فرهنگ اصطلاحات شیمی و تعاریف

شیمی شاخه ای از علم بوده که با مطالعه ی ویژگی های رفتاری مواد مختلف، ترکیب شیمیایی، واکنش های شیمیایی آن ها و غیره سروکار دارد. در این مقاله با اصطلاحات و تعاریف مرتبط با این جریان آشنا خواهیم شد.
فرهنگ اصطلاحات شیمی و تعاریف
در طی یک دوره ی زمانی، تعاریف بسیاری در این حوزه به واسطه ی توسعه ی نظریه های جدید و کشف مواد و پدیده های شیمیایی جدید، دستخوش تغییرات متعددی شده است. در این بخش، ما اصطلاحات اساسی که مربوط به شیمی مدرن می باشد را ذکر خواهیم کرد.
صفر مطلق: این پایین ترین مقدار در هر مقیاس دمایی می باشد. در مقیاس کلوین، این نقطه صفر است و در مقیاس سلسیون این مقدار 273- درجه می باشد. صفر مطلق پایین ترین دمایی است که در آن انرژی جنبشی اتم ها و مولکول ها حداقل می باشد. دمای مطلق می تواند تنها از نظر تئوری مورد توجه قرار گیرد. رساندن دما به صفر مطلق با استفاده از ابزار طبیعی و مصنوعی غیر ممکن است.
اسید: اسید یک ماده ی شیمیایی بوده که تمایل به انتشار یون های هیدروژن یا پروتون ها دارد و پذیرنده ی الکترون می باشد. در یک حالت آبی، یک اسید می تواند به آسانی تولید مقادیر زیادی یون های +H کند. اکثر اسیدهای قوی تقریبا به طور کامل در محلول های آبی رقیق یونیزه می شوند، در حالی که اسیدهای ضعیف تا حد کمی در آب رقیق یونیزه می شوند.
زغال چوب فعال: کربنی که منخلخل است و دارای قدرت جذب بالا می باشد، زغال چوب فعال نامیده می شود. از این ماده برای حذف مواد سمی از هوا و آب استفاده می شود.
فعال سازی انرژی: در طول یک واکنش شیمیایی، حداقل مقدار انرژی که توسط واکنش دهنده ها به منظور تبدیل شدن به محصولات مورد نیاز می باشد، به عنوان انرژی فعال سازی شناخته می شود.
گروه آسیل: این یک گروه عاملی از ترکیبات آلی بوده که معمولا توسط جایگزینی گروه هیدروکسیل از هر کربوکسیلیک اسید به دست می آید.
واکنش افزایشی: یک نوع از واکنش شیمیایی بوده که در آن یک اتم، یا یک گروه از اتم ها به ترکیب با پیوند دوگانه یا سه گانه به منظور تغییر آن به ترتیب به یک ترکیب با پیوند یگانه و دوگانه افزوده می شوند.
الکل: یک ترکیب آلی بوده که شامل گروه هیدروکسیل (-OH) متصل به یک اتم کربن یک زنجیره ی گروه آلکیل می باشد.
آلدهید: یک گروه عاملی از ترکیبات آلی شامل یک اتم از کربن، هیدروژن و اکسیژن می باشد. در این جا، اتم کربن تشکیل یک پیوند یگانه با اتم هیدروژن داده و با کمک یک پیوند دوگانه به اتم اکسیژن متصل می شود.
آلیفاتیک: یک ترکیب آلی که در آن اتم های کربن همراه با هم در قالب یک زنجیره به هم متصل هستند. آن ها حلقه های آروماتیک ندارند.
فلزات قلیایی: عناصری که متعلق به گروه IA جدول تناوبی هستند.
فلزات قلیایی خاکی: عناصری که متعلق به گروه IIA جدول تناوبی هستند.
آلکان ها: آلکان ها مجموعه ای از ترکیبات آلی شامل اتم های کربن و هیدروژن هستند که همه ی اتم های کربن تنها توسط پیوندهای یگانه به همدیگر متصل هستند.
آلکن ها: ترکیبات آلی اشباع نشده که دارای حداقل یک پیوند کربن – کربن هستند.
آلکین ها: یک نوع از ترکیبات هیدروکربن اشباع نشده که دارای حداقل یک پیوند سه گانه ی کربن – کربن هستند.
