مترجم: سهیلا حاجی زاده
منبع:راسخون
 
 

اکریلیک اسید یک محصول صنعتی باارزش بوده که برای اهداف مهم صنعتی در کارخانه های شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرد. در این مقاله، ما با کاربردهای این ماده به میزان بیشتری آشنا خواهیم شد. اکریلیک اسید با نامگذاری آیوپاک پروپئونیک اسید و فرمول شیمیایی CH2CHCO2H، به عنوان ساده ترین فرم α, β- اسید کربوکسیلیک اسید اشباع شده شناخته می شود. اگر شما ساختار این ماده را مطالعه کنید، متوجه خواهید شد که گروه واینیل به گروه کربونیل متصل شده و با توجه به ترکیبات این اسید موجود در این واکنش ها، مشابه با ترکیبات اسید کربوکسیلیک است. در ساختار آن، یک پیوند دوگانه و گروه عاملی کربوکسیلیک، یک نقش حیاتی را در واکنش های مشخصی که مشابه با کربوکسیلیک اسید است، ایفاء می کند. در شیمی، فرم های اکریلیک اسید یک اسید مهم برای استفاده در کارخانه ها و صنایع شیمیایی بزرگ بوده که در سطح وسیع برای تولید تجاری از این ماده استفاده می کنند. تعجب آور نیست که گزارش هایی از کمبود این ماده بارها در رسانه ها مطرح شده و کارخانه های شیمیایی میلیاردها تومان در جهت بهبود تولید اکریلیک اسید سرمایه گذاری می کنند.

مشخصات فیزیکی

اکریلیک اسید یک مایع بی رنگ و شفاف بوده که با توجه به ساختار شیمیایی آن که ترکیب با زنجیره ی بزرگ ترکیبات تشکیل دهنده ی پلیمر را تسهیل می بخشد، دارای مصارف گسترده ای می باشد. فرمول مولکولی آن C3H4O2 بوده و وزن مولکولی آن 72 است. این ماده قابل حل در آب بوده و دارای نقطه ی ذوب برابر با 14 درجه سانتی گراد و نقطه ی جوش 141 درجه سانتی گراد می باشد و قرار گرفتن خفیف در معرض این اسیدها باعث سوزش پوست و دستگاه تنفسی می گردد. در حالی که قرار گرفتن کم در معرض این ماده عموماً برای بدن مضر نیست، دوزهای بالای این اسید سمی بوده و منجر به ایجاد مشکلات ریوی می گردد. محلولهای غلیظ اکریلیک اسید، در صورتی که بلعیده شوند، می توانند باعث سوختگی های شدید در دهان و دستگاه گوارش گردند. علاوه بر این، بخار این اسیدها می تواند باعث گرفتگی غشای مخاطی و دستگاه تنفسی گردد. با توجه به ساختار شیمیایی آن، اکریلیک اسید با تعداد زیادی از ترکیبات آلی و غیر آلی واکنش داده که منجر به تشکیل تعداد زیادی ترکیبات با وزن مولکولی پایین و بالا می گردد.

مصارف

بازار اکریلیک اسید در طول سال ها رشد کرده و کاربرد این ماده در بخش های مختلف، از محصولات آرایشی، مانند ناخن های اکریلیک گرفته تا استفاده در صنایع شیمیایی افزایش یافته است. مصرف اکریلیک اسید مطابق با سازمان های بهداشتی در آمریکا دارای اختلافات زیادی بوده و استفاده از آن در محصولات مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. به طور سنتی، اکریلیک اسید به عنوان یک ماده ی خام در تهیه ی صنعتی استرهای اکریلیک کاربرد دارد. این استرهای اکریلیک مانند متیل اکریلیک، اتیل اکریلیک و غیره، برای تهیه ی رزین های مبتنی بر حلال مورد استفاده قرار می گیرند. با این حال، به واسطه ی نگرانی های زیست محیطی، تولید آن متوقف شده است. علاوه بر این، اکریلیک های مبتنی بر آب در پوشش های خانگی و در محصولات مختلف دیگر مانند نقاشی، کاغذ، چسپ و واکس به طور گسترده توسعه یافته اند. با بررسی های بیشتر، یک رده از ترکیبات به عنوان پلی اکریلیت ها به کمک اکریلیک اسیدها توسعه یافته اند که در ساخت غلیظ کنندهها و دیسپرس کننده ها مورد استفاده قرار میگیرد. از دهه ی گذشته، مصرف اکریلیک در دو حوزه ی خاص به شدت محبوب شده است- تولید پلیمرهای سوپرجاذب و پلیمرهای مواد شوینده. گزارش شده است که این پلیمرهای سوپر جاذب منحصر به فرد تقریبا 30 درصد از مصرف اکریلیک اسید جهانی را به خود اختصاص داده اند.
اساساً، پلیمرهای سوپر جاذب یک ویژگی منحصر به فرد به منظور جذب و در همان زمان نگه داری رطوبت تا 100 برابر بیشتر از وزن خود آن ها دارد. این امر باعث شده تا آن ها یک بخش جدایی ناپذیر در تولید پوشک های بچه باشند. به طور خلاصه، اکریلیک اسید یک ماده ی شیمیایی بوده که برای تولید پلیمرها، پارچه ها، صنایع جوهر، محصولات مصرفی، پلاستیک ها، عوامل کلیت ساز، پوشش های مبتنی بر آب و اغلب در صنایع بسته بندی غذایی با دستورالعمل های دقیق از سازمان های بهداشتی مورد استفاده قرار می گیرد.
از آنجا که اکریلیک اسید ناپایدار تمایل بالایی به تشکیل پلیمرها دارد، این ماده در مخازن ذخیره سازی ساخته شده از آلومنیوم، فولاد، شیشه و آهن ذخیره می شود. آتش ایجاد شده به واسطه ی این اسید می تواند توسط خاموش کردن آتش کنترل شده و ریخته شدن این اسید توسط ماسه به منظور اجتناب از آسیبی که این اسیدها می توانند ایجاد کنند، پوشش داده می شود.