختیار به هر جا نگاه نیندازد؛ و شکمش او را رسوا نکند؛ و عورتش در شهوت بر او چیره نگردد؛ و به مردم حسد نورزد، سرزنش شنود ولی سرزنش نکند، اسراف و تبذیر ننماید، ستمدیده را یاری نموده و به مستمدان مهربانی کند، خودش را در زحمت اندازد و مردم از او در آسایش باشند.
در لذت های دنیا رغبت ندارد؛ و از خواری آن بی تابی نکند، در فکر آسایش مردم باشد که روی بدان آورند، در قضاوتش کوتاهی دیده نشود؛ و در رأی او سستی نباشد.
در دین و ایمانش نقصانی نیست، هر که با او مشورت نماید به راه صحیح راهنمائی شود؛ و هر که از او کمک خواهد به او یاری و کمک نماید؛ و از هرزه گوئی و نادانی هراسناک باشد.
.همچنین فرمود:
همانا شیعیان و پیروان امام جعفر صادق (علیه السلام) افرادی هستند که از جهت شکم و عورت، عفیف و پاک باشند؛ و در سعی و تلاش برای عبادت و اطاعت پروردگار بسیار جدی؛ و در ثواب الهی امیدوار؛ و از عقابش ترسناک باشند.
پس هنگامی که چنین افرادی را ملاقات نمودند، بدانید که آنان از شیعیان امام جعفر صادق (علیه السلام) هستند.
امام صادق (علیه السلام) به نقل از حضرت رسول (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:
هر مسلمانی که از انجام کردار و گفتار نیک و پسندیده شادمان و خوشحال گردد؛ و از کردار و گفتار زشت و ناپسند ناراحت باشد، پس چنین شخصی مؤمن خواهد بود.
امام صادق (علیه السلام) فرمود:
مؤمن نمی باشید، مگر آن که امانت دار بوده؛ و حالت نعمت، توسعه و رفاه را مصیبت بدانید؛ و متوجه باشید که صبر و شکیبایی در برابر بلاها، از عافیت در حال تندرستی و نعمت، افضل است.
امام صادق به نقل از پدران بزرگوارش (علیهم السلام) از حضرت رسول (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:
همانا نیرو و توان مؤمن در درون و قلب او است.
آیا نمی بینید او را که از جهت بدن، ضعیف؛ و از جهت جسم، لاغر می باشد؛ و او شبها را به عبادت و نیایش؛ و روزها را به روزه سپری می نماید.
امام صادق (علیه السلام) فرمود:
مؤمن، بی کار و بدون شغل و حرفه نمی باشد.
امام صادق (علیه السلام):
حالت و خصلت مؤمن این است که نسبت به خود از هفتاد نفر دیگر راستگوتر خواهد بود؛ و خود را تکذیب نمی کند.
شرائط و حالات مؤمن
امام صادق (علیه السلام):
هر کس به شش چیز اقرار و اعتقاد داشته باشد، مؤمن خواهد بود:
برائت و بیزاری از (دو بت) جبت و طاغوت، اقرار و اعتراف به ولایت (ائمه ی دوازده گانه (علهیم السلام))، ایمان و اعتقاد به مسأله ی رجعت، حلال دانستن نکاح متعه، حرام بودن ماهی جری (نوعی ماهی بدون پولک و بدون استخوان می باشد)؛ و ترک مسح (در حال وضوء) بر روی دو کفش.
امام محمد باقر (علیه السلام) فرمود:
همانا شیعیان و پیروان امام علی (علیه السلام) کسانی هستند که بردباری، آگاهی، لبهای خشک؛ و خوف و خشیت الهی در چهره هایشان آشکار و نمایان می باشد.
امام جعفر صادق (علیه السلام) فرمود:
همانا شیعیان امام علی (علیه السلام) دارای شکمهائی خالی؛ و لبهائی خشک هستند، و اهل رأفت و دلسوز، اهل علم و معرفت و بردبار و شکیبا می باشند.
راه شناسائی آنها به وسیله ی خوف و وحشت، در اعمال و گفتارشان می باشد، پس شما با ورع و کوشش (در انجام وظائف و فرائض الهی) ما را یاری و کمک نمائید.
امام جعفر صادق (علیه السلام) فرمود:
روزی حضرت سجاد (علیه السلام) در منزل خود نشسته بود، که درب منزل به صدا در آمد، حضرت به پیش خدمت خود فرمود: ببین چه کسی جلوی درب منزل آمده است.