آلوتروپ: دو یا چند عنصر با اجزاء فیزیکی مشابه، اما فرم ساختاری متفاوت هستند. خواص فیزیکی و شیمیایی اشکال یک عنصر آلوتروپ کاملاً متفاوت از همدیگر می باشد.
ذرات آلفا: یک ذره ی باردار مثبت با بار 2+ می باشد. این ذرات شامل دو پروتون و دو نوترون می باشند، مانند هسته ی یک اتم هلیم.
آلوم: این ترکیب بلورین سفید از آلومنیوم می باشد. آلومنیوم پتاسیم سولفات هیدرات معمولا به عنوان آلوم شناخته می شود. فرمول شیمیایی آن Kal(SO4)2.12H2O می باشد.
آمونیاک: آمونیاک یک ترکیب معدنی از اتم های نیتروژن و اکسیژن بوده که از نظر شیمیایی توسط فرمول NH3 نشان داده می شود.
آنیون: یک ذره یا یون باردار مثبت می باشد.
هیدروکربن های آروماتیک: این هیدروکربن ها یک نوع از ترکیبات هیدروکربنی بوده که حداقل یک حلقه ی ساختاری از اتم های 6 کربنه را دارا می باشند.
اتم: کوچکترین واحد ساختاری هر عنصر شیمیایی اتم نام دارد.
عدد اتمی: تعداد پروتون های موجود در هسته ی یک اتم را عدد اتمی می گویند.
اصل آفبا (بناگذاری): قانونی بوده حاکم بر پیکربندی الکترونی در اوربیتال های یک اتم می باشد.
عدد آووگادو: به عنوان ثابت آووگادو نیز شناخته می شود. این تعداد ذرات موجود در یک مول از هر ماده می باشد. که برابر با 23 ^ 10 × 023/6 می باشد.
تیتراسیون برگشتی: یک روش از شیمی تجزیه بوده که به منظور آنالیز غلظت یک ماده ی معین مورد استفاده قرار می گیرد. این روش بر روی موادی که هیچ نتیجه ی معتبری در روش تیتراسیون معمول نشان نمی دهند، مورد انجام می شود.
معرف بایر: یک عامل شیمیایی شامل محلول پتاسیم پرمنگنات رقیق و سرد می باشد. این معرف در شیمی آلی به منظور تشخیص وجود پیوندهای اشباع نشده (پیوندهای دوگانه یا سه گانه) در یک ترکیب مورد استفاده قرار می گیرد.
معادله ی متعادل: یک معادله ی شیمیایی بوده که تعداد اتم ها و بارهای هر عنصر از واکنش دهنده ها و محصولات یکسان بوده و یا در حالت تعادل قرار دارند.
سری های بالمر: این سری ها به منظور تعریف مجموعه ای از خطوط طیفی ساطع شده توسط اتم های هیدروژن، به واسطه ی حرکت الکترون ها از یک سطح انرژی به سطح دیگر انرژی مورد استفاده قرار می گیرد.
باز: یک ماده ی شیمیایی که به آسانی در طول تشکیل یک پیوند دهنده ی الکترون می باشد.
ذره ی بتا: ذرات باردار منفی ساطع شده توسط هسته های عناصر رادیواکتیو می باشد.
اتم بوهر: مدلی از یک اتم تشکیل شده توسط نیلس بوهر می باشد. او پیش بینی کرد که الکترون های با بار منفی اتم اطراف هسته ی اتم می چرخند.
نقطه ی جوش: دمایی که در آن فشار اتمسفر و فشار بخار مایع با هم برابر است، نقطه ی جوش می نامند.
قانون بویل: این قانون بیان می کند که در دمای ثابت، فشار و حجم یک مقدار معینی از گاز نسبت معکوس با همدیگر دارند.
زنجیره ی آلکانهای شاخه دار: آن ها ترکیباتی از آلکان ها بوده که تشکیل شاخه هایی را می دهند، که به عنوان نتیجه ی اتصال زنجیره ی اصلی مولکول با گروه های عاملی می باشد که، زنجیره ی آلکان های شاخه دار نامیده می شود.
حرکت براونی: حرکت زیگزاگی ذرات کوچک که در مواد مایع معلق هستند را حرکت براونی می نامند.
محلول بافر: یک محلولی که مقاومت نسبت به تغییرات مقدار pH را نشان می دهد را محلول بافر می نامند. در واقع، محلول بافر از یک اسید ضعیف و یک باز مزدوج یا از یک باز ضعیف و یک اسید مزدوج ساخته شده اند.