نویسنده: حسین سلیمانی


 

مرجع اصلی این گاه‌شمار، مدخل History در دایرة‌المعارف جودائیکا (ج 8) است. در این گاه‌شمار وقایع عمومی‌ای نیز که بر تحولات حقوق یهود (1) تأثیر داشته‌اند آمده‌اند. روشن است که بسیاری از این تاریخ‌ها چه بسا روایت دیگری هم داشته باشند.

ح 1991 – 1280 ق‌م

دوران حضور عبرانیان در مصر

ح 1280 ق م

خروج از مصر، نزول ده فرمان در سینا و آغاز شریعت تورات

ح 950 ق‌ م

ساخت معبد اورشلیم در زمان سلیمان

950 – 586 ق ‌م

دوره‌ی معبد اول

722 ق م

حمله‌ی آشوریان و به اسارت بردن ده سبط از بنی‌اسرائیل

586 ق م

حمله‌ی نبوکد نصر به اورشلیم، ویرانی معبد و آغاز تبعید بابلی

ق 6 ق م

قانونی شدن اسفار خمسه (در بابل) به روایتی

538 ق م

آزادی یهودیان به دست کورش و بازگشت به اورشلیم

538 – 332 ق م

دوران حاکمیت پارسیان

520 – 515 ق‌م

بازسازی معبد اورشلیم

515 ق م – 70 م

دوره‌ی معبد دوم

ق 5 ق م

دوران عزرا و نحمیا، آغاز فعالیت کِنِست هگدولا، و رسمی شدن اسفار پنج‌گانه به نقلی.

ق 5 – 160 ق م

دوره‌ی سوفریم

332 ق م

فتح سرزمین اسرائیل به دست اسکندر کبیر، آغاز عصر یونانی‌گری

332 – 140 ق م

دوران سیطره‌ی یونانیان

ق 4 ق م

قانونی شدن بخش انبیای کتاب مقدس عبرانی

اواسط ق 3 ق م

ترجمه‌ی اسفار پنج‌گانه به یونانی معروف به سبعینیه

167 ق م

شورش حشمونیان، آغاز دوره‌ی مکابیان

ح 160 ق م

آغاز فعالیت سنهدرین

ح 160 ق م – 10 م

دوره‌ی زوگوت، پیدایش و تقابل دو فرقه‌ی صدوقیان و فریسیان

37 ق م

پایان دوره‌ی مکابیان، فتح اورشلیم به دست هرود و آغاز تسلط رومیان

10 – 30 م

مرگ هیلل و شمّای، پایان دوره‌ی زوگوت، آغاز دوره‌ی تنّائیم

30 – 220 م

دوره‌ی تنّائیم

66 م

آغاز شورش بر رومیان

70 م

ویرانی معبد به دست رومیان، پایان دوره‌ی معبد دوم، استقرار سنهدرین در یونه

ق 2 م

قانونی شدن بخش مکتوبات کتاب مقدس عبرانی

132 – 135 م

شکست شورش بر رومیان به رهبری بَرکوخبا، آغاز دوره‌ی آوارگی بزرگ، قتل عقیوا

210 م

بازنویسی میشنا به دست یهودا هناسی

ق 2 و 3 م

تدوین توسفتا و میدراش‌های هلاخایی

220 م

مرگ یهودا هناسی

220 – 500 م

دوره‌ی آمورائیم

390 م

تکمیل تلمود اورشلیمی

499 م

 تکمیل تلمود بابلی

500 – ح 600 م

دوره‌ی ساوورائیم

589 م

آغاز دوره‌ی گائونی

ق 7 م

تدوین شِئیلتوت به دست راو احای گائون

760 م

تدوین هلاخوت پسوقوت منسوب به یهودای بن نحمان

825 م

تدوین هَلاخوت گِدولوت به دست شیمعون قایرا

987 م

تألیف ایگرت راو شریرا گائون

میانه‌ی ق 11

پایان دوره‌ی گائونیم، آغاز دوره‌ی ریشونیم

ق 11 م

تدوین تفاسیر الفاسی

ق 11 م

تدوین درآمدی به تلمود اثر سموئیل هناگید

ح 1100 م

تفسیر راشی (ربی سلیمان بن اسحاق)

1101 م

تکمیل کتاب عاروخ به وسیله‌ی ناتان بن یحیئل رومی

1161 م

ابراهیم بن داوود سِفِر هقبالا را تدوین کرد

1168 م

تدوین تفسیر میشنا به دست ابن میمون

1180 م

تدوین میشنه تورا به قلم ابن‌میمون

1190 م

تدوین دلالة الحائرینِ ابن‌میمون

ق 12 – 14 م

تدوین توسافوت به دست عالمان فرانسوی و آلمانی

ق 13 م

تدوین سِفِر میصووت گادول

ق 13 م

تدوین مردخای به دست مردخای بن‌هیلل

ق 13 م

تدوین بیت هبهیرا به وسیله‌ی منحم همئیری

ق 13 م

تدوین نوولّی (حیدوشیم) و ایگِرِت هقودش به وسیله‌ی ابن‌نحمان

ق 13 م

نووِلّی (حیدوشه) ربی سلیمان بن اَدرِت

ق 13 م

سِفِر هیاشار به وسیله‌ی ربّنوتام (از توسافوت)

ق 13 م

 توسفوت رید به قلم ربی اشعیا داترانی

ق 13 م

تدوین قانون‌نامه و فتاوای آشری (اشر بن یحیئل)

1286 م

نشر زوهر به وسیله‌ی موسی بن شم‌طوو

ح 1340 م

تدوین اَرباعا طوریم به دست یعقوب بن آشر

ق 14 م

تدوین سِفِر ابودرهام به وسیله‌ی ربی داوود ابودرهام

1425 م

تدوین سِفِر ها – عیقاریم به دست یوسف آلبو

ق 15 م

تدوین مهاریل به وسیله‌ی ربی یعقوب هلوی

ق 15 م

تدوین نیموقه یوسف به دست یوسف حبیب

1520 – 1523 م

چاپ نخستین نسخه‌‌ی کامل تلمود که نسخه‌ی معیار شد

1555 م

انتشار بیت یوسف اثر یوسف قارو

1564 م

یوسف قارو خلاصه‌ی بیت یوسف را به نام شولحان عاروخ منتشر کرد، آغاز دوره‌ی اَحرونیم

1569 م

 کتاب مَپا اثر موسی ایسرلس منتشر شد

1621 م

انتشار حیدوشه هلاخوت اثر سموئیل اِدلز

1780 م

انتشار تولِدوت یعقوب یوسف اثر یعقوب یوسف

ق 18 م

 تدوین طوره زاهاو به وسیله‌ی ربی داوودبن‌ سموئیل هَلوی

ق 19 م

تدوین قیصور شولحان عاروخ به وسیله‌ی ربی سلیمان گنزفرید

ق 18 م

لغو استقلال قضایی یهود

1948 م

استقرار دولت اسرائیل در فلسطین

پی‌نوشت‌ها:

 

منبع مقاله :
سلیمانی، حسین؛ (1384)، عدالت کیفری در آیین یهود، قم: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب، چاپ دوم.