هنگامی که پیش خدمت آمد (و درب منزل را گشود، دید عده ای جلوی درب ایستاده اند؛ و) گفتند: ما عده ای از شیعیان و پیروان شما می باشیم؛ چون خبر به حضرت رسید، سریع حرکت نمود و به سوی آنها رفت، وقتی که نزدیکشان رسید، نگاهی بر آنها انداخت و سریع بازگشت، و آن گاه فرمود: دروغ گفتند! (اگر شیعه ی ما هستند) پس کجاست آثار آرامش و وقار در چهره ی آنها، کجاست آثار عبادت، کجاست نشانه های سجود؟!
همانا شیعیان و دوستان ما به وسیله ی طاعت و عبادت شناخته می شوند، به طوری که در اثر عبادت رنجور و لاغر شده، آثار سجده در پیشانی و دیگر اعضاء سجودشان آشکار بوده، شکمهایشان ضعیف و لبهایشان خشکیده است.
به درستی که عبادت صورتهایشان را لاغر و ضعیف گردانیده؛ و شب ها در عبادت و مناجات خداوند بیدار می باشند.
هنگامی که دیگران در سکوت و آرامش باشند، شیعیان در تسبیح و دعا خواهند بود؛ و موقعی که مردم در خوابند، شیعیان در حال نماز و راز و نیاز می باشند؛ و در آن لحظاتی که دیگران در شادی و سرورند، شیعیان در غم و اندوه هستند.
و سپس افزود، پیروان و شیعیان ما به وسیله زهد و رحمت در کلام، در حال فراهم آوردن مقدمات بهشت خواهند بود.
حضرت رسول (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:
همانا در مؤمن سه خصلت جمع است، که دیگران از آنها محروم هستند: علم و یقین بر وجود خداوند متعال، علم و یقین به کسانی که اطاعت از ایشان واجب می باشد؛ و علم و یقین نسبت به آنهائی که دشمنی با آنها لازم است.
* قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم): ألا أنبئکم لم سمی المؤمن مؤمنا؟
لاءتمان الناس إیاه علی أنفسهم و أموالهم، ألا أنبئکم من المسلم؟
المسلم من سلم الناس من یده و لسانه، ألا أنبئکم بالمهاجر؟
حضرت رسول (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:
آیا مایل هستید تا شما را آگاه سازم که چرا به مؤمنین «مؤمن» گفته شده است؟
به جهت آن که مؤمن برای مردم بر نفوس و اموالشان، مورد اطمینان است و امینش می دانند.
آیا مایل هستید تا شما را آگاه سازم که چرا به مسلمانان «مسلمان» گفته اند؟
برای آن که مردم از دست و زبانش در آسایش خواهند بود.
آیا مایل هستید تا شما را آگاه سازم که مهاجر کیست؟
مهاجر (در واقع) کسی است که از کردار و گفتار زشت؛ و نیز از آنچه خداوند حرام گردانیده، دوری و اجتناب نماید.
نشانه های ایمان –در سه چیز است:-
سخن راست و حقی که به ضرر توست، مقدم بداری بر دروغی که برایت سودمند است؛ سخن و گفتارت فراتر از علم و معلوماتت نباشد؛ در بیان و نقل سخن دیگران امانت و تقوای الهی را رعایت نمائی.
مؤمن دارای نیروی خاصی در دین داری و دارای ایمانی همراه یقین و اطمینان، حریص در فهم احکام؛ و نشاط در راه حق و حقیقت یابی می باشد.
و در دین و دانش، خوش برخورد و استوار؛ و در بردباری و آرامش، زیرک و هوشیار؛ و در موارد شایسته، سخاوتمند؛ و هنگام توانگری، میانه رو؛ و در تنگدستی و نداری، خویشتن دار خواهد کرد.
و دارای عفو و گذشت در حال و قدرت بر انتقام؛ و فرمانبر خدا در پذیرش نصایح و دستورات؛ و پارسائی و خودداری از محرمات با وجود رغبت به آنها؛ و حریص بودن در انجام کار خیر، گرچه همراه با سختی و مشقت باشد؛ و سعی بر اقامه ی نماز حتی هنگام گرفتاری؛ و صبور و شکیبا در برابر سختی ها است.
مؤمن در پیش آمدی های سخت و لرزاننده با وقار و پایدار؛ و در ناگواری ها وتلخی ها شکیبا؛ و در حال فراوانی نعمت شکر گزار می باشد.
نه غیبت کند و نه فخر فروشد و نه قطع رحم نماید.
مؤمن نه سست است و نه تندخو و نه سخت دل، چشم او از او پیشی نگیرد و بی اختیار به هر جا نگاه نیندازد؛ و شکمش او را رسوا نکند؛ و عورتش در شهوت بر او چیره نگردد؛ و به مردم حسد نورزد، سرزنش شنود ولی سرزنش نکند، اسراف و تبذیر ننماید، ستمدیده را یاری نموده و به مستمدان مهربانی کند، خودش را در زحمت اندازد و مردم از او در آسایش باشند.
در لذت های دنیا رغبت ندارد؛ و از خواری آن بی تابی نکند، در فکر آسایش مردم باشد که روی بدان آورند، در قضاوتش کوتاهی دیده نشود؛ و در رأی او سستی نباشد.
در دین و ایمانش نقصانی نیست، هر که با او مشورت نماید به راه صحیح راهنمائی شود؛ و هر که از او کمک خواهد به او یاری و کمک نماید؛ و از هرزه گوئی و نادانی هراسناک باشد.
.همچنین فرمود:
همانا شیعیان و پیروان امام جعفر صادق (علیه السلام) افرادی هستند که از جهت شکم و عورت، عفیف و پاک باشند؛ و در سعی و تلاش برای عبادت و اطاعت پروردگار بسیار جدی؛ و در ثواب الهی امیدوار؛ و از عقابش ترسناک باشند.
پس هنگامی که چنین افرادی را ملاقات نمودند، بدانید که آنان از شیعیان امام جعفر صادق (علیه السلام) هستند.
امام صادق (علیه السلام) به نقل از حضرت رسول (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:
هر مسلمانی که از انجام کردار و گفتار نیک و پسندیده شادمان و خوشحال گردد؛ و از کردار و گفتار زشت و ناپسند ناراحت باشد، پس چنین شخصی مؤمن خواهد بود.
امام صادق (علیه السلام) فرمود:
مؤمن نمی باشید، مگر آن که امانت دار بوده؛ و حالت نعمت، توسعه و رفاه را مصیبت بدانید؛ و متوجه باشید که صبر و شکیبایی در برابر بلاها، از عافیت در حال تندرستی و نعمت، افضل است.
امام صادق به نقل از پدران بزرگوارش (علیهم السلام) از حضرت رسول (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:
همانا نیرو و توان مؤمن در درون و قلب او است.
آیا نمی بینید او را که از جهت بدن، ضعیف؛ و از جهت جسم، لاغر می باشد؛ و او شبها را به عبادت و نیایش؛ و روزها را به روزه سپری می نماید.
امام صادق (علیه السلام) فرمود:
مؤمن، بی کار و بدون شغل و حرفه نمی باشد.
امام صادق (علیه السلام):
حالت و خصلت مؤمن این است که نسبت به خود از هفتاد نفر دیگر راستگوتر خواهد بود؛ و خود را تکذیب نمی کند.
شرائط و حالات مؤمن
امام صادق (علیه السلام):
هر کس به شش چیز اقرار و اعتقاد داشته باشد، مؤمن خواهد بود:
برائت و بیزاری از (دو بت) جبت و طاغوت، اقرار و اعتراف به ولایت (ائمه ی دوازده گانه (علهیم السلام))، ایمان و اعتقاد به مسأله ی رجعت، حلال دانستن نکاح متعه، حرام بودن ماهی جری (نوعی ماهی بدون پولک و بدون استخوان می باشد)؛ و ترک مسح (در حال وضوء) بر روی دو کفش.
امام محمد باقر (علیه السلام) فرمود:
همانا شیعیان و پیروان امام علی (علیه السلام) کسانی هستند که بردباری، آگاهی، لبهای خشک؛ و خوف و خشیت الهی در چهره هایشان آشکار و نمایان می باشد.
امام جعفر صادق (علیه السلام) فرمود:
همانا شیعیان امام علی (علیه السلام) دارای شکمهائی خالی؛ و لبهائی خشک هستند، و اهل رأفت و دلسوز، اهل علم و معرفت و بردبار و شکیبا می باشند.
راه شناسائی آنها به وسیله ی خوف و وحشت، در اعمال و گفتارشان می باشد، پس شما با ورع و کوشش (در انجام وظائف و فرائض الهی) ما را یاری و کمک نمائید.
امام جعفر صادق (علیه السلام) فرمود:
روزی حضرت سجاد (علیه السلام) در منزل خود نشسته بود، که درب منزل به صدا در آمد، حضرت به پیش خدمت خود فرمود: ببین چه کسی جلوی درب منزل آمده است.
هنگامی که پیش خدمت آمد (و درب منزل را گشود، دید عده ای جلوی درب ایستاده اند؛ و) گفتند: ما عده ای از شیعیان و پیروان شما می باشیم؛ چون خبر به حضرت رسید، سریع حرکت نمود و به سوی آنها رفت، وقتی که نزدیکشان رسید، نگاهی بر آنها انداخت و سریع بازگشت، و آن گاه فرمود: دروغ گفتند! (اگر شیعه ی ما هستند) پس کجاست آثار آرامش و وقار در چهره ی آنها، کجاست آثار عبادت، کجاست نشانه های سجود؟!
همانا شیعیان و دوستان ما به وسیله ی طاعت و عبادت شناخته می شوند، به طوری که در اثر عبادت رنجور و لاغر شده، آثار سجده در پیشانی و دیگر اعضاء سجودشان آشکار بوده، شکمهایشان ضعیف و لبهایشان خشکیده است.
به درستی که عبادت صورتهایشان را لاغر و ضعیف گردانیده؛ و شب ها در عبادت و مناجات خداوند بیدار می باشند.
هنگامی که دیگران در سکوت و آرامش باشند، شیعیان در تسبیح و دعا خواهند بود؛ و موقعی که مردم در خوابند، شیعیان در حال نماز و راز و نیاز می باشند؛ و در آن لحظاتی که دیگران در شادی و سرورند، شیعیان در غم و اندوه هستند.
و سپس افزود، پیروان و شیعیان ما به وسیله زهد و رحمت در کلام، در حال فراهم آوردن مقدمات بهشت خواهند بود.
حضرت رسول (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:
همانا در مؤمن سه خصلت جمع است، که دیگران از آنها محروم هستند: علم و یقین بر وجود خداوند متعال، علم و یقین به کسانی که اطاعت از ایشان واجب می باشد؛ و علم و یقین نسبت به آنهائی که دشمنی با آنها لازم است.
* قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم): ألا أنبئکم لم سمی المؤمن مؤمنا؟
لاءتمان الناس إیاه علی أنفسهم و أموالهم، ألا أنبئکم من المسلم؟
المسلم من سلم الناس من یده و لسانه، ألا أنبئکم بالمهاجر؟
حضرت رسول (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:
آیا مایل هستید تا شما را آگاه سازم که چرا به مؤمنین «مؤمن» گفته شده است؟
به جهت آن که مؤمن برای مردم بر نفوس و اموالشان، مورد اطمینان است و امینش می دانند.
آیا مایل هستید تا شما را آگاه سازم که چرا به مسلمانان «مسلمان» گفته اند؟
برای آن که مردم از دست و زبانش در آسایش خواهند بود.
آیا مایل هستید تا شما را آگاه سازم که مهاجر کیست؟
مهاجر (در واقع) کسی است که از کردار و گفتار زشت؛ و نیز از آنچه خداوند حرام گردانیده، دوری و اجتناب نماید.
نشانه های ایمان –در سه چیز است:-
سخن راست و حقی که به ضرر توست، مقدم بداری بر دروغی که برایت سودمند است؛ سخن و گفتارت فراتر از علم و معلوماتت نباشد؛ در بیان و نقل سخن دیگران امانت و تقوای الهی را رعایت نمائی.
پی نوشت:
1- اصول کافی: 2/233 ح 9، أعلام الدین: 129، بحارالانوار: 65/168 ح 26، وسائل الشیعة: 15/251 ح 20425.
2- صفات الشیعة: 32 ح 44. وسائل الشیعة: 1/107 ح 262.
3- صفات الشیعة: 35 ح 53. وسائل الشیعة: 3/260 ح 3582.
4- صفات الشیعة: 31 ح 42. وسائل الشیعة: 10/404 ح 13700.
5- صفات الشیعة: 33 ح 51. وسائل الشیعة: 17/414 ح 22873.
6- صفات الشیعة: 37 ح 60. وسائل الشیعة: 23/184 ح 29341.
7- صفات الشیعة: 29 ح 41. وسائل الشیعة: 24/132 ح 30164.
8- اصول کافی: 2/235 ح 20، بحارالانوار: 65/189 ح 44.
9- اصول کافی: 2/233 ح 10، صفات الشیعة: 10 ح 18، وسائل الشیعة: 6/191، ح 7700.
10- صفات الشیعة: ص31 ح 42.
11- صفات الشیعة: 31 ح 43.
12- شرح نهج البلاغه ی بجرانی: 5/ 459 حکمت 43.
تازه های مقالات
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}